نگرانی از ادامه اعتراضات در ترکیه

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از شبکه خبری المنار، برخی از تحلیلگران از این بیم دارند، ادامه اعتراض های مردمی علیه حکومت «رجب طیب اردوغان»، نخست وزیر ترکیه که هم اکنون دوازدهمین روز خود را نیز سپری کرده است، موجب فرار سرمایه گذاری های خارجی از این کشور شود.

«شاهین اوز گیتنکایا»، از صرافان استانبول می گوید: «هیچ اقتصادی را در جهان نمی توان یافت که بتواند در شرایط هرج و مرج و اغتشاش رشد کند». از زمان آغاز اعتراض های مردمی و درگیری نیروهای امنیتی و پلیس ترکیه با معترضان در میدان تقسیم استانبول در سی و یکم اوت گذشته تاکنون این صراف ترک که دفترش در نزدیکی میدان تقسیم قرار دارد، نتوانسته به کار خود ادامه دهد، این درحالی است که شاخص سهام و بورس ترکیه از زمان آغاز اعتراض ها تاکنون کاهش 66 درصدی را نشان می دهد.

اوز گیتنکایای 53 ساله با حسرت می گوید: «این حوادث همه را تحت تاثیر قرار می دهد، از بانک ها گرفته تا بازارهای مالی و بورس تا کارگران و سرانجام کارفرمایان همگی تاثیر خواهند پذیرفت».

در این میان اگرچه بازار بورس استانبول دوشنبه گذشته کار خود را از سر گرفت و تلاش کرد، به دور از حوادث به کار خود رونق دهد، با این حال میزان افت سهام در آن روز ۱۰درصد را به ثبت رساند و اگرچه بازار بورس باز هم تلاش می کند، کارکرد خود را بهبود بخشد، با این حال تحلیلگران امروز از احتمال فرار سرمایه گذاران خارجی از ترکیه سخن می گفتند که سهم اساسی و مهمی را در فعال سازی اقتصاد ترکیه ایفا کردند که تا پیش از آغاز اعتراض ها موفق شده بود، رشد بسیار خوبی را به ثبت برساند.

«نل شرینگ»، از شرکت «کاپیتال اکونومیکس» فعال در لندن در این باره می گوید: «بیم از ادامه ناآرامی ها و اعتراض های سیاسی و امنیتی برای مدتی طولانی بر اعتماد سرمایه گذاران تاثیر منفی می گذارد و موجب می شود تا آنها سرمایه های خود را بیرون بکشند». این درحالی است که ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب آزادی و عدالت در ترکیه در سال 2002 پس از دوره طولانی از ناآرامی ها و تزلزل سیاسی که عامل آن دخالت های مستقیم ارتش در صحنه سیاسی بود، شاهد ثبات و استقرار شده بود.

پس از بحران مالی که در سال 2001 میلادی ترکیه را درگیر خود کرده بود، اقتصاد ترکیه وارد مرحله افزایش رشد و پیشرفت شده بود، به گونه ای که طی دو سال 2010 و 2011 اقتصاد ترکیه رشد 8 درصدی را به ثبت رسانده بود و دولت این کشور اجازه می داد تا تولید ناخالص ملی خود را دو برابر و سرانه هر فرد از این تولید را سه برابر کند.

اردوغان رشد اقتصادی سریعی که در دوره نخست وزیریش ترکیه شاهد آن بود و همچنین انتقال این کشور به یک جامعه بزرگ مصرفی را از جمله موفقیت های خود می داند و در این تردید ندارد که مسئولیت حوادث اخیر جاری در ترکیه را متوجه «تروریست ها» کند که به اعتقاد وی از خارج تحریک شده اند.

اردوغان در سخنانی که روز جمعه گذشته ایراد کرد، گفت که با رشد پیشرفت در تولید و ساخت و ساز موفق شدیم قدرت خود را افزایش دهیم، اما هم اکنون برخی تصور می کنند که می توانند از طریق بستن و تعطیل کردن بازارها و بورس ما را تهدید کنند، آنها باید بدانند که ما به آنها اجازه نمی دهیم که از عرق جبین این ملت به جایی برسند و سوء استفاده کنند.

تحلیلگران امور مالی نمی توانند نگرانی و بیم و هراس خود از این سخنان تند و خشن اردوغان را پنهان کنند و پس از سخنرانی آتشینی که وی روز پنج شنبه گذشته در تونس ایراد کرد، شاهد بودیم که ارزش سهام ترکیه 5 درصد کاهش را به ثبت رساند و روز پس از آن هنگامی که لحن آرام تری در سخنانش به خود گرفت، ارزش بورس اندکی بهبود یافت.

«دنیر چیچک»، از بانک «فایننس بانک» می گوید که «سخنان تند و آتشین اردوغان معامله گران بورس را ناامید کرد».

وی افزود: «پایبندی حکومت اردوغان به مواضع تند و افراطی موجب ضربه وارد شدن به سرمایه گذاری ها در کشور می شود، به خصوص اگر در این راه شاهد دخالت های خشونت آمیز پلیس و نیروهای امنیتی علیه تظاهرات کنندگان باشیم».

این درحالی است که آژانس رتبه بندی اعتباری فیچ روز جمعه گذشته اعلام کرد که «بازتاب تظاهرات بر اقتصاد ترکیه هنوز ضعیف است و آثار خود را برجای ننهاده و هنوز بر رتبه این کشور در حوزه سرمایه گذاری، تاثیر نگذاشته است».

اما «معمر گولر»، وزیر کشور ترکیه پنج شنبه گذشته میزان خسارات وارده به اقتصاد ترکیه طی اعتراض های مردمی اخیر این کشور را 70 میلیون لیر ترکیه معادل حدود 37 میلیون دلار برآورد کرد که اگرچه در قبال تولید ناخالص ملی 770 میلیارد دلاری ترکیه مبلغ ناچیزی به شمار می آید، اما در صورت ادامه روند اعتراض ها این خسارات افزایش خواهد یافت و در آن صورت نگران کننده خواهند شد و همین موجب شد تا آژانس رتبه بندی اعتباری فیچ به مقامات ترکیه هشدار دهد. این آژانس در هشدار خود گفته بود که «همه چیز با نحوه تعامل مسئولان ترکیه با تظاهرات کنندگان ارتباط پیدا می کند و در صورت ادامه تنش ها و بحران این وضعیت بر اقتصاد ترکیه اثر منفی خواهد گذاشت».

«عثمان ایرین» (33 ساله)، از صرافان ترکیه که دفتری در استانبول دارد، می گوید: «اردوغان باید در ساختار کشور تجدید نظر کند».

وی می افزاید: «طی دو روز اول من از تظاهرات کنندگان حمایت کردم، اما هم اکنون اوضاع تغییر کرده است. در صورتی که اعتراض ها و ناآرامی ها ادامه پیدا کند، مردم کارهای خود را از دست خواهند داد. من از نیروهای پلیس می خواهم که مردم را از میدان دور کند. آینده من امروز در پرده ابهام قرار دارد».

از سوی دیگر تاجران و شرکت های فعال در استانبول اعلام می کنند که آنها از اکنون بازتاب اعتراض ها و دور شدن گردشگران از این شهر احساس می کنند. هر روز جمع کثیری از تظاهرات کنندگان مخالف حکومت در میدان تقسیم جمع می شوند، این درحالی است که معترضین دیگر از روز 31 اوت گذشته تاکنون بوستان «گزی» را به اشغال خود درآورده و از آن خارج نمی شوند و این بدترین ناآرامی و اعتراض سیاسی است که ترکیه از دهه های گذشته خود تاکنون دیده است. تظاهراتی که به صورت مسالمت آمیز در اعتراض به تجدید بنا و توسعه بوستان گزی در میدان تقسیم برگزار شده بود به خشم بی سابقه ای تبدیل شد که معترضین دلیل آن را تسلط نخست وزیر ترکیه از حزب عدالت و توسعه بر امور کشور می دانند و این اعتراض های مسالمت آمیز به این ترتیب به بدترین اعتراض های ترکیه طی دهه های اخیر تبدیل شد».

شرکت های محلی می گویند که پس از گذشت یک هفته از آغاز اعتراض ها گردشگران از حضور در این منطقه دوری می کنند و آنها از این اعتراض ها آسیب و ضرر دیده است.

در هتل «ایترنو» مدیر فروش این هتل «یونس جیکریکجی» می گوید که «45 درصد از رزروهای هتل ما این هفته لغو شد».

وی می افزاید: «این لغو رزروها برای 10 روز آینده است. این درحالی است که چندان به آینده خوش بین نیستم و تاکنون برخی از مشتری های خود را از دست داده ایم. اگرچه همچنان دارای مشتری هایی هستیم، آما آنها نسبت به سال قبل کمتر بوده است».

از روز جمعه برابر با 31 اوت گذشته ده ها هزار نفر از مردم ترکیه اعتراضاتی در شهرهای استانبول، آنکارا، ازمیر، موغلا، آنتالیا و بسیاری دیگر از شهرهای ترکیه، علیه دولت این کشور برگزار کرده اند.

ناآرامی های ضد دولتی در ترکیه پس از آن آغاز شد که نیروهای پلیس ترکیه تلاش کردند، تحصن مسالمت آمیزی که در میدان تقسیم شهر استانبول در اعتراض به تخریب پارک گزی را بر هم بزنند.

معترضان معتقدند که این پارک به مکانی نمادین برای تجمعات عمومی تبدیل شده است، آخرین فضای سبز عمومی به جا مانده در شهر استانبول است.

در همین حال سازمان عفو بین الملل، پلیس ترکیه را به خاطر سرکوب خشونت آمیز تظاهرات کنندگان به شدت مورد انتقاد قرار داده است.