صدور گاز ایران به ترکیه متوقف شد

صادرات گاز ایران به ترکیه به درخواست ترکیه متوقف شد. شرکت ملی گاز ایران پیش‌تر‌ قراردادی بزرگ با عراق و سوریه برای انتقال گاز ایران به اروپا امضا کرده است. تحلیلگران امکان قطع همکاری گازی ایران و ترکیه را مطرح می‌کنند.

به درخواست شرکت بوتاش ترکیه‌، صادرات نفت ایران به ترکیه از شامگاه پنج‌شنبه ۳۱ شهریور ماه (۲۳ سپتامبر) متوقف شد. ایران تا این تاریخ روزانه ۳۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی به ترکیه صادر می‌کرد.شرکت بوتاش که وابسته به شرکت ملی نفت ترکیه است، طرف قرارداد با کشورهای خارجی برای واردات گاز به ترکیه محسوب می‌شود. این شرکت دلیل درخواست خود را بررسی خطوط لوله گاز و رفع ایراد احتمالی در آن عنوان کرده است.

تلاش جمهوری اسلامی برای انتقال گاز ایران به اروپا

این سومین بار ظرف ۶ ماه گذشته است که صادرات گاز ایران به ترکیه قطع می‌شود. صادرات گاز پیشتر به دلیل دو انفجار در مسیر خطوط لوله در خاک ایران متوقف شده بود؛ انفجارهای که دلیل آنها خرابکاری توسط گروه پژاک عنوان شد. پژاک گروهی شبه نظامی از جنگجویان کردستان است که شاخه ایرانی کردهای جدایی‌طلب گروه «پ ک ک» در ترکیه خوانده می‌شود.

ایران در نظر دارد از مسیر عراق و سوریه گاز طبیعی خود را به اروپا برساندقطع صادرات گاز ایران به ترکیه اما این‌بار دلیل فنی ندارد و یک ماه پس از آن رخ می‌دهد که ایران‌، به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز، جواد اوجی، بزرگترین قرار داد صادرات گاز خود به اروپا را امضا کرده است.

طرف ایران در این قرارداد دو کشور عراق و سوریه هستند.

وزیران نفت ایران، عراق و سوریه ۳ مرداد ماه سال جاری بزرگترین قرارداد انتقال گاز ایران به اروپا را در بندر عسلویه امضا کردند.

بر اساس این قرارداد، خط لوله‌ای از عسلویه تا مرز ایلام کشیده خواهد شد که از کشورهای عراق و سوریه عبور می‌کند و از دریای مدیترانه به اروپا متصل می‌شود.

این مسیر ۵ هزار کیلومتر است که ۷۵۰ کیلومتر آن در ایران خواهد بود. مدیر عامل شرکت ملی گاز ایران مدعی شد: «تاکنون شش سرمایه‌گذار اروپایی برای ساخت این خط لوله اعلام آمادگی کرده‌اند.»

حمایت ایران از حکومت اسد و تنش با ترکیه

جواد اوجی، معاون وزیر نفت، در ادامه ارتباط این قرارداد با درگیرهای داخلی سوریه را رد کرد و گفت: «این خط لوله سیاسی نیست، بلکه اقتصادی است و به دلیل درآمد هنگفتی که عبور این خط لوله از هر کشوری دارد، کشور سوریه نیز بی‌‌درنگ قبول کرد».

مدیرعامل شرکت ملی گاز در مورد عدم حضور ترکیه در این قرار داد اضافه کرد: «با ترکیه در مورد قیمت به توافق نرسیدیم.» البته عدم توافق مقام‌های جمهوری اسلامی و دولت ترکیه تنها به قیمت ترانزیت گاز محدود نمی‌شود.

تنش در روابط سیاسی دو کشور با حمایت ایران از حکومت بشار اسد، در مقابل اعتراض شدید مقام‌های ترک به سرکوب خشونت‌بار مخالفان بشار اسد آغاز شد و با استقرار سامانه ضد موشکی ناتو در خاک ترکیه ابعاد تاز‌ه‌ای به خود گرفت.

سایت خبر آنلاین همزمان با انتشار خبر صادرات گاز ایران به ترکیه، در گزارشی تحلیلی امکان قطع همکاری ایران و ترکیه را در زمینه صادرات گاز مطرح کرده است.

همکاری قابل گسترش ایران و ترکیه

نصب سامانه دفاع ضدموشکی ناتو در خاک ترکیه مورد انتقاد شدید جمهوری اسلامی است .تهران و آنکارا سال ۱۹۹۶ میلادی قراردادی ۲۵ ساله امضا کردند که بر اساس آن در مورد صادرات گاز ایران به ترکیه تا سقف ۱۰ میلیارد متر معکب در سال توافق شد.

حجم صادرات گاز اما هنوز کمتر از سقف تعیین‌شده و در سال ۱۳۸۹ در مجموع ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمعکب بوده است.

ایران که چهارمین ذخایر گاز طبیعی جهان را پس از روسیه، آمریکا و کانادا داراست، به دلیل تحریم‌های گسترده بین‌المللی سهم ناچیزی در بازارهای بین‌المللی فروش نفت دارد.

مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز ایران، در گفت‌وگویی با جام‌جم آنلاین در بهمن‌ماه ۸۸، سهم ایران در بازارهای فروش نفت را کمتر از یک درصد اعلام کرده و از برنامه‌های دولت دهم برای حضور فعال‌تر ایران در بازارهای گاز خبر داده بود. سرمایه‌گذاری کلان برای گسترش شبکه خطوط لوله گاز تا مرزهای شرق و غرب کشور و افزایش ظرفیت صادرات گاز ایران به ترکیه از جمله این برنامه‌ها بودند که هنوز عملی نشدند.
منبع: صدای المان