از کپنهاگ تا تهران، جدیدترین برنامه ایران برای توسعه لایه‌های نفتی

تولید آزمایشی از لایه‌های نفتی پارس جنوبی که به‌دلیل مشترک بودن با قطر اهمیت ویژه‌ای برای ایران داشت، اواخر اسفندماه سال ۱۳۹۵ آغاز شده و طرح آن با ظرفیت تولید ۳۵ هزار بشکه نفت در روز به بهره‌برداری رسید. امضای قرارداد توسعه این میدان تا یک قدمی شرکت دانمارکی مرسک رفت، اما به نتیجه نرسید و آخرین اخبار از احتمال حضور شرکت‌های ایرانی در توسعه این مخزن حکایت دارد.

به گزارش ایسنا، قرارداد خدماتی بیع متقابل طرح توسعه لایه‌های نفتی در سال ۱۳۸۳ با شرکت پتروایران امضا شد. این طرح به‌عنوان یکی از طرح‌های زیرمجموعه شرکت نفت و گاز پارس مطابق برنامه زمانبندی اولیه قرار بود در طول ۱۹ ماه به بهره‌برداری برسد که به دلایل متعدد، زمان اجرای پروژه به تعویق افتاد. پس از جدا شدن طرح از شرکت نفت و گاز پارس، سازمان مستقل این طرح با نام اختصاری SPOL از ابتدای سال ۱۳۹۳ با معرفی مجری، زیر نظر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران فعالیت خود را شروع کرد.

درحالی که تولید قطر، طی چند سال اخیر بالغ بر  ۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده است، ایران هنوز در مرحله‌ی پایلوت قرار دارد، هرچند قفل تولید از لایه‌های نفتی پارس جنوبی شکسته شد و چشم‌انداز بسیار مثبتی از بهره‌برداری تا سقف ۱۵۰ هزار بشکه از لایه در حال تولید (داریان بالایی) به دست آمده است.

مذاکرات بی سرانجام با مرسک

در این بین، شرکت دانمارکی مرسک که تقریبا تنها شرکتی بود که خواهان توسعه لایه‌های نفتی بود، از همان زمان که قراردادهای IPC از سوی وزارت نفت معرفی شد، علاقه خود را به توسعه لایه‌های نفتی آغاز کرد و مذاکرات بین طرفین آغاز شد و تا جایی پیش رفت که حتی محمد مشکین فام - مدیرعامل نفت و گاز پارس - در نشست خبری خود که پاییز سال گذشته برگزار شد، از احتمال امضای دومین قرارداد IPC با مرسک تا دو ماه دیگر خبر داد.

البته این خبر با خرید بخش نفتی مرسک توسط توتال هرگز محقق نشد و بیژن زنگنه - وزیر نفت - صراحتا اعلام کرد توسعه لایه های نفتی به توتال داده نمی شود. از سوی دیگر مشکین فام در آخرین نشست خبری خود اعلام کرد ایران برای مرسک جایگزین دارد.

اعلام آمادگی یک شرکت ایرانی برای توسعه لایه‌های نفتی

در همان روزهایی که مذاکره با مرسک به طور کامل متوقف شد، برخی شرکت‌های E&P ایرانی برای طرح توسعه این میدان ابراز تمایل کردند. احمد قلعه بانی - مدیرعامل شرکت گلوبال پتروتک کیش -، با بیان این‌که در یک سال اخیر، شرکت ملی نفت تمایل زیادی برای واگذاری توسعه لایه‌های نفتی پارس جنوبی به شرکت مرسک را داشته است، به ایسنا گفته بود: به همین دلیل مذاکرات  شرکت گلوبال  برای جلب همکاری در این میدان نفتی مدتی متوقف ماند. مجددا صحبت‌هایی را آغاز کرده‌ایم و امیدواریم شرکت ملی نفت با توجه به اهمیت بهره‌برداری از خدمات داخلی توسعه لایه‌های نفتی را به شرکت گلوبال کیش واگذار کند. شرکت گلوبال کیش برای توسعه لایه‌های نفتی تجهیزات مناسبی در اختیار دارد که در کشور کم نظیر هستند. این شرکت می‌تواند با استفاده از شیوه‌های مناسب لایه‌های نفتی را به بهره‌برداری برسانند.

وزارت نفت به دنبال تولید تجمعی از لایه های نفتی

این درحالی بود که غلام‌رضا منوچهری - معاون سابق مدیرعامل شرکت ملی نفت در امور مهندسی و توسعه - در یکی از اظهارات خود در پاسخ به سوال ایسنا درباره مذاکره با شرکت های ایرانی درباره توسعه لایه‌های نفتی گفت: توسعه لایه‌های نفتی پارس جنوبی بسیار پیچیده است. ما به دنبال پیمانکار ذی‌صلاح هستیم که بتواند تعهد تولید کند. شرکت‌های ایرانی علاقه‌مندند پول بگیرند و چاه بزنند ما به‌دنبال تولید تجمعی هستیم.

جدیدترین برنامه ایران برای توسعه لایه‌های نفتی

بعد از آن، برخی گزارشها حاکی از آن بود که زمانی که توتال بخش نفتی مرسک را خریداری کرد، بسیاری از مدیران مرسک را از شرکت بیرون کرد و هدف ایران این بود که بتواند از دانش این گروه تخصصی استفاده کند. ازسوی دیگر اطلاعات میدان به شرکت‌های ایرانی سپرده شده است و محمد مشکین‌فام - مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس - در آخرین نشست خبری خود از برداشت روزانه ۲۵ هزار بشکه از لایه‌های نفتی پارس جنوبی خبر داد و درباره مذاکره برای توسعه این لایه‌ها توضیح داد: از زمانی که مرسک در توتال ادغام شد، به‌دلیل حضور توتال در طرف قطری مذاکرات خود را با این شرکت متوقف کردیم. درحال حاضر برای توسعه لایه‌ها، با چند شرکت ایرانی درحال مذاکره هستیم که این مذاکرات محرمانه است.