حرف و حدیث های یک ترجمه غلط

دیپلماسی ایرانی: سیاست خارجی را به عنوان راههای دنبال کردن اهداف سیستم سیاسی در محیط بین المللی تعریف می کنند. برای دنبال کردن این اهداف، سیاست خارجی ابزارهای متنوعی را در اختیار دارد که از رسانه به عنوان یکی از این ابزارها نام برده می شود. از این منظر رسانه به عنوان فرصتی برای رساندن پیام دیپلماتیک سیستم سیاسی به جامعه هدف تلقی می شود خواه آن جامعه دولتمردان یک کشور باشند (دیپلماسی رسانه ای) و خواه عامه مردم (دیپلماسی عمومی).

در هر یک از این دو حالت وظیفه رسانه – هنگامی که در چهارچوب سیاست خارجی تعریف می شود- آن است که زمینه را برای تسهیل پیگیری اهداف نظام سیاسی فراهم کند.

به همین دلیل راه اندازی رسانه هایی مانند شبکه های رادیویی و تلویزیونی و نیز پایگاههای اینترنتی از سوی دست اندرکاران سیاست خارجی کشورها امری است جا افتاده که بسیاری از کشورها از آن بهره برده اند. در این زمینه می توان به راه اندازی رادیو فردا، پرس تی وی، رادیو بین المللی چین و دهها نمونه دیگر اشاره کرد که با چنین رویکردی فعالیت می کنند. در پاره ای از موارد نیز ممکن است فعالیت و رویکرد یک رسانه الزاما فرامرزی نباشد اما به دلیل برخی حساسیت ها و در شرایط بسیار خاص، آن رسانه کارکردی فرامرزی بیابد و به طور مستقیم و یا غیر مستقیم یا به بلندگوی سیاست خارجی یک کشور تبدیل شود و به طور کاملا "اتفاقی" بر سیاست خارجی کشور متبوع تاثیر گذاری کند مانند آنچه که در جریان اجلاس سران جنبش غیر متعهد ها در رادیو و تلویزیون ایران روی داد.

مروری بر آنچه که گذشت

از چند روز پیش از برگزاری شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد در تهران، رسانه های خارجی و به ویژه گروه رسانه های فارسی زبان هجمه گسترده ای را با هدف آسیب زدن به وجهه این اجلاس به اجرا گذاشتند که در مراحل مختلف آن محورهایی مانند ابهام آفرینی درباره حضور دبیر کل سازمان ملل، کمرنگ کردن حضور گسترده کشورهای عضو، برجسته کردن تدابیر امنیتی در تهران و تهیه گزارش های مفصل از سختی هایی که به زعم آنان بر مردم تهران می رفت دیده می شد اما به غیر از این مسایل موضوع حضور محمد مرسی رییس جمهوری مصر نیز فی نفسه زمینه ای را برای تمرکز رسانه های جهانی بر این اجلاس فراهم کرده بود.

در چنیین فضایی که برگزاری موفقیت آمیز و بی حاشیه این اجلاس زمینه ای را برای ادامه حملات رسانه های خارج نشین از بین برده بود به ناگاه عملکرد یک رسانه به تهدیدی برای سیاست خارجی پیروز جمهوری اسلامی تبدیل شد و شیرینی سربلندی در این آزمون بزرگ را دستکم برای مدتی به کام ناظران تلخ کرد.

ترجمه اشتباه مترجم عربی اجلاس از سخنرانی افتتاحیه مرسی که رییس صدا و سیمای جمهوری اسلامی آن را «اشتباه یک مترجم» نامید منجر به آن شد که کاردار سفارت ایران در بحرین به وزارت امور خارجه این کشور احضار شود و به دلیل «اشتباه یک مترجم» شورای همکاری خلیج فارس یک بیانیه عله جمهوری اسلامی ایران صادر کند.

«یک اشتباه مترجم» منجر به انتشار دهها تحلیل و تفسیر از جمله در رادیو بی بی سی، دویچه وله، العربیه، جروزالم پست، الجزیره، ایندیپندنت و دهها رسانه تاثیر گذار در کشورهای عربی شد و برای ثبت در تاریخ نیز دائره المعارف اینترنتی ویکی پدیا یکی از مدخل های خود ذیل عنوان شانزدهمین اجلاس غیر متعهد ها را به این موضوع اختصاص داد.

سی ان ان و تجربه مشابه

آن چیزی که از سوی رییس صدا و سیما «یک اشتباه مترجم» خوانده می شود در شبکه تلویزیونی سی ان ان آمریکا عذرخواهی رسمی را به دنبال داشت. در سال 2006 ترجمه اشتباه از اظهارات جناب آقای احمدی نژاد رییس جمهوری اسلامی ایران در پخش زنده تلویزیونی، منجر به تعطیلی دفتر سی ان ان در تهران شد و بازگشایی آن تنها زمانی ممکن شد که این شبکه در بیانیه ای رسمی به این اشتباه اعتراف و بابت آن عذرخواهی کرد.

جمع بندی

تاثیر گذاری سوء رسانه ها بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی محدود به این مورد نمی شود و پیش از این نیز خبرگزاری فارس با انتشار آنچه که مصاحبه اختصاصی با محمد مرسی رییس جمهوری مصر نامیده شده بود موجی از هجمه های رسانه ای و تکذیب ها را در حوزه سیاست خارجی رقم زد. اما نوع لطمه ناشی از عملکرد این دو رسانه کاملا متفاوت است. لطمه اولی عمدتا در رابطه ایران و مصر محدود ماند اما لطمه ای رویداد اخیر دوباره فرصتی را به دست کشورهای عربی حوزه خلیج فارس داد که نه تنها هجمه های خود را علیه ایران تکرار کنند بلکه ایران را به عنوان کشوری جلوه داد که برای پیگیری اهداف و برنامه های خود از هیچ ترفندی چشم پوشی نمی کند؛ حتی اگر این ترفند استفاده از یک مترجم باشد.

اینجا است که نمی توان با تقلیل مسئولیت امر به یک مترجم که قطعا در طول اجلاس زحمات زیادی را نیز متحمل شده موضوع را فیصله داد و بدون پذیرش مسئولیت آنچه که روی داده است، حوزه سیاست خارجی را با مشکلاتی که از این ناحیه برای آن ایجاد شد تنها گذاشت./16

---------------------------

برای اطلاع بیشتر رجوع شود به:

http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910405001467

http://en.wikipedia.org/wiki/CNN_controversies

http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2574883

http://irdiplomacy.ir/fa/page/1906343/شورای+همکاری+خلیج+فارس+بیانیه+داد.html