حضور یک سناتور جمهوریخواه در مذاکرات هسته ای

دیپلماسی ایرانی: توافق مقدماتی به دست آمده بین ایران و گروه 1+5 بر سر برنامه های هسته ای جمهوری اسلامی ، نخستین گام در راه طولانی دیپلماسی بین المللی به شمار می رود. اکنون این توافقنامه شش ماهه که برنامه های هسته ای ایران را در مقابل لغو برخی تحریم ها، محدود می کند، به موضوعی برای نزاع بین دولت اوباما و کنگره تبدیل شده است.در صورتی که کاخ سفید می خواهد مذاکرات به سوی یک قرارداد خلع سلاح جامع تر با ایران پیش برود، باید هر چه سریعتر این موضوع را نه تنها با متحدان خود در منطقه، بلکه اعضای بدبین کنگره در میان بگذارد.

سیاست آمریکا در قبال ایران به دغدغه ای مهم برای سناتورها از هر دو حزب جمهوریخواه و دمکرات در کنگره تبدیل شده است. دولت اوباما باید در مورد این اتحاد دو حزبی نادر، با هوشمندی عمل کند، همانگونه که توانست با مهارت یک ائتلاف بین المللی را علیه ایران ایجاد کند.

این کاندولیزا رایس، وزیر خارجه اسبق آمریکا بود که استراتژی دو سویه در قبال ایران را بنیانگذاری کرد. تلفیقی از دیپلماسی و فشار اقتصادی به منظور بازداشتن ایران از دستیبای به سلاح هسته ای. رایس رهبری جریانی را بر عهده گرفت که در آن شورای امنیت سازمان ملل بارها ایران را تحریم و درخواست توقف تمامی عملیات غنی سازی را مطرح کرد. وزارت خزانه داری آمریکا نیز در همین حال مجازات هایی را برای شرکت های خارجی در نظر گرفت که با ایران همکاری می کنند. دولت اوباما نیز این سیاست دوسویه را با قاطعیت اجرا کرد.

از نظر حقوقی، تمامی لوایح تحریمی ایران تا کنون با اجماع اکثریت دوحزبی به تصویب رسیده اند. لیبرال ها و محافظه کاران برای مجازات ایران با یکدیگر اتحادی تشکیل دادند.دولت اوباما می تواند از این همکاری به نفع خود استفاده کند اما باید بداند که دیپلماسی با ایران از از نگاه موشکافانه کنگره پنهان نمی ماند. زمان آن رسیده است که دولت حصارهای پنهان کاری را بشکند و کنگره و سناتورها را به طور کامل در جریان آنچه در ژنو اتفاق افتاد قرار دهد. اوباما باید به سناتورها توضیح دهد که چگونه می تواند نگرانی های آنها را رفع کند. از سوی دیگر دولت اوباما باید در تیمی که برای مذاکرات آتی با ایران اعزام می کند، یک نماینده کنگره را نیز جای دهد. نماینده ای جمهوریخواه که در تمامی نشست ها و مذاکرات حضور داشته باشد.

آنهایی که با نقش آفرینی کنگره در این زمینه مخالف هستند باید توجه بیشتری به اهمیت این نهاد در تغییر سمت و سوی سیاست خارجی آمریکا داشته باشند. نقش کنگره در تغییر سیاست خارجی آمریکا در قبال ویتنام و چین را نباید از یاد برد. از سوی دیگر ریچارد نیکسون و لیندون جانسون نیز به طور مستقیم مداخله کنگره را تجربه کردند .

شاید کاخ سفید در مجامع عمومی انتقاد از تندرو ها را دوست داشته باشد، اما این یک اشتباه است که بدبینی کنگره به کوبیدن آن بر طبل جنگ تعبیر شود. واقع بینانه ترین جایگزین برای راهکار دیپلماتیک یا توافق بد، جنگ نیست، بلکه سیاست اعمال فشار بیشتر است که می تواند به دریافت امتیازهای گسترده تر از ایران کمک کند. از سوی دیگر جمهوریخواهان نیز باید از مقایسه هایی مانند تشبیه اوباما به نویل چمبرلین خودداری کنند. اوضاع امروز تفاوت فاحشی با سال های 1930 دارد و ایران نیز آلمان نازی نیست.

البته باید دید که در نهایت توافق جامعی با ایران حاصل می شود که به طور دائم برنامه های هسته ای ایران را محدود کند یا خیر. اوباما نمی تواند همچنان به مذاکره محرمانه با ایران ادامه دهد و سرانجام در پایان کار کنگره را در جریان قرار دهد. در صورتی که کنگره در پرواز این هواپیما حضور نداشته باشد، در به زمین نشستن آن نیز کمکی نخواهد کرد.

منبع: پولتیکو / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

انتشار اولیه: سه شنبه 12 آذر 1392/ بازانتشار: شنبه 16 آذر 1392