محمود عباس آخرین سامورایی است

رابین رایت 

دیپلماسی ایرانی: حسام زملط، مرد شماره یک فلسطین در واشنگتن است. در اردوگاه پناهندگان در غزه به دنیا آمده، دکترای اقتصاد از دانشگاه لندن دارد و در مرکز بلفر در هاروارد پژوهش گر بوده است.

اینک در اواسطه دهه چهل زندگی، نسل جدیدی از سیاستمداران فلسطینی را نمایندگی می کند. بهار گذشته او با موج خوش بینی نسبت به اینکه پرزیدنت ترامپ قرار است توسط مشاور و داماد خود، جراد کوشنر روح تازه ای در مذاکرات صلح بدمد وارد ایالات متحده شد. زملط دسترسی دیپلماتیک غیرمعمولی به کوشنر و دیگر افراد در کاخ سفید داشت. اما روابط میان ایالات متحده و حکومت فلسطین پس از تصمیم 6 دسامبر ترامپ در شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت آمریکا به این شهر، به پایین ترین سطح در بیست و پنج سال اخیر – از زمان توافق تاریخی اسلو در سال 1993 – رسید. بیانیه ترامپ باعث خشم محمود عباس، رئیس جمهور هشتاد ساله فلسطین شد، کسی که اظهار داشت واشنگتن دیگر یک میانجی صادق برای صلح به شمار نمی آید. عباس گفته است که از دیدار با مایک پنس – معاون رئیس جمهور آمریکا – در جریان سفرش به اسرائیل در روزهای یکشنبه، دوشنبه و سه شنبه سرباز خواهد زد. در آستانه سفر مایکل پنس  با زلمط مصاحبه کردیم. این مصاحبه ویرایش و خلاصه شده است.

رابین رایت: پس از سخنرانی عباس، وضعیت روند صلح از چه قرار است؟

زلمط: او نگفت که "خواستار مذاکرات نیست." بلکه گفت: "من مایل به مذاکره هستم. همین حالا مایل به مذاکره هستم. اما میز مذاکره نباید صرفا میز آمریکا باشد."  ما به روند سابق باز نمی گردیم که طی آن ایالات متحده برای بیست و شش سال تنها داور و تنها میانجی صلح بود. 6 دسامبر یک واژگونی، یک عقب نشینی از یک وعده به شدت شفاف و دبه کردن بود. بنابراین بازی قدیم دیگر ممکن نیست. شما به یک باره کل میز بازی را برداشتید. هیچ کس، هیچ فلسطینی، دیگر قادر نیست پست آن میز بنشیند. موفق باشید!

رایت: اما شما قرار نیست به میز مذاکره ای برگردید که ایالات متحده نیز پشت آن نشسته باشد؟

زلمط: اگر پرزیدنت ترامپ می خواهد واسطه نهایی باشد، آنچنان که بارها گفته است، باید قدری مکث کند و به کاری که ششم دسامبر انجام داد فکر کند. شایسته او و دولت اش نیست که در چنین روندی حاضر باشد. پنس در آمد و گفت: "من حالا می خواهم به مصر و اردن و اسرائیل سفر کنم. و حالا که مساله بیت المقدس از دستور کار خارج شده است می خواهم با رهبران عرب بحث کنیم که چطور میتوانیم به پیش برویم." ما پشت هیچ میزی که مساله بیت المقدس روی آن، در مرکز آن، نباشد نمی شینیم. بله، ما روند صلح کامل می خواهیم. بله ما با اسرائیل مذاکره می کنیم. اما نه به این شیوه.

رایت: بعد چه می شود؟

زلمط: راه حل جایگزین بن بست نیست. ایالات متحده می تواند جایگزین شود. به همین دلیل است که پرزیدنت عباس این ماه قرار است به بروکسل سفر کند – برای آنکه از دنیا بخواهد تا قبول مسئولیت کند.

رایت: اما اروپایی ها قبلا تلاش خود را کرده اند.

زلمط: این حقیقت که قبلا تلاش شان جواب نداده معنای اش این است که از تلاش دست بکشیم. این حقیقت که ممکن است یک سال یا دو سال اتفاقی نیفتد معنی اش این نیست که در مسیر اشتباهی قرار داریم. اینکه هیچ روندی در کار نباشد بهتر از یک توافق بد و یا یک روند بد است. ما بیست و شش سال است روند بدی را انتخاب کرده ایم. این روند انگشتان و پا ها و اندام های ما را سوزانده است. دیگر بس است.

رایت: حکومت فلسطین دیگر ایالات متحده را به عنوان میانجی صادق نمی شناسد، اما این باعث تیره شدن روابط نمی شود؟

زلمط: مشکل ایالات متحده است. ما سیاحتی طولانی با هم داشته ایم. ما دست نمی کشیم. تلاش های خود را دو چندان می کنیم. راست اش را بخواهید دستور العملی که از پرزیدنت عباس گرفتم – همین چند روز پیش نزد ایشان بودم – این بود که تلاش های خود را برای مذاکره با تمام نهادهای حکومتی، با کنگره و به ویژه افکار عمومی دو چندان کن. داستان را از جانب ما بازگو کن.

رایت: عباس هنوز به راه حل دو دولت پایبند است؟

زلمط: او تنها کسی است که به راه حل دو دولت پایبند است. او آخرین سامورایی است.

منبع : نیویورکر / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33

انتشار اولیه: جمعه 6 بهمن 1396 / انتشار مجدد: شنبه 21 بهمن 1396