صادق خرازی: ایران و آمریکا در صلح مسلح هستند

صادق خرازی و رحمان قهرمان پور در دانشگاه اصفهان به بررسی روابط میان ایران و آمریکا و علل سردی این روابط پرداختند.

به گزارش انتخاب، صادق خرازی سفیر و معاون پیشین نمایندگی ایران در سازمان ملل و رحمان قهرمان پور نویسنده کتاب رویکرد قدرت های بزرگ به برنامه هسته ای ایران روز یک شنبه در نشستی که با عنوان "ایران و آمریکا" در تالار شریعتی دانشگاه اصفهان به همت انجمن اسلامی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و انجمن اسلامی راه امید، برگزار شد به بررسی روابط ایران و آمریکا و پیچ و خم های آن از اول انقلاب تا کنون پرداختند.

در ابتدای این نشست صادق خرازی، اظهار کرد: تردید نداریم که ایران و آمریکا هم اکنون در دوران جنگ سرد به سر می برند و در واقع یک صلح مسلح در برابر دو کشور قرار گرفته است. تمام دکترین های روسای جمهور آمریکا از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون در تناقض جدی با منافع ملی ملت ایران بوده، اما زبان برخی از روسای جمهور با دیگری متفاوت بوده است.

وی افزود: آمریکا از همان ابتدای پیروزی انقلاب در اندیشه مهار انقلاب ایران بود و اگر فرصتی هم به دست می آورد بدون تردید نظام اسلامی را سرنگون می کرد. بنا بر این آمریکا هم به دنبال مهار و هم به دنبال کاهش قدرت ایران در منطقه بوده است.

سفیر و معاون پیشین ایران در نمایندگی دائم ایران در سازمان ملل با بیان این که آمریکا هم اکنون بیش از ۳۱ پایگاه رسمی در منطقه دارد، گفت: تمام این ها نشان می دهد که آن ها یک هدف عمده دارند و آن مهار قدرت عظیم ایران است که امروز از مدیترانه تا جلگه هند گسترده شده است. خوشبختانه امروز مرزهای جغرافیایی ایران بسیار گسترده شده است به طوری که هم قدرت بازدارندگی بالای نظامی و هم قدرت اطلاعاتی و امنیتی در اختیار داریم. هم اکنون ۱۱ نوع سازمان رزم هوایی تأثیرگذار داریم که بر قدرت دفاعی ایران افزوده است. بنا بر این ایران و آمریکا در این برهه از زمان در یک دوره کاملاً جنگ سرد قرار دارند.

خرازی درباره پاسخ به این سؤال که چرا با آمریکایی که اولین قدرت اقتصادی و نظامی دنیاست تعامل نداریم؟گفت: پاسخ این است که آیا نخواستیم و نشده یا خواستیم و نشده است؟ برای مثال بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر که فصل مهمی در روابط ایران و آمریکا بود ایران اسلامی اولین کشوری بود که به ملت آمریکا تسلیت گفت. اما درست در همین زمان بود که بوش ایران را محور شرارت خواند. آمریکایی ها همیشه خود را پدرخوانده کشورهای منطقه می دانند و صدها هزار انسان با نظریه خاورمیانه بزرگ آمریکا به قربانگاه رفته اند.

سفیر پیشین ایران در فرانسه با بیان اینکه امروز تمام سازمان های تروریستی مانند بوکوحرام، داعش و القاعده دست پروده آمریکا هستند گفت: آمریکایی ها بارها به این گروه های تروریستی کمک تسلیحاتی و نظامی کردند تا بتوانند اهدف خود را در منطقه پیاده کنند.

وی گفت: در جنگ ۳۳ روزه اسراییل علیه حزب الله لبنان اوضاع به گونه ای پیش رفت که آمریکا به دنبال مذاکره با ایران بود. زمانی که اسراییل به جنوب لبنان حمله کرد "کاندولیزا رایس"، وزیر امور خارجه وقت آمریکا اعلام کرد هیچ چیزی بین ما و حزب الله لبنان وجود ندارد جز اینکه حزب الله باید خلع سلاح کامل شود. اما حزب الله ایستاد و وقتی آمریکایی ها ایستادگی حزب الله را دیدند در به در به دنبال دیپلمات های ایرانی بودند تا حزب الله را متقاعد کنند. بنا بر این وضع منطقه خاورمیانه به این شکل است، ایران دستش باز است و بازخواهد بود و برای تعیین امنیت ملی تا جایی که می تواند درگیر نمی شود. اما شک نکنید که نمی گذاریم ستون فقرات امنیت ایران آسیب ببیند.

این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان این که محصور کردن نخست وزیر یک کشور زیبنده نیست، گفت: سعد حریری را در عربستان محصور کردند تا استعفایش را بگیرند. البته ما و بسیاری از کشورهای منطقه با سعد حریری مشکل داریم، اما همین کشورهایی که با حریری مشکل دارند امروز بزرگ ترین مدافع حریری هستند.

وی ادامه داد: از سال ۱۹۷۹ تصمیم عربستان بر این شد که به مذهبیون و وهابیان در سیستم سیاسی خود قدرت بدهد. از این سال سلفی ها فعال شدند و نتیجه اش این بحران تروریستی است که در منطقه به وجود آمده است. اما امروز عربستان چاره ای جز نوسازی سیستم سیاسی خود ندارد. برای این نوسازی سعودی ها چاره ای جز ریزش در خود ندارند. به همین دلیل است که تا کنون ۵۰۰ نفر از مقامات بلند پایه را بازداشت کرده اند و حتی طبق گزارشات رسیده ۲۷ نفر را نیز کشته اند.

خرازی گفت: عربستان فرار رو به جلو و علیه ایران فضاسازی کرد که البته افکار عمومی به خوبی می دانند که عربستان با ارتش اجاره ای هیچ کاری نمی تواند انجام دهد. امروز بیش از 60 درصد قدرت نیروی دریایی عربستان توسط رزمندگان یمنی از میان رفته است. این موشک هایی که از یمن به سوی عربستان شلیک می شود ایرانی نیست، ساخت این موشک ها بومی خود یمن است.

سفیر و معاون پیشین نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در پاسخ به این سوال که اشغال سفارت آمریکا کار درستی بود یا خیر؟ گفت: همیشه سیاست آمریکا سرکوب ملت های آزاده بوده است. اولین کار هر سفارتی جمع آوری اطلاعات از کشور مقصد است. در زمان محمدرضا پهلوی آمریکایی ها در حمایت از او دچار تردید شدند، اما این به معنای حمایت از انقلاب اسلامی نبود.

خرازی افزود: اولین مذاکره سیاسی ایران با آمریکا توسط آیت الله موسوی اردبیلی و مرحوم بازرگان انجام شد که نتیجه اش پذیرفتن حق حاکمیت ایران و سربلندی ملت ایران بود. رفت و آمدهای آمریکایی ها از 17 بهمن به بعد بر این مبنا قرار گرفت که انقلاب را مهار کنند به همین دلیل سعی کردند با رهبران انقلاب ارتباط بگیرند و در ارتش هم نفوذ کنند و حتی یک سری حرکات تاکتیکی برای جذب نظر ایرانیان داشتند.

وی با بیان اینکه هیمنه آمریکا با اشغال سفارتش فرو ریخت، افزود: تردید نکنید که هیچ مقام سیاسی ایران در جریان اشغال سفارت آمریکا نبود. این را هم باید بدانیم که برای بار اول چپی ها به سفارت آمریکا حمله کردند و این بار دوم بود که دانشجویان مسلمان سفارت آمریکا را اشغال کردند. وقتی اسناد داخل سفارت بررسی شد مشخص شد که آمریکایی ها طرحی برای کودتا در ایران داشتند.

این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان اینکه ماجرای "مک فارلین" یکی از ماجراهای پیچیده در سیاست خارجی ایران است، گفت: ایران به نوبه خودش از مذاکرات مک فارلین بهره هایش را برد اما آمریکا در لبنان اطلاعات و اخبار این مذاکره را در اختیار یک خبرنگار قرار داد تا در صورت لزوم بتواند ایران را تحت فشار قرار دهد. همچنین آمریکا از افرادی مثل منوچهر قربانی که یک دلال اسلحه در زمان شاه بود استفاده کرد که در ایران مشکل داشتند. اگر آمریکا در مذاکرات مک فارلین مرموزانه عمل نمی کرد و ایران هم شتاب زده برخورد نمی کرد شاید سرنوشت جنگ به گونه ای دیگر رقم می خورد.

معاون وزیر خارجه پیشین ایران تصریح کرد: مذاکرات ایران و آمریکا صریح است و پشت پرده نیست. با اطمینان می گویم که هیچ پنهان کاری در کار نیست و مذاکرات عمان هم که در اواخر دوره احمدی نژاد در خصوص مساله هسته ای ایران انجام شد مذاکراتی پشت پرده نبود. سیاست خارجی جنگ و چالش بین ذهن ها است. در سیاست خارجی نه تضمینی برای پیروزی مذاکرات است و نه تضمینی برای شکست. دکترین ایران هم در شورای عالی امنیت ملی اتخاذ می شود.

وی با بیان اینکه نامه های نکبت باری که در زمان احمدی نژاد به آمریکا نوشته شد عزت ملت ایران را زیر سوال برد، گفت: این افتضاح کاری ها مایه ننگ برای ایران بود، در حالی که در پایان دولت اصلاحات حتی یک قطع نامه در سازمان ملل و شورای حکام نداشتیم. این در حالی است که دوران 8 ساله احمدی نژاد 7 قطع نامه علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل صادر شد.

سفیر پیشین ایران در فرانسه در ادامه اظهار کرد: اگر امروز در عراق و سوریه و خاورمیانه نبودیم آیا این اقتدار را داشتیم؟ داعش در سرزمین ما وجود ندارد، اما آمریکا و اسرائیل پشت تمام جریان های تروریستی در عراق و سوریه هستند پس بی انصافی است که بخواهیم مجاهدت شهدا که برای امنیت امروز ما جنگیدند را زیر سوال ببریم.

خرازی گفت: احمدی نژاد 8 سال تمام پدر کشور را در آورد، اما مردم هم اشتباه کردند که به او رای دادند و اشتباه بزرگ تر را دستگاه های نظارتی کردند که احمدی نژاد را مورد تایید قرار دادند.

وی خاطر نشان کرد: بدانید من هم موافق سوزاندن پرچم آمریکا نیستم اما آنها جگر مادران ما را با جنایات شان سوزاندند.

مانع روابط ایران و آمریکا موضوع هویت بوده است

همچنین در ادامه رحمان قهرمان پور اظهار کرد: آقای خرازی روایت رسمی وزارت امور خارجه را بیان کردند، اما ما هم می توانیم روایت های دیگری از روابط میان ایران و آمریکا داشته باشیم.

وی افزود: نگاه رسمی ما این است که تنش هایی با آمریکا همیشه داشته ایم، روایت اصلاح طلبان وزارت خارجه نیز این است که آمریکا مکررا بدقولی می کند اما آنچه همیشه سدی در برابر برقراری روابط بین ایران و آمریکا بوده، باورها، هنجارها و مساله هویتی بوده است. بنا بر این آنچه مانع روابط ایران و آمریکا شده است بحث هویت بوده است. اسلام سیاسی هویت و هنجارهای آمریکا را به چالش می کشد. اما باید ببینیم که چگونه این هویت به سیاسیون ما اجازه نمی دهد که به آمریکا نزدیک شوند.

قهرمان پور افزود: در 37 سال گذشته دو گروه عمده در ایران و آمریکا شکل گرفتند که صحنه گردان اصلی چگونگی روابط میان دو کشور بودند. در آمریکا یک گروه، نو محافظه کاران هستند که معتقدند که با جمهوری اسلامی ایران نمی شود کار کرد. پس منتظر فرصتی برای براندازی حکومت ایران هستند. اما گروه دیگری هستند که معتقدند می شود در ایران با گروه هایی کار و معامله کرد. در آمریکا از زمان رونالد ریگان، جمهوری خواهان قدرت بیشتری گرفتند و هم اکنون نیز لابی اسرائیل نیز با آن ها همکاری می کند. این دو گروه در آمریکا طرفدار برخورد سخت با ایران هستند و در سه دهه گذشته دست برتر را در سیاست آمریکا داشته اند.

نویسنده کتاب رویکرد قدرت های بزرگ به برنامه هسته ای ایران افزود: در مقابل در بدنه های موسسات فکری آمریکا کسانی هستند که تفکر تغییرناپذیری جمهوری اسلامی ایران را تبلیغ می کنند.

وی افزود: در ایران هم دو گروه هستند که بر چگونگی روابط میان ایران و آمریکا تاثیر می گذارند. یکی گروه اسلام سیاسی که اصولگرایان آن را رهبری می کنند که معتقدند نزدیکی به آمریکا برای هویت ایرانی و انقلابی مضر است پس مقاومت در برابر آمریکا بهترین گزینه است. این گروه همچنین اعتقاد دارند ایران باید به منافع آمریکا ضربه بزند تا آمریکا به فکر تغییر رژیم در ایران نباشد. اما گروه دوم در زمان هاشمی رفسنجانی گسترش بیشتری پیدا کرد که معتقد است با تنش زدایی می توان از منافع ملی ایران دفاع کرد.

این کارشناس مسایل بین الملل تصریح کرد: اما این نکته را نباید فراموش کنیم که گروه طرفدار تعامل با آمریکا قدرت اصلی را در ایران در اختیار ندارد. پس می توان دریافت که چرا روابط ایران و آمریکا در این سه دهه به سمت رفع تنش پیش نرفته است.

وی گفت: با آمدن ترامپ، بازگشت نو محافظه کاران را به کاخ سفید شاهد هستیم. پس روابط ایران و آمریکا در سه دهه گذشته ماحصل رقابت این دو گروه در دو کشور بوده است.

این کارشناس مسایل بین الملل اظهار کرد: آمریکا در زمان اوباما فهمید حضورش در خاورمیانه پرهزینه است بنا بر این سعی کرد نیروهایش را در این منطقه کمتر کند، اما نکته مهم این است که شرایط در خاورمیانه به گونه ای است که اگر قدرتی را در آن از بین ببرند قدرت دیگر قوی تر می شود. پس وقتی آمریکا در زمان بوش به عراق حمله کرد و رژیم صدام را از بین برد قدرت ایران در منطقه بیشتر شد.

قهرمان پور خاطرنشان کرد: مهار ایران در منطقه و مقابله با برنامه هسته ای ایران جزء برنامه های اصلی آمریکا بوده و خواهد بود.

نویسنده کتاب رویکرد قدرت های بزرگ به برنامه هسته ای ایران گفت: سیاست آمریکا در کل تعطیلی برنامه هسته ای ایران بود که در زمان بوش با جدیت دنبال می شد، اما دولت اوباما تغییر سیاست داد و اعلام کرد در مورد پذیرش غنی سازی در ایران حاضریم با این کشور مذاکره کنیم.