پاکستان از دست می‌رود

دولت پاکستان با طالبان توافقی کرده است تا درگیریهای نظامی بین آنها و نظامیان پاکستان پایان پیدا کند و قوانین اسلامی در منطقه ای به نام سوات و مناطق اطراف آن حاکم شود.

منطقه سوات در شمال شرقی پاکستان، منطقه ای است که به گفته منابع امریکایی،  طالبان و القاعده به بازسازی خود می پردازند.

دولت پاکستان این توافقنامه را گامی زیرکانه برای مبارزه با افراط گرایی می داند. با پاسخ به درخواست های افراط گرایان، دولت پاکستان امیدوار است بتواند از حمایت های عمومی و حق مشروعیت دور کند.

از طرفی دیگر، بقیه جهان در مقابل این مسئله ساکت نماندند. قدرت های غربی این آتش بس و قرارداد صلح را حرکتی اشتباه می دانند که سبب خواهد شد تا القاعده و طالبان فرصت آزادی برای احیای خود برای آینده را پیدا کنند.

شیوه آشوب طالبانی برای منطقه سوات، تازه و جدید است. این درحالی است که این شیوه از دهه 1990 وجود دارد و ارتش پاکستان و غیر نظامیان پاکستانی را از سال 2007 تحت تاثیر قرار داده است.

تنها د رچند ماه گذشته، طالبان آموزش و پرورش را برای دختران ممنوع کرده است و بیش از 30 مدرسه را نابوده کرده و به آتش کشیده است. این درحالی است که کتابخانه های عمومی و موزه ملی مینگورا در پاتخت سوات نیز از تخریب های طالبان در امان نمانده اند. میزان باسوادی در شرایط کنونی نیز در پاکستان بسیار پایین است و این حرکت طالبان در واقع میانبری برای عدن توسعه به شمار می رود.

بسیاری از شهروندان منطقه سوات با پیش بینی شرایط در حال حاضر اقدام به ترک منطقه کرده اند.

با وجود آنکه دولت پاکستان این اقدامات خود را به عنوان پیروزی برای خود می داند، اما واقعیت این است که این مسئله نشان می دهد، دولت تسلیم طالبان شده است.

دولت پاکستان هم قانونا و هم بالفعل تصدیق کرده است که بخشی از خاک خود را به طالبان واگذار کند. هرچند این مسئله مطابق با خواسته مردم پاکستان نیست، اما مطابق با آن چیزی است که طالبان در سوات می خواهد.

دولت های پاکستان یکی پس از دیگری واگذاری مناطقی از کشور را به طالبان به یک عادت تبدیل کرده اند که در مقابل آن نیز چیزی دریافت نکرده اند. ژنرال پرویز مشرف، شمال و جنوب وزیرستان را در قراردادی مشابه از دست داد و اکنون آصف علی زرداری، رییس جمهور پاکستان مناطقی نه چندان دورتر از اسلام آباد را به دست طالبان داد. پاکستان به آهستگی پژمرده می شود.

من حدس می زنم بار دیگر که روح خانم بی نظیر بوتو به دیدار همسرش، آقای زرداری بیاید، آقای زرداری در گزارشی یک خطی می گوید: عزیزم من پاکستان را از دست دادم.

قراردادهایی از این دست، که دولت پاکستان با طالبان می بندد در واقع یک پیروزی استراتژیک برای طالبان و القاعده به شمار می رود.

ابتدا، آنها اطمینان دارند که 100 هزار نیروی پاکستانی در منطقه دیگر تهدیدی برای آنها و اهدافشان به شمار نمی رود. با امن کردن این مناطق برای خودشان طالبان و القاعده اکنون می توانند برای مبارزه با امریکا و نیروهای ناتو خود را مجهز و آماده کنند.

دوم اینکه، این قرارداد به طالبان و القاعده بهشتی امن را اختصاص می دهد تا بتوانند نیروهای خود را آموزش دهند و یک توانایی استراتژک در مقابل نیروهای غربی به دست آورند. اکنون آنها مکانی امن در پاکستان دارند تا بتوانند نیروهای خود را تقویت کنند تا دوباره برای جنگ به افغانستان بازگردند.

اما خطرناک ترین مسئله از دست دادن این سرزمین ها است. در حال حاضر طالبان کنترل مناطق زیادی از جنوب شرقی افغانستان و شمال غربی پاکستان را در اختیار دارد. آنها در حال اسقرار طالبانیستان، کشوری زاده در جنگ است و از این منطقه برای جنگ و تقویت نیروهای خود استفاده می کند.

پاکستان در حال حاضر کشوری است که از تناقضات رنج می برد. بخش هایی مانند پنجاب با ثبات و ثروتمند است. و این درحالی است که بخش های دیگر بی سامان است. به تازگی پاکستان به سمت دموکراسی و حضور غیر نظامیان گام برمی دارد و این درحالی است که بخش هایی در دست نظامیان ضد دموکراسی است. پاکستان کشوری است همپیمان امریکا و این درحالی است که بسیاری از شهروندان آن در جنگ با امریکا به سر می برند.

تا زمانی که دولت پاکستان و ارتش این کشور، با کمک امریکا و قدرت های منطقه ای مانند هند و ایران نتوانند راهی برای خروج پاکستان از این بحران پیدا کنند، پاکستان از درون منفجر می شود و به مرکزی برای طوفان های جنگ و خشونت تبدیل خواهد شد که منطقه آسیای جنوبی را دربر می گیرد و انعکاسی جهانی خواهد داشت.

این مقاله توسط  دکتر مقتدر خان رییس دپارتمان مطالعات اسلامی در دانشگاه دلاور نگاشته شده است.