هدف تامین منافع است یا مقابله با یک تهدید؟

دیپلماسی ایرانی: حمایت مستقیم از منافع اسرائیل مهمترین چالش واشنگتن در مخالفت با برنامه هسته ای ایران است. مقام های دولت امریکا نه تنها با افکار عمومی کشور خود بلکه در قبال دولت و ملت های اروپایی نیز با این پرسش کلیدی روبرویند که آیا باید هزینه نگرانی های اسرائیل را دیگرانی بپردازند که توانمندی هسته ای ایران هیچ تهدیدی رامتوجه آنان نمی کند اما غرب با اصرار واشنگتن در مسیری گام برمی دارد که فاصله معنا داری با منافع مستقیم مردم امریکا و ملت های اروپایی  و بلکه جامعه جهانی دارد.

همین مهم در مواجهه واشنگتن با مسئله فلسطین نیز مشهود است و سبب شده هرگونه مداخله ایالات متحده  در این باره به جانبداری مستقیم از اسرائیل به جای میانجیگری مؤثر تلقی شود و تلاش ها برای استقرار صلح نافرجام بماند. تلقی مردم خاورمیانه از رفتار امریکائیان در قبال مسائل منطقه این است که واشنگتن از آغاز مداخلات خود در این باره به جای آنکه بخشی از تلاش ها برای حل مسائل باشد، با یکسونگری هایش موجب طولانی شدن مشکلات شده است. طنز ماجرا این است که واشنگتن( اعم از دولت های دموکرات و جمهوریخواه) تنها با یک چشم به منطقه خاورمیانه نگریسته و چشم دیگر خود را به روی واقعیت هایی مثل اشغالگری اسرائیل در سرزمین های عربی، افزایش توانمندی های نظامی متعارف و غیر متعارف، کارشکنی در روند گفت وگوهای صلح و سرانجام تهدیدهای تل آویو علیه کشوهای منطقه بسته نگه داشته است.

بی اعتمادی به سیاست های واشنگتن در قبال مسائل خاورمیانه که تا درون جامعه امریکایی نیز گسترش یافته مربوط به سابقه ای است که دولتمردان این کشور در دهه های گذشته از خود بروز داده و اکنون نیز در قبال مناقشه هسته ای با ایران شکل حادتری یافته است. مهمتر اینکه برخی تحلیلکران امریکایی و اروپایی با صراحت اعلام می کنند که مانع اصلی واشنگتن در ایجاد اجماع علیه ایران همانا درکی است که از نفس مخالفت ها با برنامه هسته ای ایران وجود دارد. تحلیگران براین عقیده اند که پافشاری اسرائیل برای اقدام علیه برنامه هسته ای ایران سبب می شود تا واشنگتن در مخالف خوانی ها علیه ایران دچار مشکل شده و مجبور شود استدلال هایی را با متحدانش  در میان گذارد که منافع اسرائیل را در حاشیه نشان دهد. اما تصور تل آویو از جایگاه بی بدیل خود نزد دولتمردان امریکایی به اندازه ای است که بدون ملاحظه تنگنا های واشنگتن، خواست خود را برای اقدام سریع علیه ایران اعلام می کند. صراحت  اسرائیلی ها در مطالبه جویی یکجانبه به اندازه ای است که آنان پیروزی یا ناکامی باراک اوباما و میت رامنی را در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر آینده مشروط به حمایت از منافع اسرائیل در برابر پرونده هسته ای ایران کرده اند. همین نقطه کانونی است که غرب را در حمایت از سیاست های خصمانه واشنگتن در قبال ایران دچار تردید می کند. در واقع افکار عمومی غرب با این سؤال روشن روبروست که آیا مناقشه با ایران تنها بر سر منافع اسرائیل است یا براستی برنامه هسته ای ایران تهدیدی علیه امنیت جهانی است؟ گسترش مخالفت ها با هرگونه اقدام نظامی احتمالی علیه ایران و ابراز نگرانی از پیامدهای غیر قابل پیش بینی این اتفاق به طور عام بر همین محور قرار دارد. به نظر می رسد واشنگتن پیش از هر اقدام احتمالی دیگر علیه ایران لازم است به این دغدغه متقن افکار عمومی جهان و به ویژه مردم غرب پاسخ روشن دهد که در رفتارش علیه ایران تا چه اندازه متأثر از منافع یکجانبه اسرائیل است که از دهه 1940 میلادی تا کنون محور و کانون ناامنی و بی ثباتی در منطقه بوده است.