آیا می توان به آلماتی 2 امیدوار بود؟

دیپلماسی ایرانی: در 28 فوریه ایران و 1+5 در آلماتی بعد از دو روز مذاکره توافق کردند تا نشست دیگری را مجددا برگزار کنند، نشستی که تهران آن را "بیش از هر زمانی واقعی" دانست.

خبرگزاری شینهوا در تحلیلی در این زمینه نوشت: کارشناسان بر این اعتقادند که مذاکرات بعدی احتمالا گامی رو به جلو در حل مشکل پرونده هسته ای ایران که هر دو طرف تمایل دارند به سرعت به راه حل نهایی نزدیک شود، خواهد بود. پرونده ای که نزدیک به یک دهه کش مکش به هیچ نتیجه ملموسی تا کنون نرسیده است. دو طرف در حالی بر سر موضوعات مطرح در پرونده هسته ای اختلاف نظر دارند که بیش از پیش به موعد انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن نیز نزدیک می شویم.

سعید جلیلی، رئیس تیم مذاکره کننده هسته ای ایران درباره مذاکرات آلماتی گفت: «مواضع قدرت های جهانی در قبال ایران بیش از گذشته به واقعیت نزدیک شده است. ادامه مذاکرات می تواند اقدامی ایحابی در راستای حل اختلافات باشد.»

مایکل من، سخنگوی کاترین اشتون، وزیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا که نماینده شش قدرت مذاکره کننده با ایران محسوب می شود نیز در این باره گفت: «مذاکرات آلماتی مذاکرات مفیدی بوده است و ما منتظریم که ایران جوابی سریع به پیشنهادهای ارائه شده از سوی شش قدرت بزرگ جهانی بدهد.»

ماچائو شیوی، دستیار وزیر امور خارجه چین که ریاست هیئت چینی را در این مذاکرات بر عهده دارد نیز در این باره گفت: «مذاکرات پیشرفت ملموسی داشته و این اتفاقی مفید برای حل مشکلات از طریق گفت وگو است.»

قرار است دو طرف مذاکراتی را در حد کارشناسان در روزهای 17 و 18 مارس در استانبول و سپس در روزهای 5 و 6 آوریل مجددا در آلماتی داشته باشند.

اما آیا واقعا می توان گفت که مذاکرات آلماتی موفقیت آمیز بوده و دستاوردهای بزرگی به دنبال داشته است؟ یوگنی ساتانوفسکی، رئیس مرکز خاورمیانه در مسکو در این باره می گوید: «علی رغم نشانه های ایجابی از سوی دو طرف همچنان نمی توان گفت که گفت وگوهای آلماتی اتفاق جدید و مهمی را رقم زده است. ایران همچنان همانند قبل به حق غنی سازی اورانیوم پافشاری می کند و جلیلی نیز همچنان تاکید دارد که ایران از حق غنی سازی اورانیوم برای رفع نیازهای صلح آمیزش برخوردار است.»

وی تاکید می کند، در طول مذاکرات ایران از طرف مقابل خواست که اقدامات ایجابی و متوازنی با هدف ایجاد اعتماد نزد ایرانی ها انجام دهد به گونه ای که ایران بتواند واقعا احساس کند که حقوق هسته ای اش پذیرفته شده است.

علی رغم این که هیچ کدام از دو طرف حاضر نشدند بگویند که دقیقا پیشنهادهای جدید شش قدرت بزرگ جهانی برای حل پرونده هسته ای ایران چیست اما تحلیلگران می گویند که کاهش تحریم ها به خصوص در بخش طلا و معادن گرانبها و معاملات بانکی از مهم ترین پیشنهادهای غرب به طرف ایرانی است.

سرگئی ریابکوف، مشاور وزیر امور خارجه روسیه بعد از مذاکرات آلماتی به خبرنگاران گفت: «اگر ایران بپذیرد که اقدامات اساسی برای توقف غنی سازی اورانیوم 20 درصدی انجام می دهد و همچنین محدودیت هایی برای تاسیسات هسته ای فوردو اعمال می کند، تحریم های اعمال شده علیه آن کاسته خواهد شد.»

خبرگزاری ایتارتاس در تحلیل این اظهارات طرف روسی نوشت که این حرف بسیار اهمیت دارد، این بدان معنا است که امکان کاستن تحریم ها تحت شرایطی وجود دارد.

اما جلیلی بعد از نشست تاکید کرد که ایران به هیچ وجه حاضر نیست که تاسیسات فوردو را تعطیل کند و بر ضرورت استفاده ایران از حق غنی سازی اورانیوم با اهداف صلح آمیز تاکید کرد.

سرگئی دیمیدنکو، کارشناس روسی در مرکز مطالعات و تحلیل های استراتژیک شرقی در این باره می گوید: «کلیت مذاکرات نشان می دهد که نتیجه ایجابی در تاکتیک مذاکرات است نه در استراتژی آن. به رغم این که دو طرف پذیرفتند که به مذاکراتشان ادامه دهند اما همچنان راه برای شکست یخ رکود حاکم بر پرونده بسیار طولانی است.»

ولادیمیر ایسیف، کارشناس مسائل اقتصادی و بین المللی جهان نیز در این باره می گوید: «با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران به نظر نمی رسد که تهران بخواهد به این راحتی ها امتیازی در این زمینه بدهد.»

وی پیش بینی کرد که مذاکرات نشست آتی آلماتی چندان مثل نشست فعلی ملایم و راحت نخواهد بود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی