اظهارات برنده جایزه نوبل درباره اقتصاد ایران

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس اندرو مایکل اسپنس، اقتصاددان آمریکایی و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2001  است. وی متولد نوامبر 1943 در ایالت نیوجرسی آمریکاست.دارای مدرک کارشناسی در رشته فلسفه از دانشگاه پرینستون، کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته ریاضیات از دانشگاه آکسفورد و دکترای رشته اقتصاد از دانشگاه هاروارد است.

برخی سوابق علمی و اجرایی اسپنس عبارتند از: استادیار اقتصاد دانشگاه استنفورد، استاد اقتصاد و مدیریت بازرگانی دانشگاه هاروارد، رئیس دپارتمان اقتصاد و استاد George Gund در رشته اقتصاد و مدیریت بازرگانی، رئیس دانشکده علوم و هنر هاروارد، استاد مدیریت و رئیس دانشکده تحصیلات دانشگاه استنفورد، عضو ارشد انستیتو هوور در استنفورد، رئیس کمیسیون مستقل رشد و توسعه در کشورهای در حال توسعه ، عضو هیأت علمی دانشکده تجارت دانشگاه نیویورک و استاد اقتصاد مدرسه استرن در دانشگاه نیویورک.

اسپنس در حال حاضر، در مدرسه استرن در دانشگاه استفورد در نیویورک دوره ای درباره رشد اقتصادی در حال پیشرفت و ساختار تکاملی اقتصاد جهانی را تدریس می کند.همچنین عضو هیئت مدیره شرکت مدیریت استنفورد و مرکز پژوهشی اتاق بازرگانی بین الملل و نیز رئیس هیئت دانشگاهی انستیتو جهانی فونگ در هنگ کنگ و... است.

مقالات این اقتصاددان آمریکایی به طور ماهانه در Project Syndicate منتشر می شوند. وی همچنین نویسنده کتاب «همگرایی بعدی: آینده رشد اقتصادی در جهان سریع السیر»  فرار، استراوس و ژیرو است که در بسیاری کشورها این کتاب در حال انتشار است. وی به دلیل تدریس برتر، برنده جایزه «جان کنت گالبریت» شد و همچنین مدال « جان بیتس کلارک» را به دلیل ایفای نقش موثر در تفکر و دانش اقتصادی از آن خود کرد.

اسپنس در سال 2001 به همراه جرج آکرلوف و جوزف استیگلیتز برنده جایزه نوبل شد. این جایزه به خاطر پژوهش های آنان در زمینه پویایی جریان های اطلاعاتی و توسعه بازار اعطا شد. وی این پژوهش را هنگامی که در دانشگاه هاروارد بود، ترتیب داد. کار آنها در محیط تکنولوژیک کنونی- جریان های اطلاعاتی بیشتر از همیشه درباره توسعه بازار، قیمت ها، حدود سود، ابزارهای سرمایه گذاری و نرخ های بازگشت- از هر زمانی مرتبط تر است. مایکل اسپنس احتمالاً بیشتر به خاطر مدل علامتگذاری بازار کار که به دنبال خود مباحث و نوشته های بسیاری درباره این شاخه از نظریه قرارداد پدید آورد، شهرت دارد.

وی بر این باور است که درمان بیماری هلندی با ایجاد صندوق ثروت ملی و معکوس کردن درآمد تجارت از طریق سرمایه گذاری در پرتفوی متنوعی در خارج از کشور امکان پذیر است.

به اعتقاد اسپنس رکودهای بلندمدت به دلیل مشکلات ساختاری رخ می دهند که برای حل آن قائل به راهکارهایی است. نظر وی را در گفت وگوی کوتاه وی با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس می خوانید.

• نسخه درمان بیماری هلندی در اقتصاد ایران

فارس: راه حل عمومی رفع بیماری هلندی (تورم توام با رکود ) چیست؟ چه راهکارهایی برای خروج اقتصاد ایران از این مشکل دارید؟

اسپنس:  بیماری هلندی همان تأخیر تنوع بخشی اقتصادی است که به دلیل مازاد حساب های جاری و نرخ ارز رو به رشد اتفاق می افتد که این خود از ثروت منابع طبیعی ناشی می شود. تکنیک استاندارد برای برخورد با این مشکل، ایجاد صندوق ثروت ملی و معکوس کردن درآمد تجارت از طریق سرمایه گذاری در پرتفوی متنوعی در خارج از کشور است.

• کاهش تورم منجر به افت موقت رشد می شود ولی ارزش انجام دادنش را دارد

فارس: سایر کشورها برای خروج از تورم توام با رکود چه کرده اند و کدام موفق تر بوده است؟ تزریق نقدینگی برای بهبود وضعیت تولید ، بهره گیری از نقدینگی برای کنترل تورم یا سایر روشها؟

اسپنس: به طور کلی رکودهای بلندمدت به دلیل مشکلات ساختاری روی می دهند. برای بازیابی رشد باید به این مشکلات رسیدگی کرد. معمولا کاهش دادن تورم منجر به افت موقت رشد می شود، ولی ارزش انجام دادنش را دارد.

فارس:  اقتصاد ایران با پارادوکس افزایش بیش اندازه نقدینگی و در عین حال معضل کمبود نقدینگی بنگاه های تولیدی روبرو است، عمده دلیل این مشکل را چه می دانید؟ راهکار پیشنهادی شما برای حل این مشکل چیست؟

اسپنس: نمی دانم.

• رشد اقتصادی ایران در گروی کاهش تحریمها و رابطه با جامعه جهانی

فارس: راهکارهای افزایش رشد اقتصادی کدامند؟

اسپنس: با وجود تحریم ها این کار بسیار مشکل است. بهترین گزینه برای اقتصاد ایران توافقنامه هایی است که تحریم ها را کاهش داده و رابطه ایران و جامعه جهانی را بازگرداند.

• جایگزین مناسبی برای خلاصی از تحریمها وجود ندارد

فارس: در شرایطی که ایران به دلیل تحریمها با مشکلات اقتصادی همچون کاهش فروش نفت روبرو است چه جایگزین ها و راهکارهایی را به آن توصیه می کنید؟

اسپنس: من فکر نمی کنم جایگزین های مناسبی برای یافتن راه خلاصی از تحریم ها وجود داشته باشد.

• سیاستهای طرف عرضه بیشترین تأثیر را بر پتانسیل بازدهی و رشد اقتصادی دارد

فارس: مناسبت ترین سیاستها برای شرایط کنونی اقتصاد ایران سیاستهای طرف تقاضا (تحریک تقاضا) است یا سیاستهای طرف عرضه است؟

اسپنس: به نظر من به هردو نیاز است. سیاست های طرف تقاضا کوتاه مدت بوده و سیاست های طرف عرضه بیشترین تأثیر خود را بر پتانسیل بازدهی و رشد می گذارند.