خروج آمریکا از برجام باعث کاهش اعتماد بین‌المللی به واشنگتن می‌شود

یک دیپلمات ارشد آمریکایی با تاکید بر اینکه برجام یک راه حل موقتی است که تنش ها و تهدید تقابل هسته ای در منطقه را برای مدتی کاهش می دهد در حالیکه زمان و فضای لازم را برای دستیابی به یک راه حل دائم فراهم می کند،در مورد خروج احتمالی ترامپ از برجام گفت: در حالی که ترامپ تهدید کرده است در صورت عدم اصلاح برجام از این توافق خارج خواهد شد، این سناریو بسیار محتمل است که مقامات ارشد دولت وی تلاش کنند تا مانع انجام این اقدام شوند و به ترامپ یادآوری کنند که خروج یک جانبه آمریکا از برجام باعث منزوی شدن آمریکا می شود.

به گزارش ایسنا، رییس جمهور آمریکا باید هر 3 ماه یک بار پایبندی ایران به برجام را تایید کند از این رو ترامپ روز جمعه (12 ژانویه) یک بار دیگر تعلیق تحریم های ایران را تمدید کرد که عملا با این تصمیم ترامپ، آمریکا در برجام ماند . وی اما در بیانیه خصمانه خود علیه ایران که در وبسایت کاخ سفید منتشر شد این تمدید تعلیق تحریم ها را مشروط دانست و خطاب به کنگره و متحدان اروپایی خود هشدار داد که باید در مدت 4 ماه آینده با کاخ سفید به توافقی در راستای اصلاح برجام دست یابند.

این در حالی است که متحدان اروپایی آمریکا بارها اعلام کرده اند که برجام از دیگر موضوعات جدا است و نباید آن را تغییر داد. مقامات کشورمان نیز بارها تاکید کرده اند که هرگونه مذاکره مجدد در مورد برجام غیر ممکن است و تغییر برجام نقض آن محسوب می شود.

در حالی که برخی کارشناسان معتقدند که ترامپ نباید اروپا را به طور علنی تهدید به همکاری می کرد و این موضوع می تواند به مقاومت اتحادیه اروپا در مقابل فشار ترامپ برای لغو برجام منجر شود اما اغلب کارشناسان و نظریه پردازان بین المللی می گویند در عمل با خروج آمریکا از برجام این توافق فرو می پاشد چرا که شرکت های اروپایی و بین المللی به دلیل ترس از  تحریم های  مالی آمریکا از معامله با ایران دوری می کنند و توافقی که نفع اقتصادی را برای ایران نداشته باشد نمی تواند ایران را راضی نگه دارد.

در همین راستا و در گفت وگویی جرالد فیرشتین، سفیر پیشین آمریکا در یمن  و رییس کنونی امور خلیج فارس اندیشکده خاورمیانه در واشنگتن  به برخی سوالات خبرنگار ایسنا پاسخ داده است.

جرالد فیرشتین از سال 1975 که وارد وزارت خارجه آمریکا شد تا سال 1992 به عنوان دیپلمات ارشد در کشورهای پاکستان، تونس و عربستان حضور داشته است.او از سال 1995 تا 1998 کاردار آمریکا در عمان بوده است. معاون سرکنسولگری آمریکا در اسراییل از دیگر مسندهای او بین سال های 1998 تا 2001 بود. وی همچنین 2 سال در بیروت به عنوان دیپلمات فعال بوده است. فیرشتین از سال 2010 تا 2013 سفیر باراک اوباما در یمن بود.

وی در پاسخ به این سوال که برجام را راهکار مناسبی برای حل مساله هسته ای ایران می داند گفت: به عقیده من در حالیکه برجام یک راه حل دائمی برای رفع موضوع برنامه هسته ای ایران نیست اما برجام یک راه حل موقتی است که تنش ها و تهدید تقابل هسته ای در منطقه را برای مدتی کاهش می دهد در حالیکه زمان و فضای لازم را برای دستیابی به یک راه حل دائم فراهم می کند.

فیرشتین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برجام توافقی برای حل مساله هسته ای است و طرف ها در جریان مذاکرات تلاش کردند تا موضوعات دیگری وارد آن نشود، این در حالی است که ترامپ به صراحت می گوید برجام تاثیری در نقش ایران در منطقه نداشته است، آیا باید از برجام چنین انتظاری داشت؟ اظهار کرد: مذاکره کنندگان به این درک رسیده بودند که وارد کردن موضوعات دیگر مثل «دخالت ایران در امور کشورهای همسایه» و یا برنامه موشکی بالستیک ایران شکست حتمی مذاکرات را منجر می شد.

دولت اوباما معتقد بود که دستیابی به یک توافق هسته ای با ایران بسیار مهم است و تصمیم گرفت تا موضوع هسته ای را با دیگر نگرانی های مربوط به ایران ترکیب نکند. اما دولت ترامپ اعلام کرده است که استراتژی دولت اوباما منحرف شده است و پافشاری می کند که همه نگرانی های مربوط به ایران باید به صورت یکجا رفع شود.

وی با تاکید بر اینکه لغو یک جانبه برجام به اعتماد بین المللی در زمینه توافق های بین المللی با آمریکا لطمه وارد خواهد کرد، افزود: به خصوص اگر آمریکا به دنبال دستیابی به یک توافق مشابه با کره شمالی است خروج از برجام باعث کاهش اعتماد بین المللی به واشنگتن می شود.

سفیر پیشین آمریکا در یمن پاسخ به این سوال را که واکنش های اروپا به تهدید ترامپ برای خروج از برجام چه خواهد بود و اینکه آیا اروپا برای تغییر در برجام با کاخ سفید همراه خواهد شد را اینگونه مطرح کرد: در میان دولت های غربی موافقت هایی با دولت ترامپ مبنی بر وجود برخی نواقص در برجام وجود دارد اما همه طرف ها به استثنای آمریکا تاکید دارند که برجام نتیجه بخش بوده است و قصد تضعیف برجام را ندارند بنابراین احتمال دارد انگلیس، فرانسه و آلمان ممکن است بخواهند تا با آمریکا در مورد موضوعاتی مثل «بند غروب» به طور جداگانه همکاری کنند اما در همین حال تاکید خواهند کرد که خواستار ادامه برجام هستند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا معتقدید که سیاست های ترامپ در مورد ایران با شکست روبرو شده است؟ آیا او در نهایت از برجام خارج خواهد شد؟گفت: پیش بینی واکنش ترامپ اگر خواسته او مبنی بر ایجاد تغییراتی در برجام حاصل نشود دشوار است. در حالیکه ترامپ تهدید کرده است در صورت عدم اصلاح برجام از این توافق خارج خواهد شد. این سناریو بسیار محتمل است که مقامات ارشد دولت وی تلاش کنند تا مانع انجام این اقدام شوند و به ترامپ یادآوری کنند که خروج یکجانبه آمریکا از برجام باعث منزوی شدن آمریکا می شود.

وی در مورد خروج احتمالی ترامپ از برجام و تاثیر آن بر بی میلی کره شمالی برای مذاکره هسته ای گفت: خروج آمریکا از برجام می تواند از سوی کره شمالی و دیگران اینگونه تفسیر شود که آمریکا قابل اطمینان نیست و احتمالا پیونگ یانگ از مذاکره خودداری خواهد کرد.

وی همچنین در ادامه و در پاسخ به سوالی در مورد احتمال تغییر در دیدگاه ها و مواضع ترامپ اظهار کرد که هیچ مدرکی مبنی بر اینکه دیدگاه های ترامپ  نسبت به روزهای نخستش نرم تر شده وجود ندارد.

فیرشتین در پاسخ به سوال دیگری که آیا فکر می کنید که ایران مهم ترین تهدید برای آمریکا در خاورمیانه است؟ مدعی شد: ایران نقش ثبات زدایی در منطقه داشته که باعث افزایش تنش ها و درگیری های طولانی مدت شده است، اقدامات ایران منافع آمریکا را تهدید می کند.

وی با تاکید بر اینکه رد پایبندی ایران به برجام از سوی ترامپ یک موضوع داخلی آمریکا است که تاثیری بر برجام نداشته است گفت: ترامپ در ماه ژانویه یک بار دیگر تعلیق تهدیدهای ایران را تمدید کرد؛ سوال مهم در مورد این است که آیا او یک بار دیگر تعلیق تحریم های ایران را تمدید خواهد کرد. او تهدید کرده است که تعلیق تحریم ها را تمدید نمی کند که به معنای خروج آمریکا از برجام خواهد بود. اگر طرف های دیگر با اعمال تغییرات موافقت نکنند اما توافق بر روی اعمال تغییرات خواسته شده ترامپ در برجام تقریبا غیرممکن است. بنابراین نکته این است که ترامپ تهدیدهای خود را عملی خواهد کرد یا خیر. پاسخ این سوال را اکنون نمی توان پیش بینی کرد.

سفیر پیشین آمریکا در یمن در مورد پیامدهای احتمالی انتقال سفارت آمریکا به قدس برای اسراییل و صلح در خاورمیانه افزود: بیانیه به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی آمریکا در نبود یک توافق جامع میان اسرائیل و فلسطین حداقل مذاکرات میان دو طرف را برای دستیابی به صلح و رفع درگیری ها پایان داد. باید دید که آیا دو طرف مذاکرات صلح را از سر می گیرند و اینکه فلسطینی ها به آمریکا به عنوان واسطه در توافق اعتماد خواهند کرد.

پیامدهای احتمالی این اقدام برای اسرائیل اکنون قابل پیش بینی نیست در حالیکه بسیاری معتقدند پیامدهای بلندمدت این تقابل ها برای اسرائیل منفی است و بنابراین تصمیم به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل برای آن منفی خواهد بود اما بسیاری دیگر با این ارزیابی مخالف هستند.

وی در پایان به مهم ترین چالش های پیش رو در سال 2018 در خاورمیانه اشاره کرد و افزود: مسائل زیادی در خاورمیانه وجود دارد که برای جامعه بین الملل در سال جاری مهم خواهد بود. از جمله :

1ـ آیا تنش ها میان ایران و آمریکا، عربستان، اسرائیل و دیگر کشورها در منطقه تشدید می شود یا کاهش پیدا می کند و تاثیر آن بر ادامه درگیری و بحران ها در خاورمیانه

2ـ آیا یک راهکار برای پایان جنگ های داخلی در سوریه، یمن و لیبی ایجاد خواهد شد؟

3ـ احتمال اینکه ناآرامی های داخلی در کشورهای حاشیه خلیج فارس آغاز شود، چقدر خواهد بود؟

4ـ نوسان قیمت نفت به دلیل اختلال در تولید در نتیجه عوامل ذکر شده .