خاورمیانه ؛ کسب بیشترین درآمد از نفت ۱۰۰ دلاری

افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی و عبور قیمت هر بشکه نفت از مرز 100 دلار سودآوری کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی را از این صنعت بیشتر کرده است.

 

بنابراین در شرایطی که قیمت نفت هر روز بیشتر می شود و تقاضای نفت و فرآورده های نفتی سیر فزآینده دارد اغلب شرکتهای بزرگ و کوچک جهان حضور در صنعت نفت، توسعه حوزه های نفتی، اجرای پروزه های سازه ای مرتبط با نفت و غیره را سودآور ارزیابی کردند و برای حضور در این صنعت ابراز تمایل کردند.

 

در این میان اخباری در مورد رشد تقاضای نفت در جهان و افزایش مصرف به گوش می رسد. حال سوال اینجاست که آیا ظرفیت نفتی جهان پاسخگوی این نیاز بالای نفتی و تقاضای بالا برای فعالیت در صنعت است یا خیر؟

 

عربستان سعودی بزرگترین تولید کننده نفت در جهان است. وضعیت صنعت نفت این کشور تاثیر مستقیمی در بازار نفت جهان دارد. به همین دلیل مطالعه توانایی جهان در تغییر تولید نفت را با مطالعه وضعیت عربستان آغاز می کنیم و در مقالات دیگر به بررسی دیگر کشورهای تاثیر گذار خاورمیانه می پردازیم.

 

عربستان سعودی

بسیاری از تحلیل گران نفتی بر این باورند که عربستان سعودی - آقای نفت دنیا - با حداکثر توان تولیدی خود کار می کند و توانایی تولید بیشتر را ندارد. اما شرکت آرامکو - بزرگترین شرکت نفتی عربستان- ظرفیت نفتی این کشور را بسیار بیشتر از تولید کنونی می داند و بر این باور است که تا سال 2009 میلادی این کشور آسیایی می تواند تولید خود را به بیشتر از 12 میلیون بشکه در روز برساند.

 

یکی از حوزه هایی که قرار است این تولید مازاد را تامین کند حوزه نفتی خاورمیانه است که قرار بود از دسامبر سال 2007 میلادی روزانه 500 هزار بشکه نفت به ظرفیت تولیدی این کشور بیفزاید. اما تولید نفت از این حوزه هنوز آغاز نشده و دلیل آن هم از طرف مقامات شرکت آرامکو که مسولیت این کار را بر عهده دارند به طور کامل تشریح نشده است.

 

مقامات آرامکو در این مورد می گویند:" زیر ساختهای تزریق آب، چاههای تولیدی، خطوط لوله انتقال و دیگر زیر ساختها ی مورد نیاز برای استخراج از این حوزه آماده است و در آینده ای نزدیک تولید آغاز می شود."

 

امین الناصر، معاون رییس شرکت آرامکو در بخش اکتشاف و تولید نفت، در یک کنفرانس انرژی در ریاض گفت:" این تنها پروژه ای است که با تاخیر روبرو شده است. تمامی پروژه های نفتی در کشور عربستان طبق زمانبندی به بهره برداری رسیده اند و هم اکنون عربستان می تواند 5/1 تا 2 میلیون بشکه نفت در روز به تولید نفت خود اضافه کند. تا انتهای سال 2008 میلادی تولید نفت از حوزه نفتی شیباح shaibah معادل 250 هزار بشکه در روز بیشتر می شود و ظرفیت تولید حوزه نواییم Nuayyim بیشتر از 100 هزار بشکه در روز ارتقا می یابد."

 

در ماه ژانویه سال 2008 میلادی نیز سخنگوی شرکت آرامکو از توانایی عربستان در افزایش تولید نفت خبر داد و اعلام کرد در دراز مدت رشد تولید درحوزه نفتی کوریسkurais   از مرز 2/1 میلیون بشکه نفت در روز می گذرد و این رشد حوزه نفتی کوریس را به بزرگترین حوزه نفتی عربستان تبدیل خواهد کرد.

 

وی در ادامه گفت:" شرکت آرماکوی عربستان در تلاش است هر گونه تردیدی در مورد توانایی این شرکت در افزایش تولید را از بین ببرد و به همگان اعلام کند که می تواند تولید نفت عربستان را از آغاز سال 2010 میلادی افزایش دهد."

 

عربستان که در تلاش برای حفظ موقعیت خود در عرصه صنعت نفت دنیا است اعلام کرد از سپتامبر سال 2011 میلادی تولید در حوزه نفتی مونیفا را 900 هزار بشکه در روز بیشتر می کند.

 

مطالعات نشان می دهد مجموع سرمایه گذاری شرکت آرامکو در پروژه های بالا دستی و پایین دستی عربستان در فاصله سالهای 2007 تا 2012 میلادی به بیشتر از 90 میلیارد دلار امریکا برسد و به دنبال آن ظرفیت تولید در این کشور ارتقا یابد.

 

الناصر در مصاحبه با مجله میدل ایست گفت:" آرماکو در نظر دارد تا 20 سال آینده حجم ذخایر تایید شده نفتی را 80 میلیارد بشکه افزایش دهد و حجم ذخایر تایید شده را به 340 میلیارد بشکه برساند. در راستای تحقق این هدف آرامکو از تکنیک های استخراجی مدرن استفاده می کند و رسیدن به این ظرفیت با کشف حوزه های نفتی جدید همراه نیست."

 

در حال حاضر شرکت آرامکو تنها 50 درصد از ذخایر نفتی عربستان را در اختیار دارد ولی آرامکو در نظر دارد تا سال 2010 میلادی به 70 درصد از ذخایر تایید شده نفتی عربستان دسترسی پیدا کند. این شرکت در نظر دارد تا سال 2012 میلادی ظرفیت پالایشگاهی خود را 86 درصد افزایش دهد و به 9/3 میلیون بشکه در روز برساند. در صورت تحقق این پیش بینی عربستان سعودی پنجمین کشور دارنده ظرفیت پالایشگاهی کلان خواهد شد.

 

تحلیل گران که یکی از اصلی ترین دلایل رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی را کمبود ظرفیتهای پالایشگاهی می دانند بر این باورند که تلاش عربستان برای توسعه صنعت نفت خود و بهره گیری از درآمدهای نفتی برای توسعه ظرفیت پالایشگاهی می تواند بازار را به سمت تعدیل بیشتر هدایت کند.

 

هم اکنون شرکت آرامکو در کشورهای دیگر جهان از قبیل امریکا پالایشگاههای فعالی را راه اندازی کرده است و در صورتیکه پالایشگاههای موجود در عربستان نیز به بهره برداری برسد ظرفیت پالایشگاهی آرامکو تا سال 2012 میلادی از مرز 5/6 میلیون بشکه در روز فراتر می رود.

 

آرامکو در نظر دارد در تولید گاز طبیعی نیز حضور پر رنگ تری داشته باشد و ظرفیت تولید گاز عربستان را از 5/9 میلیارد فوت مکعب در سال 2008 میلادی به 12 میلیارد فوت مکعب در سال 2011 میلادی برساند.