کابینه میقاتی و چالش‌های پیش رو

دیپلماسی ایرانی: سرانجام بعد از گذشت نزدیک به پنج ماه نجیب میقاتی موفق شد کابینه سی نفره خود را تشکیل دهد. عواملی که موجب شده بود میقاتی نتواند تا به حال در تشکیل کابینه موفق باشد، فشارهایی بود که از دو سو به او وارد می شد. یکی از داخل لبنان، که اقدامات جریان 14 مارس و سعد حریری کاملا مشخص و آشکار بود. میقاتی با فشار داخلی دیگری هم روبه رو بود و آن از طرف دوستان و هم پیمانان خود او یعنی گروه هشت مارس و سهم خواهی بیشتر برخی جریانات داخل این گروه مانند لبنان آزاد بود.

فشار دیگر بر جریان تشکیل کابینه در لبنان متاثر از نقش دولت های منطقه ای موثر در لبنان، از جمله عربستان سعودی بود که مانع توافق دولت ائتلاف ملی با حضور مخالفان و موافقان بود. عربستان بر این باور بوده و هست که برای فشار برسوریه و جریان مقاومت، می بایستی مانع موفقیت دولتی در لبنان شد که توسط دوستان سوریه رهبری خواهد شد. لذا در پی تضعیف نقش سوریه در لبنان بود.

بنابراین باید گفت شکل گیری کابینه توسط آقای میقاتی، گام مهم و اساسی برای عبور از مرحله سخت کنونی بود که عاقبت با گذشت شیعه از یک کرسی وزارتی به سود اهل سنت در لبنان شکل گرفت و البته به سود جریان مقاومت تفسیر و تحلیل شد. البته این امر به آن معنا نیست که این دولت افق روشنی را برای اجرای برنامه هایش در پیش خواهد داشت. بلکه به نظر می رسد دولت آقای میقاتی با چالش های عمده ای روبه رو خواهد بود.

روز پنج شنبه گذشته میقاتی و هیئت دولت او وارد کاخ نخست وزیری شدند اما اما از جانب نخست وزیر سابق کسی از آن ها استقبال نکرد و به عبارت دیگر مراسم تودیع و معارفه ای صورت نگرفت. همین امر نشان می دهد که سعد حریری تصمیم خود را برای مقابله و تضعیف این دولت گرفته است. انتقال سعد حریری به پاریس و مستقر شدن او در فرانسه نیز نشانه ای از این تصمیم جدی است.

گروه المستقبل و چهارده مارس بلافاصله دولت جدید را دولت حزب الله معرفی کردند که با چراغ سبز سوری ها تشکیل شده است. بنابراین اولین چالش آقای میقاتی داخلی است.

این بار معارضه در دولت حضور ندارد و از نفوذ خود در رده های میانی وزارت خانه ها برای کارشکنی در دولت جدید استفاده خواهد کرد. مضافا این که حتما پیگیری پرونده ترور رفیق حریری را تحریک و حساس خواهد کرد. لذا چالش دوم آقای میقاتی برخورد وی با این پرونده است.

آقای میقاتی از یک سو با حزب الله هم پیمان است و در کیفرخواست دادگاه حریری تعدادی از اعضای حزب الله متهم شده اند و از سوی دیگر ناگزیر است قطعنامه های شورای امنیت را محترم شمارد. میقاتی چه تصمیمی را در خصوص پرداخت هزینه های این دادگاه و شش نفر قضات لبنانی آن که توسط دولت قبلی به دادگاه معرفی شده بودند اتخاذ خواهد کرد؟ دادگاهی که از نظر حزب الله و جریان مقاومت در لبنان اعتباری نداشته و تصمیمات آن سیاسی قلمداد می شود.

موضوع مقاومت و چالش با اسرائیل یکی دیگر از محورهای مهم در برنامه های آینده دولت آقای میقاتی خواهد بود. قرار است در بیانیه وزارتی از مقاومت لبنان حمایت شود. امریکایی ها به نوعی شرط استمرار کمک های خود را به لبنان خلع سلاح مقاومت و جلوگیری دولت از ورود سلاح برای مقاومت دانسته اند.

چالش دیگری که میقاتی با آن مواجه است در روابط منطقه ای لبنان با کشورهای مهم عربی مثل سوریه و عربستان نهفته است. شرایط امروز سوریه متفاوت از گذشته است. سوری ها گرچه انتظار حمایت از دولت لبنان دارند اما آیا آقای میقاتی با توجه به دسته بندی های داخلی این کشور و نزاع جدی میان حامیان سوریه در لبنان و مخالفان آن می تواند همانند گذشته روابط نزدیک و راهبردی با سوریه برقرار کند؟ آیا عربستان که هم پیمان سنتی رقیب آقای میقاتی یعنی خانواده حریری است مایل به حفظ یا گسترش روابط گذشته اش با دولت فعلی لنبان خواهد بود؟ بالاخره سرنوشت کمک های عربستان به دولت لبنان به کجا خواهد انجامید؟

البته آقای میقاتی نشان داده که فردی آگاه و سیاستمداری میانه رو است که مایل به حفظ روابط با عربستان است و حتما اولین یا یکی از اولین دیدارهای خارجی خود را به ریاض اعلام خواهد کرد. اما نکته ای که تقریبا مسلم و قطعی خواهد بود این است که عربستان و جریان حریری و گروه چهارده مارس در لبنان و شاید فرانسوی ها که حامیان سنتی مسیحیان مارونی در ائتلاف چهارده مارس هستند بر فشارهای خود بر دولت آقای میقاتی تا حد سرنگونی این دولت که یک پارچه از گروه هشت مارس شکل گرفته و در راستای تقویت مقاومت علیه نیروهای اسرائیلی است، پیش خواهند رفت.