باید از نفوذ ایران در سوریه استفاده کنیم

دیپلماسی ایرانی: نشست وزرای امور خارجه ایران، مصر و ترکیه در چارچوب طرح پیشنهاد محمد مرسی، رئیس جمهوری مصر درباره سوریه در حالی در قاهره برگزار شد که اخبار ضد و نقیضی درباره موفقیت آمیز بودن آن منتشر می شود. شبکه های الجزیره و العربیه از شکست و بی نتیجه بودن آن سخن می گویند در حالی که منابع مصری می گویند که این نشست چندان هم ناموفق نبوده و طرف های حاضر تصمیم گرفته اند که در آینده مذاکرات خود را ادامه دهند.

به گزارش روزنامه لبنانی السفیر، محمد کامل عمرو، وزیر امور خارجه مصر در جمع خبرنگاران گفت که این مذاکرات در نیویورک و در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل پیگیری خواهد شد. وی در این باره گفت: «تصمیم گرفتیم که برای مشورت بیشتر و رسیدن به یک نظر مشترک در آینده بیشتر مذاکره و گفت وگو کنیم. امروز بر برخی از مسائل اولیه توافق کردیم اما در برخی موضوعات نیز با یکدیگر اختلاف نظر داریم.»

در این میان این نشست که بنا بود چهار جانبه باشد، یک غایب بزرگ داشت؛ عربستان سعودی. سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان بیمار است و به همین دلیل منابع خبری گزارش می دهند که برای گذراندن دوره درمانی اش در لوس آنجلس به سر می برد، برای همین نتوانست در این نشست شرکت کند. اما سوالی که مطرح شده این است که عربستان هیچ نماینده ای را هم از طرف خود برای شرکت در این نشست نفرستاده بود. محمد کامل عمرو تاکید کرد که وزیر امور خارجه عربستان بیمار است و به همین دلیل نتوانسته است به قاهره بیاید اما هیچ توضیحی درباره این که چرا نماینده ای را از طرف خود به این نشست نفرستاده، نداد. اما احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفت که عربستان در نشست های آتی کمیته چهار جانبه شرکت خواهد کرد و احتمال داد که در جلسه نیویورک، وزیر امور خارجه یا نماینده عربستان نیز شرکت کند.

با این حال وزیر امور خارجه مصر درباره نکات توافقی ای که هر سه طرف شرکت کننده در این نشست بر آن تاکید داشتند، گفت: «همه ما بر توقف فوری کشتار و خشونت ها تاکید داریم و معتقدیم که باید وحدت، استقلال و تمامیت ارضی سوریه حفظ شود. ما مخالف دخالت خارجی در سوریه هستیم و ضرورت دارد که عملیات سیاسی مشترکی با همه جریان ها و طیف های مردمی سوریه تشکیل شود تا آمال و آرزوهای مردم سوریه تحقق یابند و در سایه یک نظام دموکراتیک، ملت سوریه به دموکراسی، تکثرگرایی، آزادی و کرامتی که به دنبال آن هستند، برسند. ما همچنین معتقدیم که باید از ابراهیمی حمایت کنیم تا بتواند مسئولیتش را به خوبی پیش ببرد و یک تلاش عربی و بین المللی آرام و هدف دار را سازمان دهی کند.»

در همین رابطه یک دیپلمات عربی آگاه گفت که مذاکرات کمیته چهار جانبه بر روی ابزارهای جدید برای ایجاد تحرک در برابر مواضع سرسختانه رئیس جمهوری سوریه بود. به گفته این دیپلمات در ادامه این مذاکرات نبیل العربی، دبیر کل اتحادیه عرب و اخضر ابراهیمی، نماینده سازمان ملل و اتحادیه عرب نیز به نشست پیوستند و درباره مواضع سرسختانه اسد با حاضران به مذاکره نشستند.   

در عین حال داوود اوغلو نیز درباره اهمیت ایران در پرونده سوریه صحبت کرد و گفت که با ایران و روسیه برای حل پرونده سوریه همکاری های نزدیک داریم و تلاش می کنیم که بتوانیم با همراه ساختن مصر و عربستان به راه حلی برای بحران سوریه برسیم.

اظهارات اغلو در حقیقت تغییری در سیاست های آنکارا در قبال حضور ایران در فرایند حل بحران سوریه محسوب می شود. ترکیه پیش از این مواضعی علیه ایران در قبال پرونده سوریه داشت چرا که معتقد بود ایران به دلیل حمایت از نظام اسد نمی تواند در حل این بحران نقش داشته باشد. حتی گفته می شد ترکیه با همین رویکرد مانع حضور ایران در نشست ژنو شده بود. اظهارات اوغلو در قاهره نشان می دهد که ترکیه از این مواضع خود عقب نشسته است. وی همچنین گفت: «ما به روابط نزدیک ایران با حکومت سوریه کاملا واقفیم. طبیعتا اگر هم به توافقی برسیم باید از نفوذ ایران در سوریه استفاده کنیم. نفوذ آنها در سوریه خیلی مهم است و امیدواریم بتوانیم در همین روزها بر موارد ابتدائی و مشخصی توافق کنیم و آن را اساس کار خود قرار دهیم و ایران نیز بتواند بدین ترتیب نقش تعیین کننده ای در پرونده سوریه داشته باشد.»

اوغلو همچنین بدون اشاره به نقش ترکیه به مشکلات پناهندگان سوری در کشورش پرداخت و ضمن گلایه از وضعیت آنها و بیان این که حضور آنها تا چه اندازه هزینه متحمل ترکیه کرده است، گفت: «نزدیک به 500 هزار پناهنده سوری خارج از سوریه هستند و این مساله سبب می شود تا بحران سوریه دیگر فقط یک بحران داخلی نباشد. این دیگر یک بحث منطقه ای نیست. یک بحث انسانی است. ما از این وضعیت ناخرسندیم و خواستار یک حرکت جدی تحت نظارت سازمان ملل برای حل این موضوع هستیم.»

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی