ظریف: تمایل اروپا بر ادامه برجام است

وزیر امور خارجه با بیان اینکه در منطقه ما متاسفانه یکی دو کشور هستند که سیاست خارجی و حل مشکلات داخلیشان را در گرو تنش و تشنج می بینند، گفت: ما هیچگاه یک دولت مداخله گر در امور داخلی دیگر کشورها نبودیم.

 

به گزارش فارس، محمدجواد ظریف که یکشنبه در جلسه رای اعتماد به کابینه دوازدهم پس از کسب 236 رای موافق از 288 رای ماخوذه عهده دار وزارت خارجه شد، امشب (یکشنبه) در برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما طی سخنانی به تشریح سیاست خارجی دولت دوازدهم پرداخت و درباره اولویت های سیاست خارجی در دولت جدید اظهار داشت: یک اولویتی که دستگاه سیاست خارجی دنبال خواهد کرد حفظ برجام و جلوگیری از بدعهدی های آمریکاست. ما نباید اجازه دهیم آمریکا برجام را به هزینه ایران اجرا یا نقض کند.
وی ادامه داد: این سیاستی است که از ابتدای روز اجرایی شدن برجام با علم به بدعهدی های آمریکا دنبال کردیم. حتی در زمان مذاکرات برجام با بی اعتمادی به آمریکا، برجام تدوین و زمینه ها و مقررات لازم برای مقابله با این بدعهدی ها دیده شده است. این یکی از اولویت هایی بوده که در دولت قبلی نیز دنبال شده و در این دولت هم انشاءالله دنبال خواهد شد.

رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: دو اولویت دیگر هم به عنوان ابراولویت در برنامه خدمت مجلس ارائه کردم یکی روابط با همسایگان و دیگری دیپلماسی اقتصاد مقاومتی است.

*منطقه نیاز به آرامش دارد
وی درباره روابط با همسایگان با بیان اینکه متاسفانه در منطقه ای هستیم که مهد آشوب ها، ناملایمات و سیاست های غلط کشورهای منطقه و مداخلات خطرناک خارجی و اوج گرفتن افراطی گری هم حمایت شده از سوی برخی کشورهای داخل منطقه و هم حمایت شده از خارج است، تصریح کرد: این منطقه نیاز به آرامش دارد.
ظریف با اشاره به حمله تروریستی به مجلس و حرم امام (ره) علیرغم همه توانمندی های بسیار خوبی که به لحاظ امنیتی و نظامی داریم، خاطرنشان کرد: کماکان زندگی در یک منطقه ناامن خود به خود ایجاد ناامنی می کند و هزینه های امنیتی را بالا می برد.
ظریف با اشاره به شهید حججی و گرامیداشت خاطره و مقاومت وی اظهار داشت: اینها دلایلی است که باید توجه ویژه به این منطقه داشته باشیم. ما به عنوان امن ترین و قوی ترین کشور منطقه مسئولیت داریم.

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: اگر به دور و برتان نگاه کنید تنها کشوری که امنیتش را از خودش می گیرد و نه بیرون، ایران است و ما نیاز به چتر حمایتی خارجی برای حفظ امنیتمان نداریم. ما امنیتمان را از مردم می گیریم، مردمی که با حضور گسترده در انتخابات، یک بار دیگر این امنیت را تضمین کردند.
ظریف با ذکر این نکته که ما پیشرفتمان را از مردم می گیریم، یادآور شد: اینگونه نیست که ما انزواطلب باشیم ولی برای پیشرفتمان نگاهمان به داخل است.
وی با بیان اینکه امنیت و پیشرفت ما از درون تولید می شود، گفت: منطقه علیرغم اینکه این توانمندی را داریم و شاید به خاطر اینکه این توانمندی را داریم، مسئولیت ویژه ای در منطقه داریم. قدرتی در منطقه هستیم که خواهان منطقه ای قدرتمند و امن هستیم.

وزیر خارجه دولت دوازدهم به ابراولویت دیگر یعنی دیپلماسی اقتصادی اشاره کرد و افزود: در دولت یازدهم در مجلس در زمان رای اعتماد اعلام کردم که تلاش می کنم سیاست خارجی هزینه ای برای توسعه کشور نباشد، بلکه به توسعه کشور کمک کند. در گذشته به دلیل فشارها از سوی قدرت های سلطه گر و تحریم ها سیاست خارجی نمی توانست کمکی به توسعه کشور کند بلکه از توسعه کشور، هزینه برای سیاست خارجی می کردیم و به همین دلیل با تورم و نرخ رشد منفی مواجه بودیم.

وی با بیان اینکه در این دولت (یازدهم) توانستیم موانع توسعه و روابط اقتصادی که همان تحریم های ظالمانه بود را برداریم، عنوان کرد: در دولت دوازدهم تلاش بیشتری خواهیم کرد که فعال تر در حوزه دیپلماسی اقتصادی حرکت کنیم.

ظریف گفت: بعد از سال ها سازوکار جدید در وزارت خارجه ایجاد کردیم به عنوان معاونت اقتصادی و انشاءالله بر کمک به توسعه اقتصادی، تمرکز خواهیم کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی در منطقه چند نیاز داریم، یکی گسترش همکاری های همه جانبه است. بهترین بازارهای ما در همین منطقه است برای بخش خصوصی ما که بتواند تولید اشتغالزا داشته باشد. همان اهدافی که مقام معظم رهبری برای امسال به صورت ویژه مطرح کردند و امروز هم آقای رئیس جمهور عنوان کرد که هدف اصلی دولت، اشتغال است. ما باید برای این اشتغال، تولیدمان بازارهای صادراتی خارج از کشور را داشته باشد و فقط معطوف به بازارهای داخل کشور نباشد تا بتوانیم اشتغال لازم را ایجاد کنیم.

ظریف خاطرنشان کرد: برای این کار منطقه ما مهمترین اولویت ماست. در منطقه ما متاسفانه یکی دو کشور هستند که سیاست خارجی و شاید حل مشکلات داخلیشان را در گرو تنش و تشنج می بینند و دنبال تنش بودند.
ظریف با بیان اینکه در منطقه خلیج فارس از زمان تجاوز صدام علیه ایران این منطقه روی آرامش ندیده، گفت: باید تلاش کنیم همان سیاستی که از آن زمان ایران مطرح کرده و ایجاد سازوکارهای گفت وگو و امنیت منطقه ای است و مجددا این سازوکارها را دنبال کردیم، بر این سازوکارها متمرکز شویم و اقداماتی انجام دهیم برای گسترش ارتباطات اقتصادی و فرهنگی و مردمی، رفت و آمدها و تعاملات علمی در منطقه.

وی با بیان اینکه البته موانعی هم وجود داشته که باید با هماهنگی رفع کنیم، افزود: یکی از مشکلاتی که ما داشتیم برخی ناهماهنگی های داخلی بوده که تلاش داریم از طریق اقناع و گفت وگو و هم افزایی با سایر نهادهای داخلی هم در حوزه اقتصادی و هم سیاسی و هم در زمینه فرهنگی و اعلامی و اظهارنظرها، یک سیاست هم افزا و یک رشته اقدامات هم افزا را برای پیگیری منافع ملی در منطقه داشته باشیم.

وزیر خارجه درباره ارتقای جایگاه ایران در سازمان های منطقه ای و بین المللی در چهار سال آینده اظهار داشت: ما توفیق مهمی در این حوزه داشتیم و آن لغو قطعنامه های فصل ششمی شورای امنیت و لغو قطعنامه های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و پایان دادن به اتهامات برنامه های نظامی هسته ای بود. یکی از مهمترین موانع ارتقا و نقش ایران در سازمان های بین المللی این بود که این سازمان ها، ایران را در قالب فصل هفتم یا وضعیت ویژه در آژانس به عنوان معضل امنیتی البته به صورت ظالمانه، غیرواقعی و دروغین مطرح کرده بودند که به لطف خدا و حضور مردم در انتخابات 92 و حضور مجدد در انتخابات اخیر از این مراحل عبور کردیم و این مرحله را پشت سر گذاشتیم.

وی گفت: نکته دیگری که باید تلاش بیشتری در این زمینه صورت بگیرد بحث حضور جدی تر ما در مجامع بین المللی در حوزه حقوق بشر و سایر حوزه هاست.

ظریف با ذکر این نکته که سیاست خارجی ما براساس قانون اساسی یک سیاست ذاتا حقوق بشری است، عنوان کرد: حقوق بشر این است که شما از محرومان در مقابل ظلم ستمگران دفاع کنید. ما این مفهوم را در قانون اساسی داریم و این به معنای مداخله نیست، ما هیچگاه یک دولت مداخله گر در امور داخلی دیگر کشورها نبودیم، ولی به عنوان عضو جدی جامعه بین المللی دفاع از حقوق بشر به خصوص دفاع از افرادی که مورد ستم قرار گرفتند را همواره هدف اصلی سیاست خارجی تلقی کردیم و یکی از مهمترین قدرت منطقه ای ما همین سیاست خارجی حقوق بشری است که همواره ایران دنبال کرده است.

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره تاسیس معاونت اقتصادی در وزارت خارجه نیز خاطرنشان کرد: ساختار وزارت خارجه در طول سال های پس از انقلاب دستخوش تغییر شده و ما طبق قانون موظفیم ساختار وزارت خارجه را کوچک کنیم و داریم این اقدام را انجام می دهیم که خود را با مقررات قانونی مخصوصا قوانین برنامه پنجم و ششم تطبیق دهیم که باید وزارت خارجه در آن زمینه اقدام می کرد و همزمان نیاز بود یک تمرکز اقتصادی بدهیم.

وی یادآور شد: البته وزارت خارجه متوجه نقش اقتصادی خودش بوده و متوجه این بوده که باید تلاش های بخش های خصوصی و دولتی را در عرصه خارجی تسهیل کند، ولی برای اینکه تمرکز بیشتری به این تلاش ها شود و سفارتخانه ها و مرکز به نقشی که وزارت خارجه باید در کمک به حوزه توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور ایفا کند، توجه کنند تصمیم گرفتیم یک معاونت جدید ایجاد کنیم. ضمن اینکه سه معاونت منطقه ای را حذف و یک معاونت سیاسی ایجاد می کنیم، یک معاونت اقتصادی هم ایجاد کنیم و ادارات کل منطقه ای ما و سفارتخانه های ما موظف باشند با هر سه معاونت کار کنند.
ظریف ادامه داد: ضمن اینکه ما تمرکز و توجه سیاسی و امنیتی که وظیفه ذاتی هر وزارت خارجه ای در هر جای دنیا هست را حفظ می کنیم، یک تمرکز دیگری هم ایجاد می کنیم و سفارتخانه ها و ادارات منطقه ای ما باید همزمان به معاونت سیاسی و همچنین معاونت اقتصادی پاسخگو باشند.

وی توضیح داد: در ذیل معاونت اقتصادی قصد داریم حوزه هایی که از نظر اقتصاد مقاومتی مورد توجه بوده به شکل ادارات کل و به شکل مدیریت هایی که در آنجا داریم برجسته کنیم، یعنی ما در سه حوزه صادرات و در سه حوزه واردات تمرکز خواهیم کرد. صادرات کالای غیرنفتی، صادرات خدمات فنی و مهندسی که این دو حوزه برای اشتغال ما ضروری خواهد بود. ما نیاز داریم برای بازارهای فراتر از بازار داخلی تولید داشته باشیم و همینطور خدمات فنی و مهندسی فعال باشد و هم صادرات نیروی کار.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه این سه حوزه صادرات را باید با جدیت دنبال کنیم، عنوان کرد: از این طریق ایران در زنجیره ارزش جهانی قرار بگیرد که نه تنها به تولید و اشتغال داخلی کمک کند، بلکه مانعی باشد برای اینکه بخواهند ایران را مجددا تحریم کنند.
وی ادامه داد: در حوزه واردات ما باید توجه ویژه به واردات سرمایه داشته باشیم همانطور که رئیس جمهور امروز در مجلس عنوان کردند. واردات سرمایه برای ایران بسیار مهم است. هم سرمایه ایرانیان که مانع از خروج سرمایه شود و هم سرمایه گذاری ایرانیان خارج از کشور در داخل کشور یک عنصر بسیار مهم است.

ظریف اضافه کرد: جذب سرمایه گذاری خارجی که در دو سال گذشته توفیق خوبی در این زمینه داشتیم ولی کافی نیست و برای اشتغالی که نیاز داریم کافی نیست. جذب سرمایه اولین اولویت واردات ماست، جذب فناوری هم ضرورت دارد چون برای تولید بهتر و پیشرفت بیشتر نیاز به آخرین فناوری ها داریم. سومین حوزه واردات ما جذب گردشگر است اعم از گردشگر فرهنگی و در حوزه سلامت. در سال های گذشته ورود گردشگران افزایش داشته است و امیدواریم با تمرکز بر این حوزه ها کمک کار اقتصاد مقاومتی باشیم در حدی که وزارت خارجه می تواند و توان دارد که در این زمینه فعال باشد.

وزیر خارجه در ادامه اظهاراتش درباره نیروی انسانی متخصص در وزارت خارجه گفت: در چند سال گذشته در دانشکده وزارت خارجه در حوزه اقتصاد بین الملل دانشجو جذب می کنیم و همچنین در زمینه جذب نیروی جدید و در آزمون های وزارت خارجه توجه ویژه ای به اقتصاد بین الملل و تجارت خارجی داریم.

وی افزود: برای کارکنانمان اعم از سفرا و کارشناسان آموزش های اقتصادی را در برنامه داریم. البته اینگونه نیست که کارشناسان وزارت خارجه از اقتصاد بیگانه باشند. تعداد قابل توجهی از کارشناسان ما دکترای اقتصاد دارند، تعدادی از سفرای ما در گذشته وزیر بوده اند و در حوزه های اقتصادی و قائم مقام وزارتخانه های اقتصادی بودند و سفرای موفقی در حوزه اقتصادی داریم.
ظریف با بیان اینکه بعضی اوقات برخی دوستان نسبت به همکاران من در وزارت خارجه کم لطفی هایی می کنند، یادآور شد: البته ما این واقعیت را می پذیریم که وزارت خارجه به دلیل ضرورت شرایط منطقه ای و بین المللی که ایران داشته در طول 40 سال گذشته بیشتر جهت گیری سیاسی و امنیتی داشته و کمتر جهت گیری اقتصادی داشته و باید این جهت گیری را در این وزارتخانه تقویت کنیم.

*ما نمی توانیم متصدی روابط اقتصادی خارجی باشیم، ما باید هماهنگ کننده این روابط باشیم
رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: نکته دیگری که شاید از توان کارشناسی وزارت خارجه مهمتر باشد این است که این وزارتخانه باید بتواند به عنوان متولی روابط خارجی کشور از توان تمامی دستگاه ها استفاده کند. ما نمی توانیم متصدی روابط اقتصادی خارجی باشیم، ما باید هماهنگ کننده این روابط باشیم. بخش خصوصی، اتاق بازرگانی و سایر موسسات بخش خصوصی و دولتی باید کمک کار ما در این حوزه باشند و ما حتما از این توانمندی های جدی داخلی استفاده بهینه خواهیم کرد.

وی گفت: ولی نیاز است این واقعیت در کشور جا بیفتد که متولی سیاست خارجی و روابط خارجی، وزارت خارجه است و کارهای اقتصادی و سیاسی کشور در خارج باید با وزارت خارجه هماهنگ شود تا بتوانیم منافع ملی را در این حوزه پیش ببریم.

ظریف ادامه داد: یکی از مشکلات ما موانع داخلی برای جذب سرمایه، طول کشیدن زمان جذب سرمایه است که یک مقدار طبیعی است که دقت های ویژه ای در حوزه جذب سرمایه خارجی صورت می گیرد. در حوزه صادرات همین مشکلات را داریم، دقت هایی می شود که برخی اوقات مانع فعالیت بخش خصوصی در خارج از کشور می شود. وظیفه ما این است که توانمندی ها را در خارج معرفی کنیم دو سال است با بانک اطلاعاتی که در حال آزمایشی است برای تبادل اطلاعاتی در حوزه اقتصادی بین داخل و خارج که توانمندی های اقتصادی را به نمایندگی هایمان در خارج معرفی کنیم. ما باید یک هماهنگی داشته باشیم که خودمان بازار خودمان را در خارج خراب نکنیم. یک مجموعه فعالیت ها لازم است که در وزارت خارجه تسهیل کننده و هماهنگ کننده باشیم و مانع از اقداماتی شود که وزارت خارجه بتواند از ظرفیت ها در خارج استفاده کند.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه در توان وزارت خارجه نیست که به تنهایی این کار را انجام دهد، اظهار داشت: وزارت خارجه می تواند منتقل کننده مشکلات باشد. یکی از این سازوکارها حمایت از بخش خصوصی برای حضور در بازار کشورهای همسایه است که می تواند با استفاده از صندوق توسعه ملی صورت گیرد و درخواست هایی در این زمینه شده و نمایندگان مجلس اعلام آمادگی کردند که کمک کنند و ما در این زمینه تلاش های بیشتری را در این زمینه با فعالیت معاونت اقتصادی انجام خواهیم داد.

وی درباره نهال نوپای برجام گفت: چندین زمینه برای اینکه از برجام حفاظت و حراست شود باید پیگیری شود یکی از این زمنیه ها آن چیزی است که ما در داخل برجام دیدیم. ما به آمریکایی ها اعتماد نداریم سند برجام براساس بی اعتمادی نوشته شده است. اقدام دوم این است که ایران انتخاب های متعدد دارد و این باید به طرف مقابل نشان داده می شد. حفظ توانمندی ها و آمادگی برای اینکه بتوانیم به شرایط بسیار پیشرفته تر از قبل در حوزه هسته ای برگردیم. وقتی آمریکا می تواند موفق شود که ایران را طرف بدعهد نشان دهد. این سه هدف را با هم پیگیری کردیم. زمینه ها در برجام، آمادگی ها و نشان دادن قابل اعتماد بودن ایران و این واقعیت که این ایران است که به تعهداتش پایبند بوده است و این آمریکاست که از تعهداتش سرپیچی می کند.

ظریف ادامه داد: در اوج لفاظی های آمریکا مهمترین قراردادهای ما با توتال، رنو و ... منعقد شد.
وزیر خارجه تأکید کرد: دولت قبلی آمریکا از سر لطف به ایران وارد مذاکره برای برجام نشد به این خاطر وارد شد که همه راه های دیگر را امتحان کرده و ناکام مانده بود. مردم ما در سال 92 به آمریکا اعلام کرد که آن سیاست ها غلط است.
وزیر خارجه گفت: برای دولت جدید آمریکا این واقعیت باید جا بیفتد که ادامه سیاست های غلط قبلی تنها نتیجه اش ادامه نتایج غلط قبلی است.

وی افزود: برجام یک توافق دوجانبه بین ایران و آمریکا نیست و بیش از اینکه ما بگوییم متحدان اروپایی، آمریکا می گویند و اینگونه نیست که آمریکا تصمیم بگیرد و فردا از برجام خارج شود. انتخاب هایی که ایران دارد و در برجام هم به این انتخاب ها توجه شده و آنها مسیر بازگشت از برجام را برای همه طرف ها هزینه مند می کند. همه طرف ها به آمریکا تأکید می کنند که اگر نپذیرد در دنیا منزوی می شود.

وزیر خارجه خاطرنشان کرد: اگر آمریکا از برجام خارج شود تاثیر منفی آن برای آمریکا بیشتر خواهد بود. اروپایی ها در شرایط کنونی این تمایل را دارند که اجرای برجام را ادامه دهند بدون توجه به اینکه آمریکا چه سیاستی را دنبال خواهند کرد.

وی گفت: داعش و افراطی گری چگونه در منطقه به وجود آمد. افراطی گری نتیجه اشغالگری رژیم صهیونیستی و ... است. اینها نتیجه سیاست های غلط آمریکا در منطقه است که از کودتای 28 مرداد شروع شده و جز ناامنی برای منطقه و خسارت برای آمریکا چیزی به همراه نداشته است. ترامپ بارها اعلام کرد که تریلیون ها دلار در منطقه هزینه و برای آمریکا خسارت به همراه داشته است. کشورهای منطقه باید بدانند که نمی شود امنیت را خرید و باید در درون منطقه تولید کرد نه اینکه از بیرون منطقه تامین کرد. برای مقابله با سیاست های آمریکا نیاز داریم یک گفت وگوی امنیتی و فرهنگ و پاردایم همکاری را در منطقه ایجاد کنیم.

ظریف افزود: تا زمانی که برای سلاح های زیبای آمریکایی در منطقه ما خریدارانی وجود داشته باشد که میلیاردها دلار خرید نظامی هست آمریکا از این وضعیت استفاده و سیاست های غلط مداخله جویانه را دنبال خواهد کرد.
وی گفت: ایران بعنوان قدرتمندترین کشور منطقه که امنیتش درون زا است می تواند پیشگام این حرکت باشد.

وزیر خارجه با بیان اینکه ضرورت دارد سایر کشورهای منطقه که متوجه نیستند در آینده یا در زمان حاضر اهداف اصلی ترور خواهند بود با حرکت مقابله با افراط و تروریسم در منطقه را گسترش دهیم، اظهار داشت: ما توانستیم این واقعیت را به دنیا معرفی کنیم که چه کسانی پشت حرکت های تروریستی قرار دارند.

وی گفت: به یاری خدا و با پشتوانه مقاومت در برابر این حرکت های تروریستی توانستیم موفقیت های خوبی به دست آوریم. باید در سوریه به راه حل سیاسی برسیم و باید این واقعیت را در منطقه و جهان جا بیندازیم. این واقعیت در جهان جا افتاده که یمن نیازمند راهکار سیاسی است.

ظریف افزود: ایران همواره به دنبال راهکار سیاسی برای سوریه و یمن بوده است. اینها مبانی سیاست خارجی ماست که در جهت مقاومت در برابر و تروریسم و افراط دنبال شده است.
وزیر خارجه درباره تقویت آرمان فلسطین گفت: آرمان فلسطین مهمترین عامل اتحاد جهان اسلام است و صهیونیست ها به این نتیجه رسیده اند که دشمنان جدیدی را ایجاد کنند. ایران هراسی و شیعه هراسی که توسط صهیونیست ها و برخی همکاران منطقه ای آنها دنبال می شود در همین راستاست.

وی خاطرنشان کرد: باید بر حقوق مردم فلسطین تأکید شود اولا به عنوان یک ضرورت انسانی. وظیفه ما این است که تمرکز جامعه بین المللی را به واقعیات فلسطین جلب کنیم و این از طریق همکاری کشورهای منطقه امکانپذیر است و جلب مجدد جهان اسلام به مهترین آرمان ملت فلسطین.

وزیر خارجه گفت: در چهار سال آینده کشور ما با چالش های مهمی روبرو است ولی فرصت های قابل توجهی هم داریم. قدرت گفتمانی ایران به ما نقش قابل توجهی داده است. نیاز داریم در این سال ها که کشور در منطقه بحرانی و جهان پرتلاطم زندگی می کند و خطرات جهانی امروز بیش از هر زمان دیگری همه دنیا را تهدید می کند در چهار سال آینده با هدف مشترک و انسجام داخلی حرکت کنیم.