امیرعبداللهیان: عراق برای خلع سلاح تروریست‌ها در اقلیم کردستان متعهد شده است/هرگونه تغییر ژئوپلتیک در منطقه قفقاز با واکنش ایران مواجه خواهد شد

دیپلماسی ایرانی: حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در نشست امروز چهارشنبه خود با خبرنگاران داخلی و خارجی آخرین تحولات عرصه دیپلماسی کشور را تشریح کرد و سپس به پرسش های خبرنگاران پاسخ داد. 

به گزارش خبرنگار دیپلماسی ایرانی در ابتدا به تشریح سیاست خارجی دولت سیزدهم پرداخت و با تشریح دیپلماسی منطقه محور دولت سیزدهم گفت: خرسندم روند سیاست خارجی دولت آقای دکتر رئیسی ذیل دکترین سیاست خارجی متوازن با اولویت نگاه آسیا محور در مسیر رو به رشد و درستی قرار دارد. در ۱۴ ماه گذشته حجم تبادل تجاری ما از قاره اروپا تا سایر نقاط جهان به ویژه همسایگان و آسیا از ۳۷ درصد در کمترین حالت تا ۵۷۱ درصد رشد داشته و بخش عمده‌ای از این رشد خارج از حوزه سنتی تجارت در عرصه نفت و انرژی بوده است.

وزیر امور خارجه کشورمان سپس گفت: در ارتباط با برخی تحولات جدید در محیط داخلی ایران مایلم شما را از منظر سیاست خارجی در جریان برخی از امور قرار دهم. خوشبختانه توطئه‌ای که بر اساس اسناد دقیق و موجود در دستگاه دیپلماسی کشور با هدف ایجاد جنگ تروریستی و داخلی و در نهایت تجزیه ایران در هشت هفته گذشته با سوءاستفاده از احساسات پاک مردمی در ایران دنبال می‌شد، شکست خورد. زمانی در اثنای این توطئه یک دیپلمات عالی رتبه غربی اظهار داشت که آمریکا در عراق در سال‌های اخیر و در دوره نخست وزیری عادل عبدالمهدی توانست در یک کشور دارای ۴۱میلیون نفر جمعیت تنها با آوردن ۳۰ هزار زن و جوان عراقی به میدان التحریر بغداد و برخی میادین استان‌ها در عراق و به کارگیری ظرفیت‌های موجود در فضای مجازی دولت حاکم در عراق را ساقط کند و عبدالمهدی در نهایت برای مصالحی بزرگ‌تر از سمت خود استعفا داد. آن مقام غربی مدعی بود در قبال ایران نیز با استفاده از برخی شرایطی که در داخل کشور پیش آمده و احساسات عده‌ای از جوانان در ایران که برانگیخته شده چنین فرصت بزرگی را آمریکا و تعداد اندکی از کشورهای غربی در مقابل خود می‌بینند و امیدوارند به اهدافشان برسند. 

وی سپس به تحولات اخیر کشورمان از جمله تهدیدهای امنیتی اخیر در برخی استان ها پرداخت و گفت: دخالت‌های خارجی در هشت هفته گذشته در اوج خود بود. در دستگاه دیپلماسی به صورت مستمر با همسایگانی که تروریست از منشاء آن کشورها به ایران هدایت می‌شد، در غائله زاهدان در مشکلات در امنیت برخی استان‌های غربی پیش آمد که ۷۶ مرکز تروریستی و ضد انقلاب در اقلیم کردستان فعال شدند و سلاح‌های اسرائیلی و آمریکایی وارد کشور شد. در هشت هفته گذشته طی دو مرحله در بغداد و تهران با مقامات کشور دوست و برادر با تیم مهمی از مقامات امنیتی در دولت مرکزی عراق و در اقلیم نشست‌های متعددی داشته و توافقات زیادی به عمل آوردیم. دوستان عراق به توقف گروه‌های تروریستی و در فاصله زمانی که توافق کردیم نسبت به خلع سلاح آنها متعهد شدند.‌ گفت‌وگوهای ما و پیگیری عملی شدن توافقات با عراق ادامه دارد و زمانی که نیروهای مسلح عراق در مرز مشترک ایران و اقلیم مستقر شوند و امنیت این مرزها را تضمین کنند نیازی به این که ما بخواهیم برای دفاع از تمامیت ارضی خود برخورد کنیم نخواهد بود، ولی مادامی که در چارچوب حقوق بین‌الملل و منشور سازمان ملل تهدید از سوی کشور همسایه متوجه ما باشد نیروهای مسلح ما برای تامین حداکثری امنیت ملی کشور به اقدامات خود ادامه خواهند داد. ما در دستگاه دیپلماسی و امنیتی کشور به گفت‌وگوها با مقامات عراق برای عبور از این مرحله ادامه خواهیم داد.

امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: در تماس با کشورهای جهان از جمله سه کشور اروپایی در خصوص آنچه در ایران گذشت و انتقاد و محکومیت قوی اظهارنظرهای سیاسی برخی از این مقامات و مقامات آمریکایی به صراحت من و همکارانم مواضع ایران را در روزهای پشت سر گذاشتیم منعکس کردیم. سه کشور اروپایی و آمریکا و لابی صهیونیست‌ها درک درستی از تحولات و وقایع نداشتند مداخلات زیادی را در عرصه‌های رسانه‌ای و اظهارنظرهای سیاسی به عمل آوردند. برخی مقامات در کشورهایی که ذکر کردم تلاش کردند در روزهای بعد از اظهارات منفی خودشان با مصاحبه‌‌های متفاوتی تا حدودی اشتباهات خود را اصلاح کنند.

وزیر امور خارجه بیان کرد: رعایت حقوق مردم و حقوق بشر در آموزه‌های دینی و ملی ایران و در دل و روح هر ایرانی وجود دارد و مقام معظم رهبری با حساسیت و دقت رعایت آن را در همه سطوح در جامعه متذکر می‌شوند و در اغتشاشات اخیر من به مقامات اروپایی به صراحت گفتم که پلیس در ایران با صبری راهبردی قویا خویشتنداری کرد. اینکه بیش از ۵۰ پلیس و نیروی امنیتی ما توسط آشوبگران با سلاح گرم و سرد به شهادت رسیدند، چند هزار نیروی پلیس و مدافع امنیت ما مجروح و آسیب جدی دیدند نشانه رعایت حقوق بشر و خویشتنداری پلیس ونیروهای حافظ امنیت در ایران است.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: نیاز به این نداریم که آمریکا و اروپا که در نقض حقوق بشر تاریخ طولانی دارند و در استعمار ملت‌ها و کشورها تاریخ سیاهی دارند در خصوص حقوق بشر در ایران مدعی باشند. کمیته‌ای ملی زیر نظر وزیر کشور و سازمان امنیت کشور تشکیل شده و جمعی از حقوقدانان و مقامات دولتی و غیردولتی مرتبط در چارچوب کمیته‌ای مستقل مسائل را پیگیری می‌کنند و گزارش را علاوه بر داخل در  اختیار سایر جهات خارجی و بین‌المللی قرار خواهیم داد. ایران علیرغم مواضع غیرسازنده سه کشور اروپایی و آمریکایی در هشت هفته گذشته داشتند در مسیر دیپلماتیک گفت‌وگوها با طرف اروپایی از طریق اروپا و برخی واسطه‌ها در دستورکار خود داشت. در بخشی از روزهای اغتشاش در ایران طرف آمریکایی تصور می‌کرد ما در نقطه‌ای قرار داریم که از خطوط قرمز خود عبور می‌کنیم. پیام‌ها بین ما و آمریکایی‌ها در حال تبادل است. در مسیر دیپلماتیک تبادل پیام‌ها را داریم ولی در مسیر اظهارات رسانه‌ای برخی  مقامات آمریکایی مواضع ریاکارانه خود را ادامه می‌دهند. امیدواریم با نگاه واقع بینانه متناسب با منافع ملت و منافع حداکثری کشور در صورتی به گام نهایی توافق برسیم از توافق خوب و پایدار صحبت کنیم. 

وزیر خارجه همچنین به ایرانیان خارج از کشور نیز اشاره کرد و گفت قصد داریم از ظرفیت آنها نهایت استفاده را ببریم، به زودی طرحی در این زمینه به تصویب دولت و مجلس شورای اسلامی خواهد رسید. در حال حاضر مراجعه به سفارتخانه و نمایندگی های ما در خارج از کشور نه تنها کاهش نیافته بلکه افزایش هم یافته است.

خبرنگاری درباره مذاکرات هسته‌ای با آرایش جدید سؤال کرد که وی گفت: ‌یکی از نکاتی که در ماه‌های گذشته قدری تاخیر در نقطه پایانی رسیدن به توافق ایجاد کرد حل مسائل اتهامی آژانس علیه ایران بود. پیشنهاد طرف آمریکایی این بود که برجام را مورد تأیید قرار دهیم ولی مسائل بین ایران و آژانس در فرصت موسعی در آینده حل و فصل کنیم. معنایش این بود ما پیچ و مهره‌ها و سانتریفیو‌ژها و ... را باز کنیم و به کنار بگذاریم و بعد از اینکه دستمان کاملا خالی بود در خصوص مسائل بین ما و آژانس اقدام کنیم این یکی از خطوط قرمز ما بود. در مذاکرات ماه‌های گذشته با طرف‌های اروپایی روسیه و چین و در تبادل پیام با آمریکا در این خصوص تأکید کردیم که آٰژانس همواره از مسیر فنی منحرف شده و صرفا در مسیر سیاسی گام برداشته آنها گفتند تضمین می‌کنیم و به آژانس توصیه می‌کنیم در مسیر فنی قدم بردارد. در حالی که معاونان وزرای امور خارجه و سازمان انرژی اتمی به وین سفر و با آژانس به نقشه راهی دست یافتند و مقامات آژانس گفتند قطعنامه‌ای در کار نخواهد بود و مقامات آژانس به ایران می‌آیند در چنین شرایطی به یکباره در مجموعه جنگ ترکیبی علیه ملت ایران با یک قطعنامه جدید مواجه شدیم. به مقامات آمریکا و سه کشور اروپایی گفتیم چگونه به شما اعتماد کنیم در حالی که قرار بود ضامن رفتار فنی آژانس باشید در سوءاستفاده سیاسی از آژانس برآمدید. در فروردین ماه توافقی را در خصوص تبادل زندانیان با آمریکا داشتیم در آن توافق آمریکا پیشنهاد کرد با رسیدن به برجام و یا نرسیدن به آن توافق انجام شود و ما با نگاه انسانی این موضوع را پذیرفتیم ولی بعد آمریکا گفت بگذارید برجام انجام شود. ما به آنها گفتیم این افت و خیزهای شما دیوار بی اعتمادی بین ایران و آمریکا را قوی‌تر می‌کند. شش ماه گذشت و در یک و نیم ماه گذشته آمریکا به صورت جدی دنبال تبادل زندانی‌ها هستند و ما در راستای مسائل انسانی این موضوع را دنبال می‌کنیم. دستورکار ما در مذاکرات پیگیری مذاکرات با روش مقتدرانه و تامین حداکثر منافع ملی در بازگشت به برجام است. برجام همچنان روی میز قرار دارد و طرف‌های مقابل ما معتقدند موضوعی که ماه‌ها در پایان دولت قبلی و یک سال گذشته دولت جدید در مورد آن گفت وگو شده می‌تواند به نقطه نهایی و پایانی برسد.

وزیر امور خارجه درباره نشست کارشناسان نظامی ایران و اوکراین درباره پهپادهای ایرانی در جنگ اوکراین اظهار داشت: ما در چارچوب همکاری‌های دفاعی با روسیه ۱۱ ماه قبل از شروع جنگ اوکراین یکی از اقلام دفاعی و همکاری‌های دفاعی دو کشور فروش بسیار معدودی پهپاد ایرانی به روسیه بود. تاکنون هیچ مدرکی از طرف اوکراینی مبنی بر استفاده از پهپاد ایرانی در اوکراین دریافت نکردیم. اخیرا تیم سیاسی و نظامی ایران و اوکراین در کشور ثالث گفت وگو کردند و ما بررسی‌های خود را در این زمینه ادامه می‌دهیم. وزیر امور خارجه اوکراین در گفت‌وگوی تلفنی به من گفت یک پهپاد به صورت سالم به دست نیروهای اوکراینی افتاده که روسی است ولی شبیه پهپاد شاهد ایرانی است و من گفتم که این گواه این است که ایران به مواضع خود پایبند است. به روس‌ها بیش از دو بار گفتیم و گفتند که صرفا از سلاح‌های ساخت روسیه در جنگ اوکراین استفاده شده است. جنگ را راه‌حل نمی‌دانیم و به تلاش ها برای بازگشت صلح و آرامش ادامه می‌دهیم.

وی در پاسخ به سؤالی درباره اینکه با توجه به اظهارات روز گذشته وزیر امور انگلیس که گفته است ما روی طرح ماه مارس که طرحی جدی و منصفانه بود توافق کردیم و این ایران است که باید به آن پاسخ نهایی را بدهد، در حالی که ما در تابستان شاهد طرح جدیدی از آقای بورل بودیم، الآن گفت وگو برسر کدام طرح متمرکز است، گفت: متنی که روی میز الآن قرار دارد آخرین متن ما در نتیجه گفت‌وگوهای چند ماهه در وین و همچنین ایده‌های مختلفی که در ماه‌های گذشته مطرح شد تکمیل شده است. به صورت مشخص در سه موضوع با طرف آمریکایی همچنان تفاوت دیدگاه و اختلاف نظر داریم و سه کشور اروپایی در این موضوعات با طرف آمریکایی همکاری می‌کنند. بورل و مورا تلاش دارند به یک راه‌حلی در این زمینه دست یابیم. یکی از این موضوعات حل مسائل باقیمانده آژانس است و موضوع دیگر به تضمین اقتصادی برمی‌گردد و سعی کردیم این موضوع را فرموله کنیم.  براساس آخرین متنی که تجیمع شده از دیدگاه‌های کارشناسی و تبادلات فزاینده دیدگاه‌های دو طرف بود اکنون در روی میز متن ارائه شده دارای چنین ویژگی از سوی بورل هستیم که به مقدار زیادی دیدگاه‌های طرفین در آن تجمیع شده ولی در سه موضوع مشخص همچنان معتقدیم متن باید نیرومندتر شود. سومین مورد هم این است که در راستای تضمین اقتصادی این بازی که طرف‌های غربی ایجاد کردند و تسری تحریم به طرف های ثالث را عامل برای تداوم تحریم‌ها قرار دادند با یک مکانیسم مورد توافق باید از میان برداشته شود. در این رابطه باید تبادل پیام‌ها ادامه یابد.

امیرعبداللهیان درباره ارسال پیام‌ها از سوی آمریکا و تضاد بین مواضع اعلامی و اعمالی آنها نیز گفت:‌ آمریکایی‌ها در میز تبادل پیام‌ها در مسیر دیپلماسی به یک شکل عمل می‌کنند در رسانه به شکل دیگری عمل می‌کنند. وقتی به آنها پیام می‌دهیم چه رفتار متناقضی است پاسخ می‌دهند در رسانه نگاهشان به افکار عمومی است. اظهارات مقامات آمریکایی دوگانه و با هدف تشویق اغتشاش در ایران و گرفتن امتیاز در میز مذاکره است.

وی در پاسخ به سؤالی درباره تحولات امنیتی و نظامی جاری در مرزهای ترکیه با سوریه گفت: سفری به ترکیه و سپس به سوریه داشتم ماحصل کار این شد دولت سوریه پذیرفت نسبت به حفظ تمامیت ارضی ترکیه و تامین امنیت مرز مشترک سوریه و ترکیه عمل کند و در مسیر امنیتی گفت‌وگوهایی بین مقامات این دو کشور انجام شد و همچنان به توصیه خود برای واگذاری نقش تامین امنیت مرز مشترک دو کشور به دولت ترکیه و نیروهای مسلح سوریه تأکید داریم. تداوم اشغال خاک سوریه را باعث پیچیده‌تر شدن وضعیت می‌‌دانیم. البته نگرانی‌های دوست خود ترکیه را در حوزه امنیت ملی درک می‌کنیم.

خبرنگار سی.بی.اس از وزیر خارجه پرسید که آیا برنامه ایران خروج از ان.پی.تی است، گفت: خودمان را به مسئله عدم اشاعه متعهد می‌دانیم. در این موضوع ایران بیش از همه طرف‌ها پایبندی خود را نشان داده است. نگرانی جدی ما وجود صدها کلاهک هسته‌ای نزد رژیم صهیونیستی است و باید این رژیم جعلی متعهد شود نسبت به رعایت مسائل عدم اشاعه.

وی درباره مذاکرات ایران و عربستان نیز اظهار داشت: در عرصه سیاسی نسبت به آنچه در دور پنجم گفت‌وگوهای ایران و عربستان در عراق به توافق رسیدیم پایبند هستیم. آنچه ایران باید انجام می‌داد انجام شده و بخش‌هایی از توافق از سوی مقامات سعودی انجام نشده است. گفت وگو و همکاری ایران و عربستان را به دلایل مختلف مفید، موثر و مناسب برای صلح و امنیت در منطقه می‌دانیم. از اینکه یک رسانه شناخته شده به نام عربستان در وقایع هشت هفته گذشته ایران نقش ترویج ترور و تروریسم را ایفا کرد گلایه و انتقاد خود را به مقامات عربستان منتقل کردیم و ایران این اقدام رسانه‌ای غیر سازنده را در تعارض با توافقات دو کشور در بغداد می‌داند. امیدواریم عربستان نسبت به آنچه در دور پنجم گفت وگوها در بغداد توافق شد تعهداتش را عملیاتی کند تا دو کشور گام‌هایی را در مسیر طبیعی برداریم. در همکاری‌های ایران با حوزه خلیج فارس شاهد پیشرفت در مناسبات دیپلماتیک هستیم و مقامات سیاسی کشورهای منطقه متفاوت از آمریکا، صهیونیست‌ها و سه کشور اروپایی در مسایل اخیر ایران هیچ گونه موضع سیاسی غیرسازنده‌ای را اتخاذ نکردند.

رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره گفت: از سال گذشته که سفری به چین داشتم وارد فاز اجرایی برنامه جامع همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین شدیم که همه ابعاد تجاری، گردشگری و صنعتی و دفاعی و سایر حوزه‌ها را در برمی‌گیرد در مسیر خوبی است و همکاری‌های دو کشور رشد قابل توجه و چشمگیری را نشان می‌دهد. در راستای منافع دو ملت نسبت به اجرای این توافق و افزایش حجم تبادل تجاری تا این لحظه انتظاراتی که از این توافق را داشتیم برآورده شده می‌دانیم. بزودی دیدار سطح بالایی در یکی از پایتخت‌ها انجام می‌شود. برنامه سفر رئیسی که به پکن دعوت شده در دستورکار وزارت خارجه و نهاد  ریاست جمهوری است.

وی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها اظهار داشت: در خصوص برجام فهم همه طرف‌ها این است که در ماه‌های گذشته به اندازه کافی گفت وگو و مذاکره انجام شد. در آخرین پیامی که هفته گذشته به هماهنگ کننده اتحادیه اروپا دادیم اعلام کردیم در چارچوب دیدگاه‌هایی که اعلام شده چنانچه طرف‌های مقابل آماده باشند می‌توانیم در آینده نزدیک نشست وزرای امور خارجه عضو برجام را در وین برگزار کنیم. بورل در حال هماهنگی است و زمانی این اتفاق می‌افتد که ما نسبت به خواسته‌های منطقی خودر این زمینه نائل شویم.

وی درباره اختلافاتی که اخیرا در روابط ایران و آذربایجان به وجود آمده است، گفت: من ماه گذشته سفری به ایروان داشتم و پاشینیان سفری رسمی به ایران انجام داد بخشی از محافل رسانه‌ای در جمهوری آذربایجان نسبت به این سفر واکنش جدی نشان دادند. آذربایجان و ارمنستان را دو همسایه ایران می‌دانیم و هیچگاه روابط خود را با یک طرف به حساب طرف دیگر تفسیر نمی‌کنیم. اولویت نگاه به سیاست همسایگی مناسبات با همه همسایگان در اولویت ایران است و هیچ چشمداشتی به اراضی کشورهای همسایه از جمله آذربایجان نداریم ولی به صراحت به همه بازیگران در حوزه قفقاز اعلام کردیم هرگونه تغییر ژئوپلتیک در منطقه با واکنش ایران مواجه خواهد شد. ما با نگاه به همسایگی و برادری مناسبات با آذربایجان و سایر کشورهای همسایه را پیگیری می کنیم.