جای دیپلماسی همواره باقی است

در حالى که رييس ستاد مشترک ارتش امريکا مدعی شده است که ايران اورانيوم کافى براى توليد بمب اتمى دارد رابرت گیتس، وزیر دفاع این کشور خلاف این ادعا را دارد، وی بر این باور است که ايران به زمان دستيابى به سلاح هسته اى نزديک نشده است و این امر به امريکا و ديگران فرصت مى دهد تا تهران را قانع کنند از برنامه احتمالى تسليحات اتمى خود دست بکشد.

گفت و گوی دیپلماسی ایرانی با علی خرم، استاد دانشگاه و کارشناس ارشد روابط بین الملل:

-          گفتارهای متناض مقامات امریکایی در مورد وضعیت برنامه هسته ای ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
چنانچه موضوع هسته ای ایران همچنان در ابهام باقی بماند و اظهارات متناقض مقامات غربی پیرامون برنامه های ایران به شکل کنونی ادامه داشته باشد؛ بهتر خواهد بود. همچنین ضرورتی ندارد که ما نیز در صدد توضیح و تفسیر درستی یا نادرستی این گونه اظهارات باشیم، اگر غرب برداشتی متفاوت از اهداف برنامه هسته ای ایران دارد، ایرادی ندارد و آنها می توانند برداشت های خاص خود را داشته باشند.

-          آیا فرایند فعالیت های هسته ای ایران نسبت به گذشته کند تر پیش می رود؟
فعالیت های ایران کند نشده و برطبق آن چیزی که اعلام شده است کارها ادامه دارد. ممکن است تبلیغات نسبت به گذشته کمتر شده باشد، طی یک سال گذشته چندان شاهد تبلیغات پیرامون روند فعالیت های هسته ای ایران نبوده ایم.

اینکه اخیرا به کمبودهایی برای ادامه کار هسته ای ایران اشاره می شود، مسائلی فنی است که باید سازمان های فنی در این باره پاسخ دهند. اما مهم این است که مسائل فنی به دیپلماسی ارتباطی ندارد.

-          وزیر دفاع امریکا فاصله زیاد ایران با برنامه های تسلیحاتی را فرصتی برای مذاکره و بهره گیری از دیپلماسی می داند، آیا شرایط فعلی برنامه هسته ای ایران فضای مناسبی برای گفت و گو تهران و غرب ایجاد می کند؟
بحث های دیپلماسی ربطی به عقب یا جلو بودن برنامه هسته ای ایران و یا فاصله داشتن و یا نداشتن این برنامه با اهداف نظامی ندارد، دیپلماسی یک راه حل است. راه حلی که روش های نرم را برای رسیدن به هدف جایگزین تهدید و روش های سخت می کند، جای دیپلماسی همواره باقی است و اکنون این فرصت ایجاد شده که امریکاییان نیز نسبت به دیپلماسی روی خوش نشان دادند، باید این فرصت را مغتنم شمرد.

-          گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که بر ناکافی بودن همکاری های ایران تاکید داشت تا چه اندازه بر نوع نگاه غرب در انتخاب مسیر گفت و گو پیرامون موضوع هسته ای ایران تاثیر گذار است؟
در گزارش اخیر مطالب جدیدی ارائه نشده بود. آژانس همواره در گزارش های خود نسبت به ایران، جای طلب کاری را برای خود باقی می گذارد تا بر اساس آن همکاری بیشتر ایران را خواستار شود، اما این گزارش ها به طور قطع به عنوان اهرم فشار در اختیار گروه 1+5 قرار می گیرد اما بکار گیری این اهرم برای قانع کردن ایران برای تحقق خواسته های غرب بی تاثیر است.

-          مشخص نبودن زمان اتمام کار نیروگاه هسته ای بوشهر چه تاثیری در روند کار هسته ای ایران خواهد داشت؟
 فرایند کار نیروگاه بوشهر بر طبق روال تعیین شده ادامه دارد، روسیه خود را متعهد به اتمام کار می داند، اما نکته اینجاست که ماهیت کار نیروگاه بوشهر متفاوت با سایر فعالیت های هسته ای ایران است. نیورگاه بوشهر یک صنعت برای تولید برق است، اما فعالیت های هسته ای ایران در نطنز و اصفهان و اراک، فعالیتی علمی- تکنولوژیکی است.

غرب نسبت به فعالیت های فنی و تکنولوژیکی ایران حساسیت دارد در حالی که نسبت به نیروگاه بوشهر حساسیتی وجود ندارد، این نیروگاه مشابه نیروگاه های برقی ایران است با این تفاوت که دیگر نیروگاه های تولید کننده برق ایران با گاز کار می کنند اما نیروگاه بوشهر با سوخت هسته ای تولید برق خواهد کرد.