پایداری بحران اقتصادی در کشورهای در حال توسعه
گفتاری از محمود جام ساز، تحلیل گر مسائل اقتصادی براى ديپلماسى ايرانى
برخورد سرد خودروسازهاى اروپايى با ايران در سال هاى گذشته امروز پس از بحران مالى در غرب وارد فصل جديدى شده تا خودروسازهاى ايرانى از امتيازدهى به امتيازگيرى تغيير استراتژى دهند. بر همين اساس ستادی از سوی خودروسازان داخلى تشکيل شده است.
گفتاری از محمود جام ساز، تحلیل گر مسائل اقتصادی و عضو هیات تحریریه مجله حقوق و اقتصاد:
معظلی که اکنون خودروسازان اروپایی و امریکایی با آن درگیر هستند این است که تحت تاثیر بحران بازارهای مالی قرار گرفته اند و با کمبود تن خواه گردان مواجه شده اند، در این راستا ضرر و زیان های بسیاری متوجه این خودروسازان شده است، به عنوان مثال جنرال موتورز در طول سه ماه گذشته حدود 4 میلیارد دلار زیان دیده است.
البته دولت های غربی بویژه امریکا با توجه به شعار تغییری که آقای اوباما، رئیس جمهور جدید ایلات متحده مطرح کرده است، بدنبال تامین مالی خودروسازان هستند، یکی از اهداف شعار تغییر اوباما نیز همین امر است و بر این اساس معتقدم که تاحدود زیادی مسئله کمبودها و زیان های خودروسازان غربی با تزریق مالی برطرف می‌شود و اکنون طرحی در این خصوص و مورد حمایت کنگره امریکا برای کمک به خودروسازان امریکایی در دست تهیه است.
باید توجه داشت که بحرانی که اکنون خودروسازان امریکایی با آن مواجه هستند، اولین بحران در این خصوص نبوده است، در زمان رئیس جمهوری ریگان زمانیکه خودروهای کم مصرف ژاپنی بازارهای امریکا را تصاحب کردند؛ خودروسازان امریکایی از دولت خواستند که تعرفه ها را افزایش دهد، اما ریگان در برابر درخواست آنها بر تغییر استراتژی خودروسازان امریکایی تاکید کرد و نهایتا خودروسازان امریکایی با روی آوردن به تولید خودروهای کم مصرف توانستند بر بحران غلبه کنند.
فراز و نشیب ها در بازارهای اتومبیل امریکا بسیار رایج است اما مسئله مهم این است که کمپانی های خودروسازی اروپایی و امریکایی کمپانی هایی نیستند که در هر حال در وضعیت نابودی قرار گیرند چراکه مقدار بسیار زیادی از صادرات این کشورها از صادرات خودرو تامین می شود.
به عنوان مثال در ژاپن و سال گذشته تنها شرکت تویوتا 5/7 میلیون اتومبیل به دیگر کشورها صادر کرد یا صادرات خودروی آلمان که پیشروترین اقتصاد اروپا را به خود اختصاص داده است؛ در دو سال گذشته حدود 200 میلیارد یورو محاسبه شد.
بنابراین دولت های غربی اجازه نابودی صنعت خودروسازی کشورهایشان را نمی دهند ضمن آنکه در این مسیر مسئله اشتغال هم نکته قابل توجهی برای دولت های غربی است، بر این اساس کمک های شایانی برای حفظ صنعت خودروسازی، شامل حال خودروسازان می شود.
علاوه بر این خودروسازانی که در امریکا و اروپا فعال هستند اکثرا خودروسازانی هستند که بر اساس مطلوبیت تولید ادامه کار می کنند، تفاوت وجود دارد میان آنها و خودروسازان کشورهایی چون ایران که بگونه ای عمل می کنند که گویی چرخ را از نو ابداع می کنند، ما قدرت رقابت را به هیچ وجه با خودروسازان غربی نداریم و به عنوان مثال در برابر صادرات 200 میلیارد یورویی خودرو از آلمان، ایران سال گذشته حدود 350 میلیون دلار خودرو به دیگر کشورها صادر کرده است.
خودروسازان غربی اگر بخواهند بازارهای جدید را برای خود فتح کنند، رو آوردن به بازارهایی که قادر به جذب تولیدات آنهاست؛ استراتژی مطلوبی است اما قبل از ورود به بازار های جدید، مسئله فضای اقتصادی و کسب و کار، ریسک اقتصادی و درجه بندی و رتبه بندی اعتباری شرکت ها و موسسات بین المللی که در مورد آنها تعیین شده است را در نظر می گیرند و بطور قطع وارد بازار کشوری که ریسک اقتصادی بالا دارد یا فضای کسب و کارش بین 181 کشور 142 است؛ نمی شوند.
در غیر این صورت برای ایران بهترین زمان است که با خودروسازان بزرگ دنیا وارد شراکت و مبادله شود، یعنی از سرمایه گذاری ها، متخصصان و تکنولوژی های آنها استفاده کرده، با برند آنها وارد بازار جهانی شود و کسب سود و ارز آوری برای کشور کند، بویژه اکنون که قیمت نفت نیز کاهش یافته است، اما متاسفانه این سیاست ها اکنون بدلیل موقعیت خاص سیاسی و اقتصادی ایران قابل اجرا نیست.
اکنون سرمایه گذاران کشورهای دیگر با تردید به ورود سرمایه هایشان به بازارهای اقتصادی ایران می نگرند، مگر اینکه فضای کسب و کار در ایران به واقع دچار تحول اساسی شود و سرمایه گذار با احساس امنیت از بازده سرمایه خود و خروج سرمایه از بازار در زمانی که اراده کند؛ اطمینان داشته باشد و این امر در کوتاه مدت امکان پذیر نیست.
معتقدم که بحران اقتصادی در امریکا زودتر از کشورهای اروپایی خاتمه خواهد یافت، به نظر می رسد بحران در امریکا تا اواسط سال 2010 برطرف شود و در کشورهای اروپایی نیز حداکثر تا یک سال پس از این تاریخ دامنه بحران برچیده خواهد شد اما دوام تاثیر این بحران که از منفذ نفت وارد اقتصاد کشورهای در حال توسعه چون ایران شده بدلیل شکننده بودن ساختارهای اقتصادی این کشورها، به مراتب بیشتر خواهد بود.
نظر شما :