چرا عربستان از توافق ایران و ۱+۵ هراسان است؟

عربستان سعودی یکی از مخالفان توافقنامه ژنو به شمار می آید که علت آن نیز ظاهرا هراس سعودی ها از افزایش قدرت منطقه ای ایران و قیام شیعیان حاضر در پادشاهی های سنی علیه حاکمانشان است.

به گزارش خبرگزاری فارس، نشریه نیویورکر در مطلبی به تحلیل علت هراس عربستان از توافقنامه ژنو پرداخت و نوشت: بعد از توافق اولیه ایران و 1+5 در روز یکشنبه، چندان طول نکشید که منتقدان منطقه ای این توافقنامه واکنش نشان دادند. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل این توافقنامه را یک اشتباه تاریخی خواند. عربستان سعودی دیگر متحد آمریکا در خاورمیانه رویکرد متفاوتی در پیش گرفت و بیانیه محتاطانه ای صادر کرد و با احتیاط از این توافقنامه استقبال کرد.

این نشریه در ادامه نوشت: سعودی ها هیچ متحدی در سیاست داخلی آمریکا ندارند تا علیه دولت اوباما اقدام کنند و هیچ تمایلی هم ندارند خود را مقابل سایر قدرت های بین المللی نظیر انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین قرار دهند که توافقنامه را به امضا رسانده اند. اما آنها به اندازه اسرائیلی ها ناخرسند هستند البته به دلایل نسبتا متفاوتی. سعودی ها صرفا نگران بلندپروازی های هسته ای ایران نیستند. آنها نگرانی عمیق تری دارند و آن اینکه گرایش ژئوپولیتیکی در خاورمیانه علیه آنها به وجود آید و شان منطقه ای و امنیت داخلی آنها را تهدید کند.

در بخش دیگری از این مطلب آمده: سعودی ها، ایرانی را می بینند که بر عراق و لبنان مسلط شده، از متحد خود در سوریه حمایت می کند و اکنون روابط جدیدی با واشنگتن برقرار کرده است؛ رقیبی بدون هیچ مانعی برای تسلط بر منطقه که می تواند جمعیت شیعه در پادشاهی های خلیج فارس نظیر عربستان سعودی را برای مخالفت با حاکمان سنی ترغیب و تشویق کند.

نیویورکر نوشت: در هفته های اخیر، این هراس در برخی انتقادات کلامی آنها درباره نزدیکی آمریکا به ایران و استراتژی دولت اوباما در خاورمیانه نمود پیدا کرده است. شاهزاده طلال بن الولید، یکی از ثروتمندان سعودی هفته گذشته علنا از اوباما انتقاد کرد و گفت: «آمریکا به پای خود شلیک کرده است». چند روز بعد نیز شاهزاده محمد بن نایف بن عبدالعزیز نیز غیر مستقیم تهدید کرد و گفت، اگر لازم باشد عربستان سعودی به تسلیحات هسته ای خود دست می یابد. این محکومیت های علنی سعودی ها منعکس کننده نگرانی های مشابهی است که ریاض را برانگیخته تا در اکتبر ژست ناراضی در سازمان ملل را به خود بگیرد و کرسی شورای امنیت را رد کند؛ کاری که تاکنون هیچ کشوری انجام نداده است. بعد از آن بود که بندر بن سلطان، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان به یک دیپلمات غربی گفت، این کار عربستان پیامی برای آمریکا بوده نه سازمان ملل. البته در آن زمان علت کار عربستان ناخرسندی آن از عملکرد آمریکا در سوریه بود.

در بخش دیگری از این گزارش آمده: پادشاهی عربستان سعودی معتقد است قدرت فزاینده ایران به تحرک سیاسی شیعیان در داخل کشورهای سنی منجر می شود. نگرانی سعودی ها درباره اینکه واشنگتن در معامله بزرگ با ایران، منافع منطقه ای آنها را بفروشد، موضوعی اغراق شده است. چندین دهه است که سیاست آمریکا در خلیج فارس، جلوگیری از تسلط قدرت های دیگر است و قرار نیست واشنگتن کلید (تسلط بر منطقه) را تقدیم ایران کند. با این حال سعودی ها حق دارند نگران باشند که آمریکا اصرار نخواهد داشت هر گونه توافق هسته ای با ایران شامل دریافت امتیاز از ایران در مسائل ژئوپولتیک منطقه ای باشد.