همه نگران از وضعیت سوریه

خبرگزاری رویترز، در یادداشتی به این موضوع پرداخته و نوشته است: از اسرائیل تا ایران همه به این فکر می‌کنند که اگر بشار اسد و نظامی که رهبری می‌کند در سوریه سقوط کند، چه آخر و عاقبتی در انتظارشان خواهد بود. بسیاری از این کشورها و جریان‌ها از اوضاع سوریه بسیار نگرانند و تحولات آن را با نگرانی تعقیب می‌کنند.

حزب الله لبنان که یک جریان شیعی است، اعتقاد دارد که آنچه در سوریه می‌گذرد ماحصل شیطنت گروهی جماعت سلفی و تندروی سنی مسلح است که بیش از آن که به فکر مطالبات مردم باشند به فکر به راه انداختن یک جنگ طایفه‌ای در این کشورند. حزب‌الله در گزارشی که شبکه المنار آن را پخش می‌کرد، تاکید می‌کند ارتش سوریه برای این وارد شهر درعا شده است که شهروندان این شهر از حکومت خواسته بودند که عملیات کشتار و ترور را که گروهی افراطی آن را هدایت می‌کنند، مهار کند. حزب الله لبنان تا کنون از انقلاب‌های عربی به شدت حمایت کرده و از سرنگونی نظام‌های بن علی در تونس و مبارک در مصر بسیار استقبال کرده است. همچنین از مداخله نظامی سپر جزیره در بحرین برای سرکوب مطالبات مردمی این کشور به شدت انتقاد کرده است. با این حال روشن است که حزب الله از وضعیت جاری در سوریه که مهمترین حامی عربی آن محسوب می‌شود، نگرانی دارد و در کنار ایران، متحد استراتژیک دمشق به دنبال یافتن راهی برای حل بحران جاری در این کشور است. ایران بر این باور است که آنچه در سوریه می‌گذرد ماحصل یک توطئه از پیش طراحی شده توسط عوامل صهیونیستی است و اسرائیل با این کار قصد دارد خسارت‌هایش را از انقلاب‌های عربی جبران کند.

رویترز مواضع اسرائیل را به گونه دیگری می‌بیند و می‌‌نویسد: اما در اسرائیل وضعیت به گونه دیگری است. اسرائیل به هیچ وجه از آن چه در سوریه می‌گذرد خرسند نیست و سقوط بشار اسد را به زیان خود می‌داند. به رغم این که سوریه و اسرائیل در حالت جنگ رسمی به سر می‌برند ولی در طول دوران حکومت خاندان اسد مرزهای اسرائیل و سوریه از سال 1973 تا کنون به ویژه در منطقه جولان آرام بوده است. کارشناسان اسرائیلی و افراد نزدیک به دولت این رژیم بر این اعتقادند که سازمان‌های امنیتی اسرائیل به صراحت از اوضاع جاری در سوریه نگرانند و از این که ممکن است نظام حاکم در این کشور سرنگون شود به شدت مضطربند. این در حالی است که سوریه متحد اصلی جریان‌های مصلح دشمن اسرائیل یعنی حماس و جهاد اسلامی در فلسطین و حزب الله در لبنان است.

به اعتقاد اسرائیلی‌ها به رغم این که دمشق به وضوح اتحاد استراتژیک خود را با ایران تقویت کرد و به اتفاق ایران در برابر آن ایستاده ولی به هر صورت اجازه نداده که آرامش موجود میان سوریه با اسرائیل به هم بریزد و در این راه نیز موفق شده که غرب را با خود همراه کند.

رامی خوری، تحلیلگر مسائل خاورمیانه ساکن در لبنان در این باره به رویترز می‌گوید: «اتفاقات بسیار سریع رخ می‌دهند و نمی‌توان چیزی را نادیده گرفت. آن چه سوریه را از دیگر کشورهای عربی متمایز می‌کند نظام آن است که نقشی مهم در تمامی تحولات منطقه از درگیری‌ها تا ثبات خاورمیانه ایفا می‌کند. حزب الله، حماس، ایران، اسرائیل، امریکا، عراق و ترکیه همگی ثبات در سوریه را می‌خواهند و معتقدند که هر اتفاقی که برای نظام حاکم در این کشور بیفتد کل منطقه را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.»

بسیاری بر این باورند که هر اتفاقی علیه نظام سوری بیفتد، سوریه به تجربه عراق دچار خواهد شد.

خوری همچنین می‌گوید: «همه در منطقه از بی‌ثباتی در سوریه نگرانند حتی کسانی که بشار اسد را دوست ندارند. برای همه آنها یک چیز مهم است و آن استقرار و ثبات منطقه است که خانواده اسد در طول این مدت به خوبی از آن حمایت کرده‌اند. آنها تا کنون اجازه نداده‌اند به رغم وضعیت جنگی حاکم بر کشور مرزهای سوریه و اسرائیل متشنج شود و مردم نیز تا کنون با حکومتشان تعامل خوبی داشته‌اند. اما با این حال هیچ کس نمی‌داند از حالا به بعد در سوریه چه پیش خواهد آمد.»

آلکس فیشمن، روزنامه‌نگار و کارشناس مسائل نظامی در روزنامه یدیعوت احرونوت نیز در این باره به رویترز می‌گوید: «اسرائیل از این که ارتش سوریه وارد درعا شده بسیار نگران است. به رغم این که اسرائیل و سوریه با یکدیگر دشمنی دیرینه‌ای دارند ولی اسرائیلی‌ها از آن چه در سوریه و علیه بشار اسد می‌گذرد به شدت نگرانند. حکومت اسد تا کنون توانسته به شرایط حفظ آرامش در مرزهای خود با اسرائیل عمل کند.»

وی سپس به نگرانی اسرائیل از سقوط نظام بشار اسد اشاره می‌کند و می‌گوید: «مقامات ارشد سیاسی و امنیتی اسرائیل از سرنگونی نظام بشار اسد به شدت نگرانند ولی معتقدند که اگر همین شیوه فعلی ادامه داشته باشد، نظام این کشور ظرف چند هفته یا چند ماه تغییر خواهد کرد.»

وی سپس مدعی می‌شود: تنها سودی که اسرائیل از سرنگونی بشار اسد ممکن است ببرد، تضعیف محور سوریه – ایران – حزب الله است.

رامی خوری در پاسخ به اظهارات فیشمن هشدار می‌دهد: سقوط نظام بشار اسد ممکن است سوریه را به مناطق کوچکی تقسیم کند که هر کدام سازی برای خود بزنند و چنین وضعیتی بی‌شک امنیت منطقه را به ویژه برای اسرائیل به خطر خواهد انداخت. نگرانی که مردم سوریه نیز دارند. چنین وضعیتی به هیچ وجه به نفع اسرائیل نخواهد بود حتی اگر بر این باور باشد که سقوط اسد باعث تضعیف محور سوریه – ایران – حزب الله خواهد شد.

در همین حال نگرانی از افزایش تنش‌های طایفه‌ای که منجر به درگیری سنی‌ها، شیعیان، اعراب، کردها یا مسلمانان و مسیحیان در سوریه شود نیز بسیار افزایش یافته است.

طلال سلمان، دبیر تحریریه روزنامه لبنانی السفیر در این باره به رویترز می‌گوید: «گمان نمی‌کنم هیچ انسان عاقلی در لبنان نسبت به وضعیت جاری در همسایه‌اش سوریه نگران نباشد. هر اتفاقی در سوریه می‌تواند بر روابط اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و حتی اخوت میان سوری‌ها و لبنانی‌ها اثر بگذارد. هر لرزه سیاسی در سوریه بی‌شک حتی نقطه‌های کلمات را در لبنان به لرزه خواهد انداخت از این رو گمان نمی‌کنم هیچ انسان عاقلی در لبنان به دنبال این باشد که در نظام حاکم بر این کشور شکاف ایجاد شود.»

با این حال خوری می‌گوید: «دو یا سه هفته آینده هفته‌های خطرناکی خواهد بود. ممکن است نظام تضعیف شود و کار به سرنگونی بکشد که بی‌شک مخاطرات بسیاری برای همه کشورها و جریان‌های سیاسی چه سوری و چه منطقه‌ای خواهد داشت، شاید هم بشار اسد بتواند از این مخاطرات به سلامت عبور کرده و سوریه مجددا روی آرامش ببیند.»