مناسبات نامطلوب و ضعف اعتبار گذرنامه ایرانی

شرایط اخذ ویزا بیانگر روابط بین کشورها بوده و روابط و شرایط یک کشور را در جامعه بین المللی نشان می دهد. بر اساس گزارش سایت خبری عصر ایران، نتایج تحقیقات موسسه هنلی((Henly در سوئیس نشان می دهد ایرانی ها بدون اخذ ویزا قادر به سفر به 25 کشور جهان هستند که از این لحاظ ایران بالاتر از عراق و افغانستان در قعر جدول رنکینگ جهانی قرار گرفته است. این گزارش مربوط به سال 2008 است و در آن اتباع کشورهای مختلف جهان را از لحاظ آزادی های مسافرت بدون اخذ ویزا رتبه بندی شده اند.

میر حسین موسوی یکی از کاندیداهای دور دهم انتخابات ریاست جمهوری نیز رتبه 193 ایران در میان 194 کشور جهان را به لحاظ اعتبار گذرنامه تکان دهنده دانسته و گفته بود: "این مساله اقتصادی هم نیست و واقعا به انسان بر می‌خورد".

گفتاری از دکتر نعمت احمدی، استاد دانشگاه و متخصص حقوق بین الملل:
اتباع ایرانی در میان کلی کشورهای جهان تنها می توانند به 25 کشور بدون اخذ ویزا سفر کنند، در صورتی که مثلا یک انگلیسی قابلیت سفر به 157 کشور جهان و یک آلمانی به 160 کشور را بدون اخذ ویزا دارا هستند. این کشورها برای سفر به مابقی کشورها نیز به دلیل اصرار کشور میزبان به اخذ ویزا باید چنین کنند، مثلا یک امریکایی برای سفر به برزیل باید ویزا تهیه کند.

ایرانی ها در گذشته با چنین وضعیتی روبرو نبودند؛ ایران جزء اولین کشورها در اعتبار گذرنامه بود، اما اکنون باید توجه داشت که پایین بودن اعتبار گذرنامه ایرانی مسئله ای شخصی نیست و دولت ها در این زمینه با اتباع یک کشور سر و کار ندارند بلکه به اعتبار حاکمیت آن کشور، برای اتباع یک کشور اعتبار و احترام قائل می شوند.

در واقع پایین بودن اعتبار گذرنامه ایرانی، اشکال یا تضادی بی ارتباط با گذرنامه های شخصی افراد است، گذرنامه سندی رسمی و معتبر است و زمانی از اعتبار ساقط می شود که جعلی باشد. اشکال اعتبار گذرنامه های ایرانی به عملکرد دولت و دولتمردان ایران باز می گردد و جامعه جهانی به دلیل فقدان ارتباطات و مناسبات خوب و مطلوب با ایران، اعتباری برای گذرنامه ایرانی قائل نمی شود.

زمانی که یک کشور یا کشورهایی با دولت ایران مسئله داشته باشند، طبیعی است که با اتباع ایرانی نیز برای ورود به خاک خود مسئله خواهند داشت، اینکه چه میزان یک دولت برای گذرنامه ایران اهمیت قائل می شود تا یک ایرانی بتواند از مزایای یک تبعه خارجی استفاده کند، بسته به تصویری است که کشور میزبان از عملکرد دولت ایران در صحنه بین المللی دارد.

ایرانیان تا چهار سال پیش برای دریافت ویزای سفر به کشور اندونزی با این­که کشوری مسلمان بود، با مشکلات فراوانی مواجه بودند اما با سفری که رئیس جمهور ایران یک سال گذشته به این کشور انجام داد و توافقاتی که میان دولتمردان دو کشور انجام گرفت، اکنون ویزای سفر به اندونزی را می توان در فرودگاه دریافت کرد و به این ترتیب شرایط اخذ ویزا به اندونزی تسهیل شده است.

به این ترتیب تلاشی از سوی دولتمردان ایران در ارتباط با 25 کشوری که نیاز به ویزا برای ورود ایرانیان ندارند، صورت گرفته که با تسری این نوع تلاش ها به روابط ایران و دیگر کشورها و به طور کلی بهبود عملکرد دولت، می توان امید به ارتقای اعتبار گذرنامه ایرانی در صحنه جهانی باشیم.