پیشنهادی عجیب برای حل مسأله هسته‌ای ایران

روزنامه انگلیسی، دیپلماسی مخفی را کلید هر راهکاری برای بحران بین غرب و ایران دانسته است.

به گزارش «تابناک» و به نقل از روزنامه انگلیسی دیلی تلگراف، درس تاریخ این است که تماس های پنهانی و کانال های پنهان ارتباطی، می تواند راه صلح را هموار سازد.

«دیوید بلر»، دبیر سرویس سیاست خارجی روزنامه انگلیسی، برای نمونه به ارتباط عجیب و پنهانی میان «مایکل اوتلی» و «برندان دادی» اشاره می کند که اولی افسر سازمان اطلاعات خارجی انگلیس و دومی یک تاجر جمهوری خواه اهل ایرلند شمالی بوده است و گفت وگوی سری بین آن ها ـ که از سال ۱۹۷۳ آغاز شد ـ سرانجام اختلافات دو دشمن آشتی ناپذیر را در قضیه ایرلند شمالی حل کرد.

بنا بر این گزارش، احتمالا هیچ ارتباط روشنی میان فعالیت های پنهانی چهار دهه پیش در خیابان های بلفاست برای ایجاد آشتی در ایرلند شمالی و تهدید جنگ بین ایران و اسرائیل وجود ندارد. اما همه درگیری های حل ناشدنی یک ویژگی مشترک دارند: این مسائل هرگز نمی تواند تنها با یک دیپلماسی آشکار حل شوند.

«جولین آسانژ»، بنیان گذار سایت افشاگر ویکی لیکس و گروه طرفدارانش، ممکن است یک جهان بدون اسرار سیاسی را آرزو کنند. اگر خدایی نکرده چنین شود، آن ها جهانی با خونریزی بی پایان ایجاد خواهند کرد، زیرا هیچ درگیری طولانی مدتی بدون ارتباطات پنهان حل نشده است.

درگیری بین ایران و غرب که اکنون بیشتر در مسأله هسته ای دیده می شود نیز یک استثنا نیست، و ضرورت خنثی کردن این بمب در حال انفجار در مسائل جهانی، این هفته جدی تر شد. یک بار دیگر اسرائیل روشن ساخت که صبرش در حال تمام شدن است و یکی از مقامات اسرائیلی که نامش فاش نشده، به مطبوعات محلی گفته است که اگر کسی دیگر جلوی دستیابی ایران به قابلیت ساخت سلاح هسته ای را نگیرد، آنگاه نیروی هوایی اسرائیل مجبور است این کار را انجام دهد.

کار اسرائیل چیزی بیش از قدرت نمایی نیست، زیرا از سال ۲۰۰۸، چنین اظهاراتی شنیده می شود. ولی اگر یک جای داستان عوض نشود، آن گاه روزی جنگ فرا خواهد رسید و دیپلماسی آشکار و معمول نمی تواند آن تغییر مورد نظر را ایجاد کند.

این مسأله برای هر ناظری که به گفت وگوهای ایران با طرف مقابل در مسکو توجه می کرد، روشن بود. حتی شکل میز مذاکره هم مناقشه انگیز شده است؛ میز مستطیل شکلی که میزبان روس برای این مذاکرات آماده کرده بود، با گلایه یک خبرگزاری رسمی ایرانی مواجه شد، زیرا فضای تقابل ایجاد می کند که (گفته است) آیا هیچ کس نمی داند میز گرد برای مذاکره بهتر است؟

پس از دو روز مذاکره بی ثمر، خطرناک ترین بحران جهان باز هم ادامه دارد؛ در حالی که خبرنگاران در سالن منتظرند تا نخستین زمزمه های امتیازدهی طرفین را مخابره کنند، هر دو طرف در فشارند تا محکم و جدی بر مواضع کنونی خود باقی بمانند.

هفت کشور در اجلاس مسکو حضور داشتند، ولی دو کشور از میان آن ها مهم هستند؛ ایران و ایالات متحده و در پایان، بن بست تنها هنگامی شکسته می شود که این دو کشور به توافقی برسند. در آن میز مناقشه انگیز، «وندی شرمن»، نفر سوم وزارت خارجه آمریکا درست روبه روی سعید جلیلی نشسته بود اما این دو هرگز با همدیگر ملاقات نکردند.

آمریکایی ها پیشنهاد ملاقات دوجانبه را مطرح کردند اما آقای جلیلی نپذیرفت. در سیاست داخلی ایران، کسی که با نماینده شیطان بزرگ ملاقات کند مورد حمله شدید قرار خواهد گرفت.

اگر سری بودن به طور کامل تضمین شود، حتی غیرممکن هم گاهی ممکن می شود. در کنفرانس خبری اخیر مذاکرات، آقای جلیلی از فرصت استفاده کرد تا از اسرائیلی که از دست هایش خون می چکد، اعلام بیزاری کند.

به خاطر اهمیت فراوان سری بودن این روش، معمولا از افسران اطلاعاتی برای این ارتباطات استفاده می شود. در اوج دوران آپارتاید در آفریقای جنوبی ـ که ادامه حکومت اقلیت سفیدپوست بر کشور در حال غیرممکن شدن بود ـ رئیس جمهور بوتا تصمیم گرفت، «نیل بارنارد»، رئیس سازمان جاسوسی خود را به زندان نلسون ماندلا بفرستد. آن دو در مدت دو سال، ۴۷ بار با یکدیگر ملاقات کردند تا در هنگام صرف چای و ساندویچ، آینده کشور خود را طراحی کنند و تا زمانی که انتقال حکومت به اکثریت سیاه عملی نشد، راز این دیدارهای سری فاش نشد.

نویسنده انگلیسی سپس از یک زن در دستگاه حکومتی زیمبابوه خبر می ‎دهد که تلاش داشته است مشکل این کشور با انگلیس را از همین روش حل کند، اما پیشنهادش با استقبال طرف انگلیسی روبه رو نشده و از آنجا که این زن هفته پیش از دنیا رفته است، نویسنده انگلیسی به خود حق داده که اکنون این راز مهم را افشا کند.

از دید وی، موضوع ایران، موضوعی کاملا متفاوت است، ولی غرب باید امیدوار باشد که دو میانجی ایرانی و آمریکایی هم اکنون در جایی مشغول مذاکرات پنهانی برای حل این مسأله باشند!5