توصیه های دولت اوباما به ترامپ درباره ایران
اندیشکده کارنگی گزارش مفصلی را که توسط گروهی از مقامات دولت باراک اوباما تهیه شده، منتشر کرده که این گزارش توصیه هایی مرتبط با ایران را برای دولت ترامپ دربردارد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، اندیشکده «کارنگی» در گزارشی با عنوان «مهار، اجرا و تعامل: راهبردی یکپارچه برای پاسخ به چالش های هسته ای و منطقه ای ایران» پیشنهاداتی را برای مقابله با توان موشکی و منطقه ای ایران ارائه کرده است.
نکته قابل توجه در مورد این گزارش 40 صفحه ای این است که این توصیه نامه در حالی اهدافی را تکرار می کند که از سوی دولت کنونی آمریکا اعلام شده که تهیه کنندگان آن با دولت «باراک اوباما» رئیس جمهور سابق این کشور روابط نزدیکی داشته اند. این گزارش را عملا می توان نشانگر اهداف یکسان دولت سابق و کنونی آمریکا در قبال ایران و اختلاف در نحوه تحقق اهداف دانست.
«ویلیام برنز» یکی از دو مذاکره کننده ارشد آمریکا در جریان گفت وگوهای اولیه ایران و آمریکا در عمان در حال حاضر ریاست اندیشکده کارنگی را بر عهده دارد و در مراسم رونمایی از این گزارش هم به تمجید از آن پرداخت.
این گزارش مشترکا توسط «جرت بلنک» معاون دفتر اجرای برجام در دولت اوباما، «الیسا کاتالنو اورز» مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای شورای امنیت ملی دولت اوباما، «ایلان گلدبرگ» از کارشناسان و مشاوران دولت سابق آمریکا در امور ایران، «آریل لویت» معاون سابق بخش سیاستگذاری کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل، «الیزابت روزنبرگ» مشاور ارشد وزارت خزانه داری دولت اوباما و «کریم سجادپور» عضو سابق گروه بین المللی بحران تهیه شده است.
در مقدمه این گزارش به قلم برنز و «میشل فلورنی» از مقامات ارشد پنتاگون در دولت اوباما، آمده است: «برجام، هرچند باید حفظ شده و به صورتی موثر اجرا شود، اما نباید پایان مسیر دیپلماتیک با ایران باشد. این فقط آغاز و سنگ بنایی برای راهبردی گسترده تر و بلندمدت تر جهت ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هسته ای و کاهش و مهار رفتار تهدیدآمیز ایران - از زرادخانه رو به رشد موشک های بالستیک گرفته تا استفاده خطرناک این کشور از نایبان منطقه ای و نقض حقوق بشر در داخل کشور - است.»
در این گزارش، به دولت آمریکا توصیه شده است که ضمن حفظ توافق هسته ای و اجرای دقیق آن، از «تمام عناصر قدرت آمریکا» برای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران و حل مسئله رفع محدودیت های توافق هسته ای پس از فرارسیدن تاریخ انقضای این سند، استفاده شود. رویکرد پیشنهادی این گزارش، استفاده همزمان از «فشار و تعامل» برای چالش های برآمده از جانب ایران است.
پیشنهادات تهیه کنندگان این گزارش به دولت و کنگره آمریکا در چهار محور تنظیم شده است:
الف) اجرای برجام: ایالات متحده با حفظ برجام و به کارگیری قدرتمندانه ابزارهای راستی آزمایی آن، می تواند به بهترین نحو منافع کوتاه تا میان مدت خود را تأمین کند. برای این کار، ایالات متحده باید:
- آژانس بین المللی انرژی اتمی را برای نظارت کامل بر فعالیت های هسته ای ایران، حمایت و ترغیب کند؛
- تلاش ها برای رفع ابهامات و مناقشات برجام را به نحوی که رضایت ایالات متحده را تأمین کند، رهبری کند؛
- بر اجرای کامل پروتکل الحاقی و به کارگیری دقیق دیگر ابزارهای راستی آزمایی ذکرشده در برجام، اصرار ورزد؛
- به نقش آفرینی در برنامه هسته ای صلح آمیز ایران ادامه دهد؛
- به اجرای تعهدات ایالات متحده برای رفع تحریم ها ادامه دهد؛
- هماهنگی نزدیکی با اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلستان داشته و به نحوی فعال با روسیه و چین کار کند؛
- در کمیسیون مشترک مشارکت فعال داشته باشد؛
- وزارت خارجه و فرآیندهای بیناسازمانی را برای اجرای موثر توافق، سازماندهی کند.
ب) مسائل ساختاری هسته ای: ایالات متحده باید به جای تلاش برای بازمذاکره یا هر رویکرد منفرد دیگری، از حالا گزینه های متعددی را برای محدود کردن فعالیت های هسته ای ایران بعد از آنکه در سال 2023 بندهای برجام شروع به منقضی شدن می کنند، مورد بررسی قرار دهد. ایالات متحده باید چهار گزینه زیر را به صورت همزمان بررسی کند:
- جمع آوری شواهد و مدارک در ارتباط با چالش های (نواقص) کنونی و آتی اجرای برجام و قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل با هدف سلب مشروعیت از ایران برای افزایش فعالیت های هسته ای پس از شروع انقضای محدودیت ها؛
- تمدید و گسترش برخی از خلاقیت های برجام و تلاش برای جلب حمایت بین المللی برای یک چارچوب جدید جهانی جهت ارتقای ظرفیت تفکیک بین فعالیت های صلح آمیز و غیرصلح آمیز انرژی هسته ای؛
- ایجاد یک رژیم خاورمیانه ای (یا محدودتر از آن در خلیج [فارس]) برای مدیریت فعالیت های چرخه سوخت هسته ای؛
- مذاکره بر سر یک توافقنامه متعاقب که ایران را متعهد کند که زیرساخت هایش برای ساخت توانمندی های تسلیحات هسته ای را گسترش ندهد. این مذاکره باید کاملا پیش از انقضای بندهای مربوط به غنی سازی اورانیوم در برجام، صورت گیرد.
ج) فشار: فشار متمرکز و هوشمند از طریق عملیات های نظامی، فعالیت های اطلاعاتی و تحریم های هدفمند می تواند ایران را از اقدامات ثبات زدا بازداشته، تبعات هزینه باری برای تحریکات ایران ایجاد کرده، دستیابی ایران به ثبات زداترین سامانه های تسلیحاتی را پیچیده و کند کرده و مستقیما با فعالیت های ایران در منطقه مقابله کند. ایالات متحده مشخصا باید:
- با همکاری شرکای خود برنامه هسته ای ایران را به دقت تحت نظر قرار دهد تا هرگونه نشانه ای مبنی بر فعالیتی برای دستیابی به تسلیحات هسته ای یا نقض برجام را شناسایی کند؛
- از همین حالا برای تدوین یک پاسخ هماهنگ و متناسب به نقض برجام از سوی ایران، با همتایان بین المللی خود به صورتی فشرده همکاری کند؛
- برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح اتمی، برنامه ریزی و تمرین های احتیاطی انجام دهد؛
- حضور نظامی قدرتمند خود در خاورمیانه را حفظ کند؛
- فعالیت های نامتقارن ایران در خاورمیانه و سرتاسر جهان را افشا کرده و از این طریق ایران را منزوی و این فعالیت ها را تضعیف کند؛
- منابع بیشتری به شناسایی و ایجاد اخلال در نقش اقتصادی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در داخل و خارج از کشور، تخصیص دهد؛
- فعالیت های خرید اقلام برنامه موشکی ایران را به نحوی فعالانه شناسایی و تحریم کرده و با آن ها مقابله کند؛
- برای اطمینان از دور ماندن حزب الله و شبه نظامیان مورد حمایت ایران از بلندی های جولان و جنوب غرب سوریه، گام های نظامی بردارد؛
- منابع بیشتری به شناسایی و تحریم فعالانه رهبران، شرکت ها، بانکداران و تسهیل کنندگانی که به عملیات های خشونت آمیز حزب الله کمک می کنند، اختصاص دهد؛
- از طریق استقرار نیروهای مورد حمایت ایالات متحده برای بازپس گیری اراضی تحت کنترل داعش در سوریه، مسیر موسوم به پل زمینی از ایران تا مدیترانه را محدود کند؛
- توسعه توان نظامی متعارف ایران در سوریه را مانع شده یا دستکم محدود کند؛
- افراد و شرکت هایی را که ایران از آن ها برای حمایت از بشار الاسد رئیس جمهور سوریه استفاده می کند، به نحوی فعالانه شناسایی و تحریم کند؛
- حضور بلندمدت نظامی را با شمار فعلی نیروها، در عراق حفظ کند؛
- نیروهای نظامی را به نحوی مستقر کند که این پیام را به ایران ارسال کند که هرگونه تلاشی برای مختل کردن جریان تجارت از طریق تنگه باب المندب با پاسخ قاطع ایالات متحده مواجه می شود؛
- برای مقابله با نگران کننده ترین ابعاد فعالیت های ایران، با اسرائیل و دیگر متحدان ایالات متحده در منطقه، همکاری نزدیک نظامی و اطلاعاتی داشته باشد؛
- از عملیات های محدود کشف و ضبط دریایی برای رهگیری و توقف محموله های تسلیحاتی ایران حمایت کند؛
- به کمک نظامی به شرکای منطقه ای در خلیج [فارس] ادامه دهد؛
- به دقت شواهدی را که نشان می دهد یک شرکت ایرانی که ذیل برجام از تحریم خارج شده، در حال انجام فعالیت های قابل تحریم است، مورد بررسی قرار دهد؛
د) تعامل: تعامل ایالات متحده با ایران، به همراه فشار به عنوان یک مکمل، برای انتقال پیام هایی روشن، ممانعت از تداخل فعالیت ها، رفع تنش در صورت بروز، یافتن راهکارهایی دیپلماتیک برای مسائل منطقه ای و هسته ای، نمایش عقلانیت به شرکای ایالات متحده و نیروهای عملگرا در داخل ایران و ایجاد مشوق برای ایران جهت محدود کرن فعالیت های نگران کننده منطقه ای و هسته ای، مسئله ای ضروری است. ایالات متحده، برای این کار باید:
- مستقیما با مقامات ایرانی در تماس باشد؛
- پیام های ایالات متحده را از طریق کانال های غیرمستقیم تکرار کند؛
- روابط مردم با مردم با جوانان، کارآفرینان، گروه های جامعه مدنی و همتایان آمریکایی شان را توسعه دهد؛
- گفت وگویی روشن در مورد برجام و چالش های منطقه ای به خصوص در مورد درگیری های عراق، سوریه، یمن و افغانستان را حفظ کند؛
- برای ایجاد یک رویه موثرتر تنش زدایی دریایی تلاش کند؛
- صندوق بین المللی پول را به ارائه حمایت های فنی و راهنمایی های بیشتر در مورد اصلاح بازار در ایران تشویق کند؛
- مجوز چرخه دلاری را برای ایجاد امکان استفاده شرکت های خارجی از بانک های ایالات متحده جهت انجام تراکنش های دلاری با شرکت های ایران را به عنوان مشوقی برای تعهدات هسته ای جدید یا امتیازات دیگر از سوی ایران، احیا کند؛
- گزینه هایی محدود را برای صدور مجوز سرمایه گذاری ایالات متحده در ایران در ازای تعدیل سیاست های هسته ای، موشکی و منطقه ای بررسی کند؛
- ایران را به رعایت حقوق بشر تشویق کند.
این گزارش در ادامه به تشریح نحوه اجرای پیشنهادات فوق پرداخته است. از جمله نکات مهم پیشنهادی در این گزارش، استفاده از ساز و کارهای تعبیه شده در برجام، برای اجرای سفت وسخت تر نظارت ها بر برنامه هسته ای ایران از جمله از طریق بند T ضمیمه نخست برجام و متهم کردن تهران به نقض روح توافق هسته ای با هدف ایجاد اجماع برای فشار به ایران برای پذیرش محدودیت های طولانی مدت پس از انقضای توافق هسته ای است.
در صفحه 26 این گزارش، راهبرد پیشنهادی برای مجبور کردن ایران به مذاکره تکمیلی برای رسیدن به توافقی برای دوران پس از انقضای محدودیت های برجام، تشریح شده است.
هدف از این راهبرد، وادار کردن ایران به پذیرش محدودیت های بلندمدت بر توان هسته ای از طریق استفاده همزمان از فشار و تشویق است.
در این بخش، در مورد لزوم امضای توافقی «متعاقب برجام» پیش از پایان محدودیت های توافق هسته ای بر برنامه ایران، آمده است: «در نبود مشوق هایی قدرتمند، بعید است که ایران به صورت داوطلبانه با انجام چنین معامله ای موافقت کند... احتمالا به فشار و اجبار هم نیاز خواهد بود.»
نویسندگان این گزارش در تشریح نحوه ایجاد فشار، نوشته اند: «بعید است که تمرکز انحصاری بر استفاده از فشار، به خصوص در صورتی که صرفا از سوی ایالات متحده باشد، بتواند به موفقیت برسد. این فشار باید با ایجاد پرونده و توجیهاتی قانع کننده علیه ایران و اراده ای جدی از سوی ایالات متحده برای تهدید به استفاده از زور، همراه شود.»
این گزارش می افزاید: «این رویکرد، دستکم نیازمند حمایت قاطق 1+5، از جمله اجماعی قدرتمند برای تنبیه ایران در صورت عدم همکاری این کشور است. این فشار برای آنکه شانسی برای موفقیت داشته باشد، باید با مشوق های مثبتی که همراه شود که واشنگتن به ایران ارائه می کند تا این کشور محدودیت های قابل توجهی را بپذیرد که تا آینده ای نامعلوم بر بخش های نگران کننده برنامه این کشور پابرجا خواهند ماند.»
سرمایه گذاری و برقراری روابط تجاری محدود از سوی ایالات متحده با ایران، همکاری های صلح آمیز هسته ای و دیگر جنبه های عادی سازی روابط دوجانبه، از جمله مشوق های پیشنهادی در این گزارش است.
نویسندگان گزارش، با بیان اینکه عادی سازی روابط دو کشور ممکن است هم در ایران و هم در ایالات متحده به مخالفت هایی روبرو شود، نوشته اند که اجرای این راهبرد هرچند دشوار است، اما به امتحانش می ارزد و باید «در اسرع وقت و به صورتی محرمانه تدوین راهبردی دقیق برای اجرای این گزینه» را شروع کرد.
این گزارش با بیان اینکه دستیابی به توافقات پسابرجامی به فشار و رفتارهای ایالات متحده بستگی دارد، نوشته است: «این امر، نیازمند این است که ایران به صورتی معتبر با این انتخاب حساس مواجه شود: یا به صورتی جدی برنامه هسته ای خود و توانمندی های مربوط به آن را محدود کند و از مزایایی که جامعه بین المللی می تواند ارائه کند بهره مند شود، یا اینکه خود را در معرض انزوا، تحریم های خسارت بار، اقدامات مخفیانه و احتمال استفاده از زور [اقدام نظامی] قرار دهد.»
نویسندگان گزارش موفقیت این راهبرد را به تلفیق صحیح «راهبری دیپلماتیک هوشمند ایالات متحده»، «گردآوردی و تحلیل فعالانه اطلاعات» و «ایجاد بازدارندگی قابل باور با استفاده از ظرفیت های نظامی» وابسته دانسته اند.
نظر شما :