تلاش چین برای کاهش فشار‌ها
در عین حال چین همصدا با کشور‌های غربی در هفته گذشته در خصوص انتشار برخی گزارش‌ها در مورد احتمال نظامی بودن اهداف هستهای ایران ابراز نگرانی کرد. یک روز پس از اینکه ایران اعلام کرد با بهره‌برداری و نصب سانتریفوژ‌های جدید تولید اورانیوم غنی‌شده را سه برابر خواهد کرد، آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه، چین و روسیه بیانیه‌ای مشترک منتشر کرده و در آن نگرانی خود از این اقدام تهران را ابراز کردند. هرچند بنا برگزارش خبرگزاری رویترز، محمود احمدی‌نژاد در پاسخ به همتای چینی خود اعلام کرده است که ایران برای مذاکرات هستهای آماده است اما عملا بستر مناسبی برای این گفت و گو‌ها وجود ندارد.
با گذشت 2 ماه از ارسال نامه کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران و ابراز تمایل برای آغاز مذاکرات هستهای، تحلیلگران بر این باورند که همچنان غرب نسبت به ثمربخشی این مذاکرات امیدوار نیست.
پاسخ سعید جلیلی ، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به این نامه با وجود نشان دادن چراغ سبز برای ادامه مذاکرات، به طور کلی برای غرب چندان امیدوار کننده نبود و برخی مقامات غربی پاسخ تهران را نشان‌دهنده عزم ناکافی برای ادامه مذاکرات توصیف کردند. به این ترتیب پیشنهاد ادامه مذاکرات هستهای در همان سطح باقی ماند و نه تنها زمانی برای مذاکرات تعیین نشد، بلکه زمزمه فشار‌های بیشتر بر ایران از سوی آمریکا و متحدان اروپایی‌اش به گوش رسید.
پس از اینکه احمدی‌نژاد در تازه‌ترین کنفرانس خبری خود به صراحت اعلام کرد که هیچ پیشنهادی نمی‌تواند مانع ادامه فعالیت‌های غنی سازی اورانیوم در ایران شود، این زمزمه‌ها جدی‌تر شد. آمریکا و متحدانش در آنسوی آتلانتیک ادعای نظامی بودن اهداف غنی سازی ایران را مطرح کرده و همواره درخواست توقف آنها را مطرح می‌کنند.
از سوی دیگر گزارش‌های اخیر پنل کارشناسی سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز احتمال صحت این ادعا‌ها را مطرح کرده است و اکنون غرب می‌کوشد با استفاده از این اهرم‌ها، دامنه تحریم‌ها علیه ایران را وسیع‌تر کند. البته چین و روسیه به عنوان دو عضو تاثیر گزارش شورای امنیت با توجه به روابط اقتصادی و سیاسی خود با ایران همواره در آغاز تشدید فشار‌ها بر ایران علیه این روند موضع‌گیری کرده‌اند. اما تا کنون هیچ قطعنامه‌ای در شورای امنیت بدون رای مثبت آنها علیه جمهوری اسلامی به تصویب نرسیده است.
چین یکی از بزرگترین مشتریان نفت ایران است که به واسطه این روابط با ایران نیز تحت فشار آمریکا قرار دارد. ایالات متحده بر این باور است که چین با خرید نفت از ایران منافع اقتصادی کلانی را نصیب تهران می‌کند تا به پیشبرد اهداف هستهای و موشکی‌اش کمک کند. با این وجود هرچند گزارش‌هایی نیز در مورد همکاری هستهای چین با ایران منتشر شده است، با توجه به رای وتوی این کشور در شورای امنیت، ایالات متحده ناگزیر به محافظه‌کاری در مورد پکن است.
البته سابقه تصویب 4 قطعنامه شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی با رای مثبت چین حاکی از موثر واقع شدن این استراتژی کاخ سفید است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که آمریکا در تلاش است تا منابع نفتی عربستان سعودی را جایگزین نفت ایران برای چین کند و اقدام عربستان در خصوص افزایش سقف تولید خارج از تصمیم اوپک این گمانه زنی‌ها را تقویت می‌کند.
تاکید چین بر اهمیت مذاکرات هستهای در حالی صورت می‌گیرد که اخیرا وزیر دفاع اسرائیل در سفری نادر به چین که در یک دهه قبل بی سابقه بوده است با شماری از مقامات چینی دیدار کرد. هدف از این مذاکرات در کنار تقویت روابط چین و اسرائیل گفت و گو در خصوص مساله هستهای ایران عنوان شده بود. ایهود باراک در جریان این سفر با همتای چینی خود ملاقات کرد و در یک کنفرانس خبری مشترک بر اهمیت تحریم‌ها علیه ایران تاکید کرد.
وی مدعی شد باید هر چه زودتر تحریم‌های تازه‌ای با هدف واداشتن تهران به همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دست کشیدن از فعالیت های هستهای نظامی اعمال شود. به هر ترتیب به نظر می‌رسد با توجه به این سفر وزیر دفاع اسرائیل و همچنین اتهاماتی که در مورد همکاری هستهای و موشکی چین با ایران مطرح می‌شود، پکن در تلاش است تا با یافتن راهی برای ادامه مذاکرات هستهای با ایران از حجم فشار‌ها بر چین کاسته و در ضمن متحمل کمترین آسیب در روابط خود با ایران یا غرب شود.
نظر شما :