جزئیاتی درباره برکناری تیلرسون

آسوشیتدپرس نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز سه شنبه وزیر امور خارجه رکس تیلرسون را اخراج کرد و به سرعت پس از او مایک پومپئو، رئیس سازمان سیا را جایگزین کرد.

به گزارش «انتخاب»؛ در این مقاله به قلم جاش لیدرمن و متیو لی می خوانیم : اگرچه وجود برخی اختلافات بین ترامپ و تیلرسون ، موضوع حذف وی را چندان دور از ذهن نکرده بود، اما این یک اخراج شوک آور تلقی می شد .

ترامپ لحظاتی پس از این اخراج  گفت : "ما در مورد مسائل مختلف اختلاف هایی داشتیم."

 این درواقع یک نسخه دیپلماتیک از توضیح در خصوص روابط پیچیده و پر مشکل ترامپ با  وزیر خارجه سابقش است. به نظر می رسد بخشی از این نارضایتی به القابی مرتبط باشد که تیلرسون در جلسات با دیگر مقامات در خصوص ترامپ به کار می برده است .

گزارش های پراکنده در خصوص احتمال اخراج تیلرسون از پاییز گذشته آغاز شده و روز به روز نیز افزایش یافته بود، اما وزیر امور خارجه ایالات متحده هرگز به این اخبار توجه نمی کرد . از سوی دیگر هیچ وقت این خبرها را شخصا منکر نمی شد .

برخی از   مقامات کاخ سفید در ماه نوامبر مجددا به خبرنگاران گفتند که کاخ سفید چندین برنامه برای جایگزینی او با پومپئو  در چنته دارد.  اما تیلرسون  بی توجه به این شایعات و با این استدلال که چنین مدعایی اثبات نشده به کار خود ادامه داد.

تغییرات ترامپ به شدت ، رنگ و بوی دشمنی بیشتر با توافق هسته ای ایران را دارد. این در حالی است که سیاست های آمریکا در قبال مذاکره با کره شمالی نیز حائز اهمیت است.در این میان، اختلافات درباره نحوه رسیدگی به توافقنامه ایران، یکی از محورهای اخراج تیلرسون است . چرا که بنا بر گفته ترامپ ، وی و تیلرسون در این زمینه یکسان فکر نمی کردند . ترامپ در این خصوص عملا گفته : ما مثل هم فکر نمی کردیم .

اگرچه ترامپ و برخی دیگر از  مقامات گفتند که پمپئو یک جایگزین موقتی برای تیلرسون است، اما  رئیس جمهور ایالات متحده اعلام کرده این تصمیم را اخیرا و بنا بر مصالحی که خود تشخیص داده گرفته است .  ترامپ  در ادامه گفت: "تیلرسون اکنون بسیار خوشحال است".

این تغییرات درست در زمانی رخ می دهد که گردش های شدید دیپلماتیک در دولت ترامپ چه از سوی مقامات داخل و چه از سوی مقامات خارج از کاخ سفید به شدت مورد هشدار واقع شده است.

گری کن، مشاور ارشد اقتصادی دولت ترامپ نیز طی هفته گذشته استعفای خود را اعلام کرد، مدت ها پیش از وی نیز  هوپ هیکس و رابرت پورتر، مدیرکل ارتباطات دولت به طور نسبتا همزمان و در آستانه آغاز سال دوم ریاست جمهوری  ترامپ از دولت وی کناره گیری کردند.

برای ترامپ، این تغییر در زمانی بحرانی رخ داده است ، چرا که اکنون چندین اولویت مهم سیاست خارجی، از جمله تصمیم گیری در مورد اینکه آیا آمریکا توافق ایران را ترک می کند، یا خیر مطرح است . به ویژه اگر به یاد بیاوریم پومپو توافق هسته ای 2015 ایران را "فاجعه آمیز" نامیده است.

تیلسون برای مدتی طولانی ترامپ را تحت فشار قرار داد تا در توافقنامه  هسته ای باقی بماند. از سوی دیگر وی با متحدان اروپایی و دیگران به دنبال یک استراتژی ملایم  برای بهبود و تقویت معامله و حفظ آن بود .

در این میان گشایش باب های دیپلماتیک چشمگیر با کره شمالی نیز حائز اهمیت است. چرا که ترامپ تصمیم دارد جلسه تاریخی خود را با رهبر کره شمالی یعنی کیم جونگ اون در ماه مه برگزار کند. پیش از این نیز تحت فشار قرار دادن کره شمالی با تحریم و سایر اقدامات انزوایی، جزو اولویت های تیلرسون بود.

او بارها در خصوص برگزاری یک جلسه با رهبر کره شمالی و مذاکره با وی صحبت کرده و طرفدار سرسخت این نوع مذاکرات بود. وقتی که در نهایت ترامپ دعوت کیم را برای جلسه ای مشترک پذیرفت، تیلرسون در اتیوپی بود.

رییس جمهور ایالات متحده اعلام کرد که وی معاون سازمان سیا یعنی جینا هاسبل را برای جایگزین شدن در مقام پومپئو برگزیده است. در صورتی که با این جانشینی موافقت شود، هاسبل، نخستین زنی خواهد بود که به این مقام رسیده است .

با توجه به این که پومپئو، پیش از این به عنوان یکی ازاعضای کنگره  و نماینده جمهوری خواهان از کانزاس فعالیت می کرده و بعدها توسط مجلس سنا برای نقش فعلی خود  در سازمان سیا تایید شده است، بنابراین احتمالی دور از ذهن نیست که برای کسب مقام وزارت امور خارجه توسط کنگره تایید شود.

ترامپ در توئیتر خود در این خصوص نوشته است : "او یک کار خارق العاده انجام خواهد داد! "جالب است که ترامپ در خصوص روابط خود با تیلرسون گفت: به شدت به لحاظ افکار از یکدیگر دور هستیم و اختلاف عقیده داریم.

دو مقام در کاخ سفید گفتند که ترامپ میخواست پیش از دیدار رهبر کره شمالی، تیمی جدید در سیاست خارجی داشته باشد.

یک مقام ارشد در کاه سفید اظهار داشت: وقتی ترامپ تصمیم به دیدار با کیم جونگ اون گرفت، تیلرسون همچنان در افریقا بود و وقتی یکی از دستیاران ترامپ از او پرسید که آیا نباید تیلرسون نیز در این باره نظر دهد، ترامپ گفت که هیچ دلیلی برای مشورت با او ندارد چراکه مهم نیست آنها چه تصمیمی می گیرند.

وی افزود: تیلرسون مخالف چنین تصمیمی از سوی ترامپ بود.

از سوی دیگر، چندین مقام کاخ سفید گفتند که تیلرسون روز جمعه از تصمیم ترامپ با خبر شده بود. با این حال، یک مقام دیگر گفت که جان کلی رئیس دفتر ترامپ روز جمعه و همچنین شنبه با تیلرسون تماس گرفته بود و هشدار داده بود که اگر استعفا ندهد، ترامپ بزودی وارد عمل می شود و گزینه ی جایگزین او انتخاب شده بود.

این مقام افزود: وقتی تیلرسون حاضر به کناره گیری نشد، ترامپ او را اخراج کرد.