ابومازن از انتخابات می‌ترسد

دیپلماسی ایرانی: پس از توافق اخیر حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین که محمود عباس به عنوان نخست‌وزیر توافق ملی تعیین شد،‌همچنان انتظارها برای تشکیل کابینه ادامه دارد. صدای اعتراض‌ها از سوی حماسی‌ها شنیده شده که از محمود عباس خواسته‌اند تا هرچه زودتر کابینه خود را معرفی کند و یا از مردم فلسطین عذرخواهی کرده و با جایگزین کردن فردی به جای خود موافقت کند. شاید یکی از دلایل اصلی تعلل محمود عباس نگرانی از عدم توانایی در برگزاری انتخابات باشد، چراکه با وجود شرایط خاص تقسیم غزه و کرانه باختری میان فتح و حماس تبلیغات و فعالیت‌های انتخاباتی دشوارتر خواهد بود. حسین رویوران، کارشناس مسایل خاورمیانه، درباره دلایل تعلل محمودعباس در تشکیل کابینه، برای دیپلماسی ایرانی توضیحاتی داده است که در زیر می‌خوانید:

دلیل به تاخیر انداختن تشکیل کابینه از سوی محمود عباس که به اعتراض حماسی‌ها هم منجر شده را در چه می‌دانید؟

قرارداد آشتی ملی میان حماس و فتح و تمامی گروه‌های فلسطینی در قاهره حدود 8 ماه پیش امضاء شده است. پنج محور در این قرارداد مورد تصویب قرار گرفت:

1.     بحث برگزاری انتخابات به دلیل آنکه هم زمان ریاست دولت خود گردان به سر رسیده و هم مجلس است

2.     ادغام نیروهای غزه و کرانه باختری

3.     اصلاح ساختار ساف

4.     آزادی زندانیان سیاسی

در قرارداد امضاء شده تمامی این موارد بحث شده بود که کمیته‌هایی نیز تشکیل شد تا رسیدگی به این امور بر اساس هماهنگی صورت پذیرد. متاسفانه از این چهار مورد تقریبا می‌توان گفت هیچ‌کدام از آنها اتفاق نیفتاد. به عبارت دیگر نه انتخابات برگزار شده و تنها تعداد اندکی از زندانیان سیاسی آزاد شدند. ساف اصلاح نشد و ادغام نیروها هم اتفاق نیفتاد. تا اینکه باردیگر این گروه‌ها در قطر با یکدیگر دیدار کردند و توافق پیشین را با توافق جدیدی که امضاء شد، جایگزین کردند. در توافق جدید که میان آقای خالد مشعل و محمود عباس بود، قرار بر این شد که دولت به زودی تشکیل شود، ابتدا برای ریاست دولت پیشنهاد عباس فیاض بود که حماس وتو کرد و در نهایت بنابر این شد که آقای محمود عباس نخست‌وزیر شود و این دوره انتقالی را تا برگزاری انتخابات را مدیریت کند و انتخابات همزمان در غزه و کرانه باختری اتفاق بیفتد. برای تشکیل دولت نیز قرار بر این شد که از تکنوکرات‌ها استفاده شود، بدین معنا که کابینه، سیاسی نباشد. این توافق در دوحه اتفاق افتاد، اما با مجموعه‌ای از اعتراض‌ها در درون حماس روبرو شد. اولین فرد معترض وزیرخارجه دولت آقای هنیه بود که نسبت به این توافق نکاتی مطرح کرد و این توافق را قبول نداشت. چراکه اساسا اختیاراتی به آقای محمود عباس در تشکیل کابینه  و ادامه گفتگو با اسراییل می‌دهد، در حالیکه حماس نگاه خوبی از اساس در مورد گفتگو با اسراییل ندارد. در نهایت تفاوت‌هایی در درون حماس ظهور و بروز پیدا کرد، بدین معنا که عده‌ای طرفدار توافق هستند که آقای خالدمشعل در راس آنهاست و عده‌ای مخالف توافقند که در درون غزه‌ هستند. تمامی این اختلاف‌ها وجود داشت تا به امروز که بحث تشکیل کابینه مطرح شده که این تشکیل کابینه در چارچوب توافقات در دوحه است. علیرغم این ملاحظات و موضع‌گیری‌های منفی نسبت به تشکیل چنین دولتی انتظار برای اعلام کابینه ادامه دارد.
 

یکی از اعضای دفتر سیاسی جنبش حماس در سخنان خود اعلام کرده که با محمود عباس باید هرچه سریع‌تر دولت را تشکیل دهد و یا با انتخاب جایگزینی برای خود موافقت کند. تا چه اندازه احتمال این موافقت را می‌توان را داد؟

تصور بر این است که تشکیل کابینه ماموریت دشواری بر دوش محمود عباس است. آقای محمود عباس پس از تشکیل کابینه اولین وظیفه‌اش برگزاری انتخابات است، برگزاری انتخابات با چه شرایطی و با نظارت چه طرفی؟ امروزه واقعیتی در فلسطین وجود دارد و آن این است که غزه در اختیار حماس و کرانه باختری در اختیار فتح است. در نتیجه عملا در چارچوب  یک توافق ملی این انتخابات برگزار می‌شود یا وضعیت موجود که هر بخشی در دست یک گروه است؟ بنابراین چنین مسایلی که انتخابات کی و درچه شرایطی برگزار خواهد شد، هنوز روشن نیست. در نتیجه این شرایط بسیار تاثیرگذار است که آیا در انتخابات حماسی‌ها در کرانه باختری به راحتی  می توانند تبلیغ کنند؟ و آیا فتحی‌ها هم می‌توانند در غزه در انتخابات حضور داشته باشند و تبلیغ کنند و از چنین آزادی برخوردارند؟ تمامی این سوال‌ها مطرح است و  روشن نیست  که این اتنخابات در چه شرایطی برگزار خواهد شد. افرادی هم که خواهان برگزاری سریع انتخابات هستند، به دلیل آن است که وضعیت بی‌قانونی فعلی تغییر پیدا کند و  یک وضعیت قانونی شکل بگیرد، اما همین وضعیت قانونی دشواری‌های بسیار زیادی را دربرخواهد داشت که هنوز مشخص نیست که چگونه باید به  آن رسید.

پس این فرضیه صحیح است که محمود عباس می‌ترسد که دولت را تشکیل دهد و نتواند انتخابات را برگزار کند؟

بله، احتمال این اتفاق بسیار زیاد است که محمود عباس دولتی را تشکیل دهد که این دولت به دلیل توافق حماس با تشکیل کابینه محمود عباس عملا از نوعی مشروعیت برخوردار است. در عین حال ممکن است کابینه هم تشکیل شود ، اما شرایط به گونه‌ای پیش برود که انتخابات برگزار نشود. در نتیجه تنها کاری که حماس انجام داده یک نوع مشروعیت به این دولت و آقای محمود عباس داده و اعتراضی که در غزه مطرح می‌شود هم با توجه به همین مساله است.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/14