سیاست خارجی باید از حالت ایده­آلیستی خارج شود

ماهیت سیاست خارجی ما حول سه محور عزت، مصلحت نظام و حکمت است و اینها را ما به عنوان یک اصل نظام در سیاست خارجی قبول داریم.

باید اهداف ملی را مد نظر بگیریم که مصلحت اندیشی یکی از ابزارهای این هدف ملی است. ما با حفظ استقلال و عزت و کرامت کشورمان انتظار داریم که رییس جمهور بعدی با تمامی دنیا به جز یک مورد که در سیاستمان نیست ارتباط برقرار کند این ارتباط باید برای پیشرفت کشور و برای حفظ و مصلحت کشورمان باشد.

البته این ارتباط باید دوجانبه باشد، یعنی همان طور که ما به دنیا نیاز داریم تا از این انزوا خارج شویم و برای پیشرفت کشورمان و برای ساختن آینده ای روشن برای جوانانمان، قطعا آنها نیز به ما نیاز دارند. به همین دلیل است که همواره در کش و قوس هستند که آیا ایران را تحریم کنند یا نکنند؟ آیا روابطشان را بهبود بخشند یا نه؟ چراکه آنها هم از نظر فرهنگی، توسعه اقتصادی و اجتماعی و مسائل سیاسی به ما نیاز دارند، البته ما هم به همین نسبت به آنها نیاز داریم. البته شاید نیاز ما بیشتر هم باشد. نیاز فرهنگی و تحصیلی ما برای جوانان بسیار بیشتر است و در حدی است که نمی­توانیم از آن چشم پوشی کنیم، به ویژه از سیل مهاجرت جوانان برای ادامه تحصیل به خارج از ایران به خصوص به کشور امریکا.

بنابراین باید با راه­حلی جلوی این معضل گرفته شود. به گونه­ای که شرایط را طوری فراهم کنیم که جوانان ما با دست پر به کشور بازگردند. باید کشور را با مصلحت اندیشی به شیوه­ای اداره کنیم که فضای مناسب برای بازگشت آنها وجود داشته باشد.

من هم از دید یک فرد ایرانی و هم از دید یک مادر ایرانی این دغدغه ها را می­بینم و می­خواهم اگر فرزندانمان از ایران می­روند، ما کشور را به نحوی بسازیم و از منزوی بودن خارج کنیم که تمایل به بازگشت داشته باشند.

بخش دیگری که باید در سیاست خارجی در نظر بگیریم واقع­گرایی است. یعنی رئالیست باشیم تا ایده آلیست. ممکن است برخی از سخنان بسیار ایدآلیستی باشد یعنی در همان لحظه بسیار حماسی و یادآور یک نظام انقلابی مربوط به دهه 50 و 60 باشد، ولی این تنها ممکن است موفقیت کوتاه مدت به همراه داشته باشد ولی قطعا در بلند مدت به ضرر کشور ما تمام خواهد شد.

به نظر من مسئله دیگر این است که در سیاست خارجی باید از شخص محوری باید به سوی جمع محوری و خرد جمعی برویم. سیاست خارجی یکی از مهمترین ارکان نظام است که به صورت زنجیر به دیگر مسائل متصل است. اگر رابطه ما با کشورها دیگر با یک صحبت انقلابی و حماسی که بیشتر می­تواند در غالب شعر و کتاب­های رویایی به آنها پرداخته شود، بهم بخورد، این مسئله قطعا روی مسائل اقتصادی تاثیر می­گذارد. مسائل اقتصادی به مسائل فرهنگی متصل است. فقر و فحشا به دنبال مشکلات اقتصادی می­آیند. این مسائل قهقرایی را در یک کشور به همراه خواهد داشت.

بنابراین به عقیده من رییس جمهور آینده باید از حالت ایده­آلیستی خارج شود. ممکن است این حالت یک دست و سوت و هورای لحظه ای به همراه داشته باشد ولی برای سالیان سال می­تواند باعث واپسگرایی شود.