روسیه مهره جدیدی رو کرد

ديپلماسي ايراني: سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه در سفري كه به اردن داشت و با مقام‌هاي ارشد اردني ديدار كرد با رياض حجاب، نخست وزير جدا شده از نظام اسد نيز ديدار كرد. اين ديدار كه براي نخستين بار ميان يكي از افراد جدا شده از نظام سوريه با يك مقام روسي انجام مي‌شود، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است كه بيش از همه مورد توجه روس‌ها بوده است.

به گزارش روزنامه القدس العربي، چاپ لندن، سرگئي لاوروف در ديدار با رياض حجاب از وي خواست كه به مسكو سفر كند و با مقام‌هاي ارشد روسي ديدار داشته باشد اما حجاب اين سفر را در اعتراض به سياست‌هاي روسيه در حمايت از اسد نپذيرفت.

لاوروف خود درباره ديدارش با حجاب در كنفرانس مطبوعاتي‌ مشتركش با ناصر جوده، وزير امور خارجه اردن گفت: «با حجاب ديدار كردم همان طور كه با همه چهره‌هاي مخالف سوري ديگر نيز ديدار داشتم. ما تلاش مي‌كنيم كه به يك چارچوب عملي براي توقف خشونت‌ها و نجات شمار بيشتري از مردم سوريه برسيم اما به گونه‌اي كه هر كسي نتواند از وضعيت جاري در سوريه سوء استفاده كند تا بدين ترتيب زمينه‌هاي عمليات نظامي بزرگ‌تر در خاك سوريه فراهم شود.»

به رغم اين كه رياض حجاب نپذيرفته بود كه به توصيه‌هاي وزير امور خارجه روسيه گوش فرا دهد، لاوروف در اين باره گفت: «او آماده بود كه به اظهارات ما گوش دهد و با او همانند ديگر جريان‌هاي سياسي سوري كار خواهيم كرد. ما خواهان بازگشت نيروهاي حافظ صلح به سوريه هستيم و براي آتش بس و توقف خشونت‌ها با هدف قانع ساختن دو طرف براي رسيدن به يك راه حل مسالمت‌آميز كه بتواند كشور جديدي را در سوريه بسازد، تلاش خواهيم كرد.»

لاوروف تاكيد كرد، عده‌اي مي‌گويند كه ما فقط در صورتي كه اسد از قدرت كنار رود حاضر به گفت‌وگو هستيم، براي اين افراد فقط سر اسد مهم است، آنها اهميتي به جان و زندگي سوري‌ها نمي‌دهند، ما از اين موضع حمايت نمي‌كنيم.

اين اظهارات را بسياري از جريان‌هاي سياسي سوريه مي‌زنند و مي‌گويند شرط مذاكره براي تغيير اوضاع جاري در سوريه تنها قبول بشار اسد به كنار رفتن از قدرت است. اما اين اظهارات را رياض حجاب نيز در ديدارش با لاوروف بر زبان آورده بود، احتمالا لاوروف در اين كنفرانس مطبوعاتي با به سخره گرفتن چنين ديدگاهي به نوعي جواب رياض حجاب را نيز داد.

رياض حجاب با تحريك قطر و عربستان و دريافت ميليون‌ها دلار رشوه از دوحه پذيرفت كه به اسد پشت كند و به صف مخالفان او بپيوندد. بسياري بر اين باورند كه اظهارات وي در گفت‌وگو با لاوروف بيش از آن كه حرف او باشد حرف‌هاي ديكته شده از سوي قطري‌ها و عربستاني‌ها بوده است و اين مساله را طرف روسي به خوبي مي‌داند.

در اين ميان اردن نيز از مواضع روسيه حمايت كرد و اعلام كرد كه با بسياري از ديدگاه‌هايي كه مسكو در قبال تحولات سوريه دارد، موافق است. شايد جلب نظر اردني‌ها مهم‌ترين دستاورد لاوروف در سفرش به امان محسوب شود.

از سوي ديگر در نشست دوحه كه مخالفان اسد در آن گردهم آمده‌اند، اختلافات عميقي به وجود آمده است. روز سه شنبه هيئتي از سوي ايالات متحده امريكا براي تغيير روند حاكم بر شوراي ملي سوريه و رونمايي از سياست‌هاي جديد كاخ سفيد در پرونده سوريه به دوحه سفر كرد. هدف اين هيئت كه گفته مي‌شود فهرستي از اسامي افراد و جريان‌هاي سياسي مخالف داخلي اسد را در خود دارد، گنجاندن اين افراد در شوراي ملي سوريه و تغيير نام اين شورا به شوراي انتقالي است. واشنگتن اعلام كرده است كه مي‌خواهد اختيارات شوراي انتقالي را به اين گروه تحويل دهد و مسئوليت پيشبرد امور را به آنها بدهد. گفته مي‌شود كه بدنه شوراي ملي با اين پيشنهاد موافقند و پذيرفته‌اند كه تغييرات مورد نظر امريكا در آن به وجود بيايد اما راس اين شورا با تغييرات مخالف است كه گفته مي‌شود كشورهاي شوراي همكاري و در راس آنها قطر و عربستان از آنها براي تداوم مخالفت با تغييرات مورد نظر امريكا حمايت مي‌كنند. قطر و عربستان گمان مي‌كند بدين ترتيب امور شوراي ملي از كنترل آنها خارج شده و جريان‌هايي كه چندان تمايلي به همكاري با قطر و عربستان و ديگر كشورهاي عربي حاشيه خليج فارس ندارند اما مورد حمايت امريكا هستند، امور را به دست خواهند گرفت و اين مساله باعث خواهد شد تا آنها شكست خورده ميدان سياست در سوريه شوند. 

تهيه كننده: تحريريه ديپلماسي ايراني