ترکیه هم راه خود را از سوریه جدا کرد

متاسفانه تصمیم‌هایی که دولت اسد اتخاذ کرده دیر و نابهنگام است، شاید بسیاری از این تصمیم‌ها نیز مانند برداشتن حالت فوق‌العاده و یا عفو عمومی می‌توانست در مراحلی موثر باشد، اما با توجه به مساله بالا رفتن تعداد تلفات و همچنین وقایعی که به تصویر کشیده شده همانند پا گذاشتن سربازان سوری به پشت و گردن تظاهرگنندکان و توهین به آنها و کشته شدن جوانی که مثله و شکنچه شده بود؛ باید گفت چنین حوادثی باعث شد که تصمیم‌گیریهای حاکمیت سوریه بی‌اثر شود.

از طرف دیگر مخالفان سوریه مطرح کردند که این عفو عمومی شامل کسانی است که جرائم سیاسی داشته‌اند، در حالیکه بیشتر کسانی که در زندان هستند با وجود اینکه سیاسی‌اند، اما متهم به مسایل جنایی هستند. بنابراین:

 1.این عفو شامل آنها نمی‌شود

 2. مهمترین خواسته مردم و مخالفان، جلوگیری از کشتن تظاهرکنندگان است

گرچه حاکمیت سوریه نیز ادعا می‌کند که به ارتش و نیروی انتظامی و امنیتی تیراندازی شده و از آنها نیز کشته شده‌اند، اما مخالفان در پاسخ گفته‌اند که این تیراندازی‌ها از طرف نیروهای امنیتی به سربازانی که از دستور تیر به مردم نافرمانی کرده، شلیک شده است.

در نهایت باید گفت که  تا به امروز تحقیقات درستی نشده و کمیته‌ای برای گفتگو میان دولت و مخالفان نیز تشکیل نیز نشده است به این دلیل که اساس گفتگو مشخص نیست.

این امر بدیهی است که سوریه هم دشمنانی دارد- همانند تمامی کشورها که دشمنانی دارند-  که اسراییل و امریکا از جمله این دشمنان هستند. اما صرف نظر از آنها باید عملکرد حاکمیت به گونه‌ای باشد که بهانه‌ای بدست دیگران ندهد. متاسفانه تا کنون علیرغم اعلام عفو عمومی و  برداشتن حالت فوق‌العاده نتوانستند اوضاع منطقه و سیاسی داخل را آرام و تظاهرگنندگان را راضی کنند و همانطور که می‌دانید در اینترنت هم تظاهراتی علیه این عفو عمومی پخش شد که تمام دنیا آن را مشاهده کردند.

حضور مخالفان بشار اسد در ترکیه

از مدت‌ها پیش ترکیه در مرحله اول، مواضع متعادل و میانه‌ و شاید بیشتر حالت نصیحت‌گونه داشت. همانطور که می‌دانید اردوغان رئیس اطلاعات خود را به سوریه فرستاد تا وزیر اطلاعات این کشور را نصیحت کند تا با مردم مدارا کنند و اشاره کرد که ذهیت‌ها از هم دورند، بدین معنا که اهل سنت احساس می‌کنند که آزادی ندارند. برخوردها باید برخوردهای آرامی باشد. حتی گفته می‌شود که مسولان ترکیه به مسولان سوری تذکر دادند که برخورد خشن با معترضان صدرصد جواب مثبت نخواهد داد.

از آنجایی‌که انتخابات ترکیه درپیش است و مردم مسلمان ترکیه که با اخوانی‌های سراسر دنیا احساس نزدیکی دارند؛ سوریه به گونه‌ای عمل کرد که اردوغان نیز خط خود را جدا کرده و در نهایت منجربه عکس‌العمل تند اردوغان و حزب عدالت در برابر حاکمان سوریه شد.

گرچه سوریه به صورت رسمی به ترکیه متعرض نشد، اما طرفداران سوریه در لبنان علیه اردوغان و ترکیه حرکت‌های تندی را انجام دادند. و اردوغان با اینکه خودش متولی اجلاس اخیر متعرضان حکومت بشار اسد نبود اما اجازه داد در یکی از شهرهای این کشور، چنین اجلاسی برگزار شود.

بنابراین ترکیه این راه انتخاب کرده و درعین حال اینکه روابط خود را به صورت رسمی با سوریه داشته، اما روابط اقتصادی خود را کم کرده است. اما بازهم برگزاری این اجلاس موجب گلایه سوریه شده و ترکیه نیز در جواب گفته است که ما این اجلاس را برگزار نکردیم بلکه اجازه برگزاری آن را دادیم، همانطور که به طرفداران حکومت سوریه برای تظاهرات در ترکیه اجازه دادیم. چرا که ترکیه کشور آزادی است که هر دو طرف می‌توانند به طرفداری و یا علیه حکومت خود تظاهرات کنند. همان طور که می‌دانید در آنتالیا هم طرفداران و هم مخالفان سوریه تظاهرات کردند.

از طرف دیگر مقامات رسمی‌ حزب‌الله طرفداری حکومت سوریه را کردند و چند روز گذشته سیدحسن نصرالله سخنرانی محکمی را به طرفداری از نظام و حکومت سوریه کرد و حتی تمام اشتباهات حاکمان سوریه را نیز توجیه کرده است. همان‌طور که می‌دانید به این دلیل که عکس العمل و طرفداری سید حسن نصرالله مناسب نبود، در شهرهای مختلف در برابر سخنرانی او موضع گرفته و برخی نیز عکس وی را پاره کردند.

سوریه در فضای بین‌الملل

قظعنامه‌ای که اروپا وامریکا خواستار تصویب آن در مورد سوریه بودند، به دلیل مخالفت روسیه و چین در سازمان ملل و شورای امنیت تصویب نشده است. اما در مورد لیبی با اینکه روسیه و چین مخالف طرح مساله رفتن قذافی بودند، بازهم به این طرح پیوستند و حتی اخیرا چین با مخالفان قذافی نیز مذاکره کرده و تقریبا مشخص شده که معمر قذافی رفتنی است.

اما در مورد سوریه امریکا و اروپا این لحن را بکار می‌گیرند که یا باید سوریه خودش برای انجام اصلاحات حقیقی پیشقدم شود و یا از حکومت کناره‌گیری کند. اما تا به امروز اروپا و امریکا هیچگاه به طور صریح اعلام نکردند که بشار اسد باید صحنه قدرت را ترک کند. لحن روسیه نیز نسبت به سوریه تغییر کرده است، همانطور که می‌دانید مدودف در سخنرانی چند روز گذشته مطرح کرد که سوریه باید وعده‌ها و اصلاحات خود را عملی کند، که به نظر می‌رسد این هشدار به عنوان آغاز تغییر است.

در پایان می‌توان نتیجه گرفت همانطور که پس از اعلام عفو عمومی دیروز، در یکی از روستاهای اطراف دمشق و نزدیک درعا تظاهرکنندگان تا مرز 47 نفر کشته شدند،اگر این وضعیت کشتار همچنان ادامه پیدا کند و تظاهرات مردمی فروکش نکند، مسلما روسیه حالت انفعالی پیدا خواهد کرد و اروپا و امریکا تلاش می‌کنند قطعنامه‌ای در شورای امنیت تصویب کنند که در نهایت این عمل می‌تواند آغاز یک موضع‌گیری حتمی و بدون برگشت در مورد حاکمیت فعلی سوریه باشد.