اتحادیه اروپا از پوپولیسم دورشد

جوزف نای

دیپلماسی ایرانی : آکسفورد - اخیرا در کنفرانسی در فرانسه، شماری از اروپایی ها با بحث بر سر اینکه رفتارهای دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده به نفع اروپاست مهمانان آمریکایی خود را شگفت زده کردند. همزمان با بازگشت ترامپ به اروپا برای حضور در نشست جی 20 در هامبورگ، ارزش آن را دارد که بپرسیم آیا حق با آنهاست.

به دلایل بسیاری، ریاست جمهوری ترامپ برای اروپا هولناک بوده است. به نظر می آید در پی تحقیر اتحادیه اروپا است. رابطه اش با آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان در مقایسه با دوستی اش با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور مستبد ترکیه و ستایش هایش از ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، سرد است.

علاوه بر این، ترامپ از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا حمایت کرد، گفته می شود نخستین باری که ترزا می، نخست وزیر بریتانیا را ملاقات کرد با شوق بسیار از او می پرسد:"کشور بعدی (برای خروج از اتحادیه اروپا) کجاست؟" نهایتا با اکراه ماده 5 ناتو (که بر دفاع مشترک تاکید دارد) را مورد تایید قرار داد، وی ایالات متحده را از پیمان اقلیمی پاریس که بسیار نزد اروپایی ها محبوب بود خارج کرد، و بودجه اش برای کمک به سازمان ملل که مورد حمایت شدید اروپا قرار دارد را قطع کرد.

شگفت آور نیست که شخص ترامپ در تمام اروپا فاقد محبوبیت است. نظرسنجی اخیر پیو نشان می دهد که تنها 22 درصد بریتانیایی ها ، 14 درصد فرانسوی ها و 11 درصد آلمانی ها به او اعتماد دارند. اما این عدم محبوبیت بالا – بیشتر ضد ترامپ بودن تا ضد آمریکایی بودن – به قدرتمندتر شدن ارزش های اروپا کمک کرده است.

اوایل امسال، هراس از این وجود داشت که رونق گرفتن این نوع ملی گرایی پوپولیستی که ترامپ با خودش به آمریکا برد و منجر به بریگزیت شد، ممکن است اروپا را درنوردد و حتی مارین لو پن افراط گرا را به ریاست جمهوری فرانسه برساند. بر عکس به نظر می رسد با انتخاب ترامپ موج های پوپولیستی ضعیف شده اند. از آن زمان پوپولیست ها در اتریش و هلند شکست خوردند، فرانسه به امانوئل ماکرون، میانه رویی تازه وارد رای داد، و ترزا می، قهرمان بریگزیت "سفت و سخت" ماه گذشته در انتخابات عمومی پیش از موعد اکثریت پارلمانی را از دست داد.

اروپا هنوز با رشد اقتصادی کند، بیکاری بالا و عدم اتحاد سیاسی دست و پنجه نرم می کند که از زمان بروز بحران جهانی اقتصادی در سال 2008، اروپا را برای یک دهه اخیر به ستوه آورده است. اما هر کس در انتخابات ماه سپتامبر آلمان پیروز شود یک فرد میانه رو خواهد بود، نه یک ملی گرای افراطی، کسی که از اهمیت فعالیت با ماکرون برای روشن کردن دوباره موتور فرانسه-آلمان و پیشرفت اروپا آگاه است.

مذاکرات بریگزیت احتمالا پیچیده و متضاد خواهد بود. برای "برگزیترهای" میانه رو که می خواهند دسترسی بریتانیا به بازار اروپا حفط شود مساله این است که رای به بریگزیت صرفا بازتابنده دغدغه ها در خصوص مهاجرت بود، نه در خصوص جزئیات قوانین بازار منفرد. با این حال اروپا هنوز از این که اجازه دهد اجناس و خدمات آزادانه جریان پیدا کند سرباز می زند. در حال حاضر حدود سه میلیون اروپایی در بریتانیا زندگی می کنند و یک میلیون بریتانیایی نیز در کشورهای اروپایی زندگی می کنند.

سازش احتمالی می تواند باعث هویت تازه یورو – بریتانیایی شود، امری که حقوق شهروندان هر دو طرف را تضمین می کند و همزمان برخی محدودیت ها را در زمینه مهاجرت و برخی اجناس لحاظ می کنند.  اینکه آیا چنین سازشی ممکن باشد به انعطاف پذیری اروپا بستگی دارد. در گذشته اروپایی ها در خصوص "سرعت های متغیر" برای حرکت به سمت هدف تعیین شده "اتحاد هر چه نزدیک تر" صحبت کرده بودند. این هدف فدرال باید جایگزین شود و  یک استعاره از سطوح متفاوت می بایست جایگزینی آن سرعت های متفاوت شود.

بسیاری از نخبگان اروپایی اینک در خصوص آینده اروپا منعطف شده اند و از هدف فدرالی شدن به تجسم ماهیت اروپایی که بی همتا بودن است عقب نشینی کرده اند. آنها به سطح متفاوت از مشارکت که در حال حاضر در اروپا وجود دارد اشاره می کنند: اتحادیه گمرکی، ارز یورو و عهدنامه شینگن در برداشتن مرزهای داخلی. مسائل دفاعی می تواند سطح چهارم باشد.

در گذشته، پیشرفت اروپایی ها بر سر همکاری در مسائل داخلی نه تنها به خاطر نگرانی ها در خصوص حاکمیت کشورها، بلکه همچنین به خاطر تضمین های  امنیتی از سوی آمریکا ممنوع بود. حالا با افزایش تردیدها در خصوص قابل اعتماد بودن آمریکا در دوران ترامپ، مساله امنیت بار دیگر پیش رو قرار گرفته است.

منبع : پراجکت سیندیکت / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33

انتشار اولیه: جمعه 23 تیر 1396 / انتشار مجدد: چهارشنبه 4 مرداد 1396