ایران با دسته گل سرخ باز می‌گردد؟
ایالات متحده سرانجام موفق به تشدید تحریم‌ها علیه ایران شد. با این همه به نظر می‌رسد که تحریم‌ها چندان بر دیپلماسی ایران تاثیرگذار نخواهد بود. اوباما با تصویب قطعنامه چهارم در حقیقت برای مشاجره‌ای که چندین سال وقت جامعه جهانی را گرفته بود، راهکاری کوتاه مدت ارائه کرد.
ایالات متحده سرانجام موفق به تشدید تحریم‌ها علیه ایران شد. با این همه به نظر می‌رسد که تحریم‌ها چندان بر دیپلماسی ایران تاثیرگذار نخواهد بود. اوباما با تصویب قطعنامه چهارم در حقیقت برای مشاجره‌ای که چندین سال وقت جامعه جهانی را گرفته بود، راهکاری کوتاه مدت ارائه کرد.
توسل به این راهکار کوتاه مدت اما شرکای استراتژیک بلند مدت امریکا را دل آزرده کرد. ترکیه و برزیل هر دو از شرکای سیاسی و اقتصادی امریکا بودند که با تشدید این تحریم‌ها مخالفت کردند. بر اساس این دور از تحریم‌ها سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بخش‌هایی از ساختار اقتصادی و نظامی ایران مورد تحریم قرار گرفتند. فروش تسلیحات به ایران ممنوع اعلام شده است و همزمان کمپانی‌ها و چند بانک نیز به مجموعه تحریم‌ها افزوده شده اند.
باراک اوباما پیش از این اعلام کرده بود که هر عمل سیاسی در حقیقت نوعی عکس‌العمل به دنبال خواهد داشت و ایرانی‌ها امروز عکس‌العمل جامعه جهانی را در برابر عمل دیروز خود احساس می‌کنند.
بر خلاف تحریم‌های پیشین، قطعنامه چهارم با اکثریت مطلق به تصویب نرسید و ترکیه و برزیل آرای منفی خود را به نام این قطعنامه سند زدند. هر دو این کشورها زمان و انرژی زیادی برای حل این بحران با توسل به راهکاری دیپلماتیک صرف کردند. با این همه تهران هنوز به غنی سازی اورانیوم ادامه می‌دهد. در صحن شورای امنیت، لبنان نیز رای ممتنع به صندوق انداخت و بدین ترتیب ترکیه و لبنان از تبار خاورمیانه‌نشین‌ها ترجیح دادند رودررو با تهران درگیر نشوند.
به نظر می‌رسد که دولت اسلام‌گرای ترکیه بیش از پیش با ایالات متحده درگیر شده است. آنکارا و واشنگتن در یک سال گذشته دور فشرده‌ای از تنش‌ها را پشت سر گذاشته اند. اکنون در ترکیه هم شاید در سکوت شاهد از میان رفتن ارزش‌های سکولاریسم در این کشور و جایگزینی آن با عقاید اسلام سیاسی هستند. اما آنچه که در این مسیر بیش از همراهی ترکیه و برزیل با ایران جالب بود، پشت کردن روسیه و چین به تهران بود. روسیه و چین کشورهایی بودند که ابتدا تهدید به استفاده از حق وتو برای نجات جان ایران کردند و در نهایت هنگام رای‌گیری برگ مثبت به صندوق انداختند. این دو کشور اما به چه قیمتی حاضر به این حرکت شدند؟ می‌دانیم که چین و روسیه با تحریمی موافقت کرده‌اند که چندان بر روابط اقتصادی دو جانبه تاثیرگذار نیست. واشنگتن برای در اختیار داشتن همراهی روس‌ها حتی به کرملین‌نشین‌ها برای فروش موشک‌های اس سیصد به تهران نیز فشاری وارد نکرد.
در تحریم‌های ایران خبری از تحریم واردات و صادرات سوخت نبود. در این قطعنامه به توسل به گزینه نظامی به هیچ وجه اشاره نشده است و برای کشورهایی که تحریم را رعایت نکنند نیز مجازاتی در نظر گرفته نشده است. کم نیستند کارشناسانی که اعتقاد دارند تهران همزمان در دو مسیر تولید و تکثیر تسلیحات هسته‌ای و سخن گفتن از تعامل با جامعه جهانی قدم می‌زند.
هفته گذشته بود که دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پرونده هسته‌ای ایران را مورد ویژه خوانده و تاکید کرد که تهران در بسیاری از موارد دچار تخطی شده است. به نظر می‌رسد که با این قطعنامه، ما همچنان منتظر هستیم که دولتمردان برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارند و با دسته‌ای از گل‌های سرخ سر میز مذاکره بازگردند.
توسل به این راهکار کوتاه مدت اما شرکای استراتژیک بلند مدت امریکا را دل آزرده کرد. ترکیه و برزیل هر دو از شرکای سیاسی و اقتصادی امریکا بودند که با تشدید این تحریم‌ها مخالفت کردند. بر اساس این دور از تحریم‌ها سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بخش‌هایی از ساختار اقتصادی و نظامی ایران مورد تحریم قرار گرفتند. فروش تسلیحات به ایران ممنوع اعلام شده است و همزمان کمپانی‌ها و چند بانک نیز به مجموعه تحریم‌ها افزوده شده اند.
باراک اوباما پیش از این اعلام کرده بود که هر عمل سیاسی در حقیقت نوعی عکس‌العمل به دنبال خواهد داشت و ایرانی‌ها امروز عکس‌العمل جامعه جهانی را در برابر عمل دیروز خود احساس می‌کنند.
بر خلاف تحریم‌های پیشین، قطعنامه چهارم با اکثریت مطلق به تصویب نرسید و ترکیه و برزیل آرای منفی خود را به نام این قطعنامه سند زدند. هر دو این کشورها زمان و انرژی زیادی برای حل این بحران با توسل به راهکاری دیپلماتیک صرف کردند. با این همه تهران هنوز به غنی سازی اورانیوم ادامه می‌دهد. در صحن شورای امنیت، لبنان نیز رای ممتنع به صندوق انداخت و بدین ترتیب ترکیه و لبنان از تبار خاورمیانه‌نشین‌ها ترجیح دادند رودررو با تهران درگیر نشوند.
به نظر می‌رسد که دولت اسلام‌گرای ترکیه بیش از پیش با ایالات متحده درگیر شده است. آنکارا و واشنگتن در یک سال گذشته دور فشرده‌ای از تنش‌ها را پشت سر گذاشته اند. اکنون در ترکیه هم شاید در سکوت شاهد از میان رفتن ارزش‌های سکولاریسم در این کشور و جایگزینی آن با عقاید اسلام سیاسی هستند. اما آنچه که در این مسیر بیش از همراهی ترکیه و برزیل با ایران جالب بود، پشت کردن روسیه و چین به تهران بود. روسیه و چین کشورهایی بودند که ابتدا تهدید به استفاده از حق وتو برای نجات جان ایران کردند و در نهایت هنگام رای‌گیری برگ مثبت به صندوق انداختند. این دو کشور اما به چه قیمتی حاضر به این حرکت شدند؟ می‌دانیم که چین و روسیه با تحریمی موافقت کرده‌اند که چندان بر روابط اقتصادی دو جانبه تاثیرگذار نیست. واشنگتن برای در اختیار داشتن همراهی روس‌ها حتی به کرملین‌نشین‌ها برای فروش موشک‌های اس سیصد به تهران نیز فشاری وارد نکرد.
در تحریم‌های ایران خبری از تحریم واردات و صادرات سوخت نبود. در این قطعنامه به توسل به گزینه نظامی به هیچ وجه اشاره نشده است و برای کشورهایی که تحریم را رعایت نکنند نیز مجازاتی در نظر گرفته نشده است. کم نیستند کارشناسانی که اعتقاد دارند تهران همزمان در دو مسیر تولید و تکثیر تسلیحات هسته‌ای و سخن گفتن از تعامل با جامعه جهانی قدم می‌زند.
هفته گذشته بود که دبیر کل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای پرونده هسته‌ای ایران را مورد ویژه خوانده و تاکید کرد که تهران در بسیاری از موارد دچار تخطی شده است. به نظر می‌رسد که با این قطعنامه، ما همچنان منتظر هستیم که دولتمردان برنامه هسته‌ای خود را کنار بگذارند و با دسته‌ای از گل‌های سرخ سر میز مذاکره بازگردند.
نظر شما :