شمارش معکوس برای واردکنندگان نفت از ایران

به گزاری خبرگزاری رویترز، یک سال قبل، ایران حدود دو سوم صادرات نفتی خود(یک میلیون و 450 هزار بشکه در روز) را به چین، ژاپن، هند و کرده جنوبی می فروخت و به این ترتیب منابع ارز خارجی برای دولت را فراهم می کرد. اما این رقم به دنبال تصویب تحریم های نفتی اتحادیه اروپا و تحریم های جدید آمریکا علیه ایران، به یک پنج رسیده است و با اجرای این تحریم ها سطح آن باز هم کاهش می یابد.

برخی منابع صنعتی می گویند که کره جنوبی هم اکنون کنار کشیده و قصد دارد پس از اول جولای که تحریم ها اجرا می شوند، منابع نفتی مورد نیاز خود را از کشور های تولید کننده دیگر تامین کند. از سوی دیگر چین، ژاپن و هند با مشکل بزرگتری مواجه هستند چرا که تحریم های اروپا علیه بیمه تانکر های نفتی حامل نفت ایران برای آنها بسیار دردسرساز است و به ناچار باید از تضمین های مستقل استفاده کنند. سلطه اتحادیه اروپا بر بازار بیمه تانکر ها در جهان ، خریداران آسیایی نفت از ایران را به شدت تحت فشار قرار داده است. چرا که جایگزین کردن پوشش بیمه ای الزامی که برای سوپر تانکر ها حدود یک میلیارد دلار است، اگر غیر ممکن نباشد، بسیار دشوار است.

جاناتان هیر، معاون شرکت بیمه دریایی اسکالد در اسلو بر این باور است که هیچ موسسه مالی مسئولی نمی تواند ریسک چنین اقدامی را بپذیرد. به گفته وی، این امر غیر ممکن نیست اما به تعهد ویژه از سوی دولت یا بیمه گر نیاز دارد.

یکی از نخستین اقداماتی که وارد کنندگان آسیایی نفت از ایران در صورت تمایل به ادامه واردات باید در هفته آینده انجام دهند، دربست کرایه کردن تانکر ها و صدور امتیاز نامه برای آنها به منظور دریافت نفت ایران در ماه جولای است. کره جنوبی که برای واردات روزانه 200 هزار بشکه نفت از ایران قرار داد دارد، قصد دارد که خرید نفت از جمهوری اسلامی را به طور کلی متوقف کند. ژاپن نیز می تواند از این الگو پیروی کند مگر اینکه دولت تضمین بیمه ای مستقل برای تانکر های نفتی ارائه کند. به همین منظور ژاپن در حال آماده سازی طرحی است که به دولت اجازه می دهد پوشش بیمه ای را در اختیار تانکر ها قرار دهد. این در حالی است که ژاپن در ماه مارس پس از کاهش 22 درصدی واردات نفت از ایران از قانون معافیت از تحریم های آمریکا علیه ایران بهره مند شد اما همچنان تحریم های بیمه ای آمریکا علیه ایران، این کشور را تحت تاثیر پیامد های خود قرار می دهد.

از سوی دیگر چین و هند نیز به دنبال تضمین های مستقل برای تانکر ها هستند. اما شماری از کارشناسان بر این باورند که حتی در صورت وجود نداشتن این تضمین ها نیز دهلی نو و پکن به واردات نفت از ایران ادامه می دهند. زیرا مساله اصلی علاوه بر تامین منابع مورد نیاز، حفظ روابط دوستانه به جمهوری اسلامی است که منافع تجاری کلانی برای هند و چین به همراه دارد. یکی دیگر از گزینه های پیش روی چین نیز پرداخت به ایران برای ارسال و بیمه نفت است و هند نیز می تواند با پوشش بیمه ای محدود شده نفت از ایران وارد کند.

با این وجود قطع روابط سویفت با تهران، که بزرگترین سیستم مخابراتی نقل و انتقال مالی بین بانکی در جهان به شمار می رود ، مشکلات زیادی در راه دریافت مبلغ صورتحساب های نفتی برای ایران ایجاد کرده است. این در حالی است که تحریم های بانکی در سال گذشته بدهی نفتی هند به ایران را به 5 میلیارد دلار رساند و هم اکنون نیز دهلی نو از سیستم هایی نظیر پرداخت با روپیه یا معامله پایاپای برای پرداخت پول نف ایران استفاده می کند.

موسسه مورگان استنلی به تازگی اعلام کرده است که صادرات نفتی ایران در ماه آوریل حدود یک میلیون و 700 هزار بشکه در روز بوده که در مقایسه با رقم 2 میلیون و 200 هزار بشکه ای درسال 2011 بسیار پایین تر است. در مقابل برآورد ها نشان می دهد که عربستان سعودی، بزرگترین تولید کننده نفت در جهان و متحد آمریکا در ماه های اخیر بیش از هر زمان دیگری در 30 سال گذشته نفت تولید می کند. به این ترتیب شماری از تحلیلگران بر این باورند که در صورت تهدید منابع نفتی ایران، مشتریان نفتی با کمبود منابع مواجه نخواهند شد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی /10