تروریسم هسته‌ای، ایران و استراتژی هسته‌ای امریکا

۲۹ فروردین ۱۳۸۹ | ۱۵:۵۸ کد : ۱۱۴۴۵ نگاه ایرانی
نویسنده خبر: کیهان برزگر
گفتاری از دکتر کیهان برزگر، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل ایران و امریکا برای دیپلماسی ایرانی.
تروریسم هسته‌ای، ایران و استراتژی هسته‌ای امریکا

گفتاری از دکتر کیهان برزگر، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل ایران و امریکا:  

محور قرار دادن "تروریسم هسته‌ای" در "بازنگری موضع هسته ای امریکا" NPR با مساله خلع سلاح هسته‌ای جهانی ارتباط مسقیم دارد.  

دو نکته اساسی در استراتژی جدید هسته‌ای امریکا دیده می‌شود: اول این که امریکا از سلاح هسته‌ای بر علیه کشورهایی که از این نوع سلاح‌ها بی بهره هستند استفاده نخواهد کرد به استثناء ایران و کره شمالی. در مورد اشاره استراتژی جدید هسته‌ای امریکا به ایران باید گفت که این یک مساله جدید است چرا که برای اولین بار است امریکا دو کشور غیرهسته‌ای را در استراتژی نوشته شده ای تهدید می‌کند. این مساله با مفهوم بازدارندگی که مفهومی کاملا جنگ سردی است ارتباط دارد و نشان می‌دهد که امریکا همچنان استفاده از سلاح هسته‌ای را بر مبنای بازدارندگی دنبال می‌کند. در اینجا تکیه بر تسلیحات هسته ای به بهانه ایجاد امنیت مانع جدی برای خلع سلاح اتمی در سطح جهانی است.  

به بیان دیگر استفاده از بازدارندگی برای تهدید کشورها خود با اصولی که دولت اوباما در قالب جهان چند جانبه و پیگیری صلح و ثبات در جهان دنبال می‌کند، مغایرت دارد چراکه زمانی که کشورها با بازدارندگی تهدید شوند، هر کشوری حق خود می‌داند که به هر شکل ممکن مانع از چنین تهدیدی شود. در واقع این مساله توجیهی برای دفاع از خود است. بنابراین استراتژی جدید هسته‌ای اوباما هر چند از سوی دولت او گامی در جهت صلح جهانی عنوان شده اما همچنان ماهیت استراتژی قدیمی امریکا مبتنی بر تهدید را دارد و تنها در بسته بندی جدید و برای مصرف تبلیغاتی مطرح شده است.  

نکته دوم و مهمتر تاکید بر تروریسم هسته‌ای است که مفهومی کاملا جدید در امنیت ملی و هسته‌ای امریکاست. از دیدگاه اوباما بزرگترین تهدید برای امنیت ملی امریکا در کوتاه مدت، میان مدت، یا بلند مدت امکان دسترسی گروه‌های خشونت گرا به تسلیحات هسته‌ای است. کنفرانس "امنیت هسته‌ای" در واشنگتن نیز این موضوع را در دستور کار خود دارد.  

طرح تروریسم هسته‌ای به نوعی به بازتعریف استراتژی امریکا برای حفظ برتری خود در جهان باز می‌گردد. پس از حوادث یازدهم سپتامبر مساله مبارزه با تروریسم جهانی به عنوان جوهره اصلی استراتژی امنیت ملی امریکا مطرح شد. این مساله در زمان ریاست جمهوری اوباما شکل پیشرفته‌تری به خود گرفته و به عنوان مهمترین تهدید نامتقارن امنیت ملی امریکا به شکل تهدید تروریسم هسته‌ای مطرح شده است.  

نکته مهم در اینجا اتصال مستقیم مفهوم تروریسم هسته‌ای با مفهوم "امنیت به هم پیوسته" در جهان است. بر اساس این استراتژی بسیار زیرکانه و آگاهانه، امنیت امریکا به امنیت جهان و بر عکس امنیت جهان به امنیت امریکا وصل می شود. در همین راستا تلاش گسترده ای نیز صورت می گیرد که ملت های جهان قانع شوند که امریکا به عنوان رهبر مبارزه با مهمترین تهدید جهانی یعنی تروریسم در راستای عدم دست یابی تروریست‌ها به سلاح هسته‌ای تلاش می‌کند. به این شکل امریکا برای خود مشروعیت جهانی ایجاد می‌کند.  

گنجاندن تم تروریسم هسته‌ای دراستراتژی جدید هسته‌ای امریکا، به این کشور امکان خواهد داد که دست به تفسیر گسترده از مفهوم تهدیدات جدید امنیت بشری بزند و به همان اندازه در امور داخلی سایر کشورها دخالت کند. در این جا مشخص نیست که به واقع چه میزان خطر تروریسم هسته‌ای در جهان وجود دارد؛ بسیاری معتقدند که امریکا در مورد این خطر اغراق می کند. 
 

 نکته دیگر این است که طرح تروریسم هسته‌ای از سوی امریکا، افکار عمومی را از بحث خلع سلاح هسته‌ای و تعهدی که امریکا به این مساله دارد، منحرف خواهد کرد. در ان. پی. تی سه اصل اساسی وجود دارد: اول خلع سلاح عمومی، دوم عدم گسترش تسلیحات اتمی و سوم استفاده صلح آمیز از فن آوری هسته‌ای است. از میان این سه اصل امریکا تاکید بیشتری بر عدم گسترش تسلیحات اتمی دارد چراکه با این اصل می‌تواند استفاده صلح آمیز دیگر کشورها از انرژی هسته‌ای را به بهانه‌های مختلف محدود کند و با این کار از اصل اساسی خلع سلاح جهانی که مورد توجه کشورهای مختلف از جمله غیر متعهدها و به ویژه جمهوری اسلامی ایران است، دور شود. این همان موضوعی است که به "تلاش دائمی قدرت‌های بزرگ برای جلوگیری از خروج از انحصار هسته‌ای" معروف است.
کیهان برزگر

نویسنده خبر


نظر شما :