انزوای ایالات متحده در درگیری با ایران

نویسنده: لاورنس جی. هاس

دیپلماسی ایرانی: فرصت رئیس جمهوری دونالد ترامپ برای ترمیم روابط میان ایالات متحده با متحدان نزدیک آن در نشست گروه بیست، یک فرصت خاص است چراکه واشنگتن در ارتباط با یکی از بزرگ ترین چالش های جهانی یعنی تشدید تنش ها با تهران، بیش از هر زمان دیگری از زوال روابط با شرکای دیرینه رنج می برد.

واشنگتن پس از اجرای کمپین اعمال فشار علیه تهران با خروج از توافق هسته ای سال 2015 و اعمال مجدد تحریم هایی که اقتصاد ایران را تحت فشار گذاشته و برای مردم این کشور مشکلات جدی ایجاد کرده، اکنون هم تهران را به خاطر حملات اخیر به نفتکش ها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان مقصر می داند و حدود هزار نیرو به منطقه اعزام کرده تا بر فعالیت های ایران نظارت داشته باشند و از نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه محافظت کنند.

با این حال، واشنگتن همچنان در تلاش های خود برای وادار کردن تهران به مذاکره درباره محدودیت های بیشتر در برنامه های هسته ای و موشک های بالستیک و همچنین کاهش فعالیت ها در منطقه، کاملا تنها مانده است.

به ویژه که پایتخت های اروپایی و دیگر جاها به این مساله ظن دارند که علت اینکه ترامپ در مساله حملات به نفتکش ها انگشت اتهام خود را به تهران اشاره رفته، مشابه حوادث سال 1964 در خلیج تونکین است که در نهایت امکان آغاز جنگ ویتنام را برای لیندان جانسون، رئیس جمهوری وقت فراهم کرد، اما بعدتر مشخص شد که برخی از آن شواهد صرفا برای توجیه جنگ ساخته شده یا درباره آنها اغراق شده بود.

یک تحلیلگر دفاع فرانسوی به نیویورک تایمز گفت: «اروپایی ها به شدت به انگیزه های ترامپ مشکوک هستند. به ویژه شواهد مربوط به تحولات دریایی مشکوک است و احتمال اینکه دستکاری شده باشند وجود دارد- خلیج مکزیک را به یاد می آورند.»

در حقیقت، نتیجه یکجانبه گرایی های ترامپ، تلاش های برای تحت فشار گذاشتن متحدان ایالات متحده برای حمایت از سیاست هایش به جای متقاعد ساختن آنها، تهدیدهایش به اعمال تحریم علیه آنها در صورت خودداری از همراهی، بی ثباتی در سیاست هایش در خصوص مسائلی همچون برنامه هسته ای کره شمالی و نداشتن روابط خوب شخصی با رهبران کشورهای متحد همگی در حال آشکار شدن هستند.

شاید ایالات متحده و متحدان آن بر سر این مساله توافق داشته باشند که اقدامات منطقه ای ایران خطرناک است و اگر این کشور به سلاح هسته ای دست یابد مخاطرات بیشتری ایجاد خواهد کرد، اما ایالات متحده و دوستانش تقریبا در همه زمینه های مربوط به ایران در جهت های عکس حرکت می کنند.

در رابطه با توافق هسته ای، تهران به ویژه زمانی موجبات تشدید اختلافات بین واشنگتن و متحدانش را فراهم آورد که اعلام کرد از پایان ماه جاری برخی از محدودیت های اعمال شده بر برنامه هسته ای خود را نقض خواهد کرد مگر اینکه اروپایی ها راهی برای بهرمندی ایران از مزایای اقتصادی برجام و کاهش تاثیرات تحریم های ایالات متحده بیابند.

ایالات متحده و امضا کنندگان اروپایی برجام یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان، مدت زمانی است که در ارتباط با توافق هسته ای در مسیرهای جداگانه حرکت می کنند. زمانی که ترامپ از توافق خارج شد، اروپایی ها درصدد ایجاد سیستمی برآمدند که امکان ادامه تجارت با ایران را برای شرکت ها فراهم آورد و تاثیر تحریم ها را کاهش دهد (اگرچه تاکنون موفقیتی در این زمینه نداشتند).

اینکه درباره حملات نفتکش ها حق با ترامپ هست یا نیست، مساله دیگری است. مهم این است که اعتبار ترامپ زیر سوال رفته و این مساله همراه با اعتبار خدشه دار شده ایالات متحده در نتیجه جنگ عراق و ادعاهای نادرست درباره سلاح های کشتار جمعی در اختیار صدام حسین سبب شده که نزدیک ترین متحدان ایالات متحده دیگر به آن اعتمادی نداشته باشند و در مسیری جداگانه حرکت کنند.

چنین روندی می می تواند در تلاش های ایالات متحده برای محافظت از کشتی های در حال عبور از تنگه هرمز اختلال ایجاد کند. از آنجایی که طبق گزارش های منتشر شده، ایالات متحده شمار لازم کشتی ها برای انجام این کار به تنهایی را ندارد، به ائتلافی نیاز دارد که متحدان ایالات متحده با سطح بی اعتمادی کنونی به آن حاضر به پیوستن به ائتلاف نخواهند بود. 

از روزهای بحران موشکی کوبا و زمانی که شارل دوگل، رئیس جمهوری پیشین فرانسه به دن آچسون، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا گفته بود که برای اثبات فعالیت های موشکی در کوبا نیازی به سند و مدرک ندارد چون اظهارات رئیس جمهوری آمریکا برای او سند و مدرک است، بسیار گذشته و شرایط کاملا تغییر کرده است. برای ترامپ بهترین گزینه این است که از فرصت طلایی نشست آتی گروه بیست استفاده کند و درصدد ترمیم روابط آسیب دیده با متحدان دیرینه برآید.

منبع: هیل / مترجم: طلا تسلیمی