ترامپ گزینه زیادی درباره سوریه ندارد

به گزارش ایسنا، رابرت فورد، آخرین سفیر آمریکا در سوریه در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط درخصوص سفرش به حماة در ژوئن ۲۰۱۱ و اینکه آیا اینکار درست بود یا نه، تصریح کرد: ما اطلاعاتی مبنی بر این امر داشتیم که حماة محاصره شده و ارتش این شهر را محاصره کرده و ما نسبت به خشونت ها در روز بعد تظاهرات نگران بودیم. سفیر فرانسه نیز با ماشین دیگری به آنجا آمد. تصمیم رفتن ما دو جنبه مثبت و منفی داشت. جنبه مثبتش این بود که ما به سوری ها نشان دادیم که به مسائل حقوق بشری اهمیت می دهیم. همچنین من مخالفان بسیاری را در جریان این سفر شناختم. پیش از آن، نمی دانستم که چقدر آنها سازمان یافته هستند. سفر من دو جنبه منفی نیز داشت، نخست اینکه دولت سوریه از سفر من برای حمایت خود از تبلیغاتش استفاده کرد تا بگوید که "انقلاب سوریه" یک توطئه خارجی است. دوم اینکه ما به سوری ها امید دروغین دادیم، چراکه آمریکایی ها آماده نبودند ارتش را برای کمک به سوری های مخالف اعزام کنند.

فشارهای بسیاری بر اوباما وارد می شد

رابرت فورد در پاسخ به این امر که در اوت مناقشه ای در کاخ سفید رخ داد و سپس باراک اوباما اعلام کرد که بشار اسد باید کنار برود، تصریح کرد: من مخالف اظهارات اوباما بودم. آلن ژوپه، وزیر خارجه فرانسه در اواخر ژوئیه در واشنگتن حضور داشت و کنفرانس خبری را با هیلاری کلینتون، همتای آمریکایی اش برگزار کرد. قرار بود که کلینتون بگوید که اسد باید کنار برود اما من به آنها گفتم که این کار را نکنید. این کار هیچ چیز را در دمشق تغییر نمی دهد بلکه کار من را در دمشق که به قدر کافی پیچیده است، پیچیده تر می کند همچنین تظاهرکنندگان گمان می کنند که آمریکایی ها کاری خواهند کرد در حالی که آمریکایی ها دست به هیچ کاری نخواهند زد. کلینتون نیز این حرف را نزد. آنها یک ساعت قبل از کنفرانس خبری، سخنرانی وی را تغییر دادند. اما اعمال فشارها بر اوباما در واشنگتن هولناک بود. جمهوری خواهان و دموکرات ها و سوری های آمریکایی و کشورهای عربی و اروپایی و رسانه های آمریکایی انتقاد می کردند.

گمان می کردیم که نظام سوریه پشت اسد را خالی می کند

آخرین سفیر آمریکا در سوریه در پاسخ به این سوال که آیا پس از شش سال آیا پیش بینی می کرد که اسد علی رغم تمامی رخدادهای صورت گرفته در قدرت بماند، گفت: من در پایان سال ۲۰۱۳ گمان می کردم که جنگ فرسایشی بر نظام سوریه سخت و دشوار باشد و آنها در مورد یک توافق پای مذاکره بیایند. برخی از آنها خواهان عفو شوند و به الجزایر یا روسیه یا کوبا بروند و دولت ائتلافی چه بسا با حضور علی مملوک (رئیس دفتر امنیت ملی سوریه) یا محمد دیب زیتون، رئیس سازمان اطلاعات کل با رهبری شخصی چون فاروق الشرع، (معاون سابق رئیس جمهور) به همراه مخالفان سوری و افراد مستقل تشکیل شود و از آنجا که ارتش سوریه ضعیف می شود، نظام می پذیرد که خود را در مقابل خالی کردن پشت خانواده اسد و مخلوف، خود را نجات دهد. این بزرگ ترین اشتباه سیاسی بود که من مرتکب شدم. من پیش بینی نمی کردم که ایران و حزب الله هزاران نیرو بفرستند. پیش بینی نمی کردم که حزب الله وجهه خود را در جهان عرب به خاطر اسد فدا کند. من گمان می کردم که آنها در وهله نخست در مورد ائتلاف سیاسی گفتگو خواهند کرد. این بزرگترین اشتباه سیاسی بود که مرتکب شدیم. ما به هیچ وجه پیش بینی نمی کردیم که اینگونه شود.

اوباما پیشنهادها مبنی بر مسلح کردن مخالفان را "در کشو گذاشت"

رابرت فورد تصریح کرد: در ماه ژوئن با کلینتون در مورد حمایت های تسلیحاتی از سوری های مخالف صحبت کردم. من پیش بینی کردم که کلینتون با این امر مخالفت کند و ما از مخالفان حمایت تسلیحاتی نکنیم چراکه این امر به منزله تغییری گسترده در سیاست های ما بود چراکه ما خواهان گفتگو و اجرای بیانیه ژنو و راه حل مذاکراتی بودیم. من پیش بینی می کردم که این دیدار دشوار باشد اما واقعیت این است که او فوراً برای "پایان دادن به کار جبهه النصره و حمایت از میانه روها و کمک ها برای حمایت از شهروندان و فشار بر نظام جهت پذیرش بیانیه ژنو با این امر موافقت کرد. کلینتون همچنین گفت که ما نفوذ بیشتری نیز بر مخالفان خواهیم داشت تا آنها راه حل مذاکره ای سیاسی را بپذیرند.

وی در پاسخ به این سوال که اوباما توصیه های مطرح شده از سوی کلینتون و پترائوس مبنی بر مسلح کردن مخالفان را رد کرد، گفت: اوباما این توصیه ها را رد نکرد بلکه آنها را در کشو گذاشت. در فرهنگ آمریکایی این به معنای مخالفت است.

آخرین سفیر آمریکا در سوریه در پاسخ به این سوال که پس از آن برنامه های محرمانه "سیا" شروع شد، گفت: من باید محتاط باشم، نمی توانم در مورد برنامه های محرمانه صحبت کنم. اولین گزارش مطبوعاتی در واشنگتن پست پیرامون برنامه های سیا در سپتامبر ۲۰۱۳ منتشر شد. من فقط می گویم که منابع مطبوعاتی من عالی بودند. من در مقاله به چیزی بر نخوردم که به نظرم اشتباه باشد. 

رابرت فورد در پاسخ به این سوال که اما بشار اسد تا سال ۲۰۱۷ ماند، گفت: من پیش بینی می کردم که ارتش تحلیل می رود و به خطوط دفاعی بازمی گردد و سپس در جنگ فرسایشی قرار می گیرد و برخی از سربازان کنار می روند و مذاکره حاصل می شود. ما فکر می کردیم که هرچقدر اوضاع نظامی بدتر شود، افرادی در نظام خواهند گفت که "بگذارید مذاکره را آغاز کنیم".

از مخالفان خواستیم که به اسد روی باز نشان دهند

رابرت فورد در پاسخ به این سوال که آیا واشنگتن خواهان تغییر نظام نبود بلکه خواهان راه حل مذاکره بود گفت: در سال ۲۰۱۳ من به مخالفان سوری گفتم که باید به اسد روی باز نشان دهید. اگر شما اسد را قانع کنید که رئیس سازمان اطلاعات هوایی، نظامی و امنیت سیاسی و اطلاعات کل، رئیس بانک مرکزی و وزیر دارایی را تغییر دهد و سپس افراد مستقلی به جای آنها تعیین شوند و اسد دیگر بر این نهادها سیطره نداشته باشد ممکن است ماندن وی را بپذیرید. آنها می گفتند که این مساله غیرممکن است. در سپتامبر ۲۰۱۳ دیداری میان جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه پیرامون سلاح های شیمیایی برگزار شد و من در این نشست حاضر بودم. مساله سلاح های شیمیایی نبود بلکه مساله مذاکرات ژنو و انتقال سیاسی بود. ما خواهان دیدار شدیم و روس ها برگزاری دیدار را پذیرفتند. کری گفت که ما خواهان فروپاشی نظام نیستیم و این هدف ما نیست فقط خواهان دولت انتقالی هستیم و آماده مذاکره ایم. لاوروف به صورت اهانت بار گویی که جان کری یک کودک است، گفت: جان! ما نمی خواهیم که ارتش سوریه و ارتش آزاد با هم برای مبارزه با تروریست های از جمله النصره و تروریست ها کار کنند. کری گفت: سرگئی! این را ما نیز نمی خواهیم. لاوروف گفت: بنابراین توافق کردیم. کری تصریح کرد: اما نمی توان این کار را با وجود اسد انجام داد و باید هیئت انتقالی از طریق مذاکره شکل بگیرد. اما نمی توان انتظار داشت که ارتش آزاد بدون تغییر دولت به ارتش سوریه ملحق شود. این غیرممکن است. لاوروف گفت اگر تلاش کنی که اسد را تغییر دهی تمامی نظام فروخواهد پاشید. ما گفتیم خوب. این مساله مربوط به مذاکره است. لاوروف نیز تصریح کرد: اگر گمان می کنی ما نیز اسد را کنار می گذاریم و پیشنهاد پناهندگی به او می دهیم سخت در اشتباهی. کری گفت: ما خواهان این نیستیم بلکه یک راه حل مذاکره ای و دولت انتقالی را خواستار هستیم.

پیش بینی هایمان در مورد اوضاع سوریه اشتباه بود

وی افزود: در سال ۲۰۱۳ من پیش بینی می کردم که اسد کنار رود اما نبرد القصیر رخ داد و حزب الله به صورت گسترده وارد میدان شد. در پایان ۲۰۱۳ ستاد مشترک ارتش آزاد متلاشی شد و احرار الشام و النصره سربرآوردند. ارتش آزاد در جنوب سوریه هیچ پیشروی را به دست نیاورد. ایرانی ها شبه نظامیان بیشتری را فرستادند. عراقی ها به سوریه می آمدند و رکود بسیاری وجود داشت در مقابل آمریکا مواضع خود را تشدید نمی کرد. به همین دلیل موضع ایران قوی تر می شد. ممکن بود که اسد عقب نشینی کند اما او در دمشق و ساحل باقی می ماند. ما معتقد بودیم که در حالت رکود، اسد دمشق، ساحل، حمص و حماة را حفظ خواهد کرد اما وی حلب را نخواهد گرفت و به سمت شرق نخواهد رفت. بله چیزی که ما در سال ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ آن را پیش بینی نمی کردیم حضور تعداد بیشتر ایرانی ها، عراقی ها، افغان ها و حزب الله در سوریه بود البته بعدها روسیه نیروهای هوایی اش را فرستاد.

اسد پیروز شده است

وی در پاسخ به این سوال که آیا اشتباهی در حساب و کتاب های آمریکا وجود داشته است، گفت: بله ما باید این مساله را پیش بینی می کردیم. این یک اشتباه بزرگ بود. اسد پیروز شد. وی برنده شد. چه بسا ظرف ۱۰ سال تمامی کشور را بگیرد. نظام سوریه به خاطر سلاح های شیمیایی و جنگ و آوارگان مجازات و بازخواست نخواهد شد. شاید اسد به پاریس یا لندن نرود اما هیچ کس به دمشق نمی آید تا مسئولان نظام را به دادگاه لاهه ببرد. شاید کمی طول بکشد که نظام سوریه همه جا را تحت کنترل خود درآورد دیر یا زود نظام سوریه به ادلب خواهد رفت. روس ها به وی کمک خواهند کرد و وی به قامشلی خواهد رفت و توافقی را با ایران و ترکیه درباره منهدم کردن کردها منعقد خواهد کرد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا آمریکایی ها از کردها حمایت نخواهند کرد، تصریح کرد: آیا گمان می کنی که آمریکایی ها در قامشلی خواهند جنگید. آیا از یک مسئول آمریکایی شنیده ای یا یک اظهاراتی را از مقامات آمریکایی در این مورد خوانده ای که از کردستان سوریه پس از شکست داعش حمایت کند. آنها از کردها علیه نیروهای اسد دفاع نخواهند کرد.

استفاده آمریکا از کردهای سوریه غیراخلاقی است

رابرت فورد در پاسخ به این سوال که آیا از کردها فقط برای آزادسازی رقه از داعش استفاده می شود، نه چیز دیگر تصریح کرد: بله به همین دلیل من معتقدم آنچه که ما با کردها انجام می دهیم فقط حماقت سیاسی نیست بلکه یک اقدام غیراخلاقی نیز است. آمریکایی ها از کردها ظرف سال های مدیدی در هنگام حکومت صدام استفاده کردند. آیا فکر می کنی که آمریکایی ها به گونه ای متفاوت با اتحاد دموکراتیک و یگان های مدافع خلق کرد برخورد می کنند. نحوه تعامل هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا با کردهای عراق (زمانی که پشت آنها را خالی کرد) بر کسی پوشیده نیست. به صراحت مسئولان آمریکایی این را به من گفتند. کردهای سوری با اعتمادشان به آمریکایی ها بزرگترین اشتباه را مرتکب می شوند.

رابرت فورد در پاسخ به این سوال که آیا معتقد است مسئولان آمریکایی از کردها سوءاستفاده می کنند، خاطر نشان کرد: بله این کار را به روش تاکتیکی و موقت انجام می دهند و ارتش آمریکا به دفاع از کردستان سوریه به عنوان یک اقلیم مستقل در آینده سوریه نخواهد پرداخت.

وی در پاسخ به این سوال که اما برای اولین بار ارتش آمریکا از هم پیمانان خود در بادیه سوریه و اردوگاه التنف علیه هم پیمانان ارتش سوریه دفاع کرد عنوان داشت: چرا این کار را کردند. نه به خاطر اینکه اسد را برای رسیدن به یک راه حل سیاسی و مذاکره ای سوق دهند بلکه برای دفاع از نیروهای مخالفی که با داعش می جنگند تفاوتی بین مبارزه با داعش و تلاش برای امتیازگیری از اسد پیرامون آینده سوریه وجود دارد. دولت ترامپ دست به اقدام اخیر نخواهد زد.

آمریکا از سوریه عقب نشینی خواهد کرد

وی در پاسخ به این سوال که گفته می شود دولت ترامپ دو اولویت مبارزه با داعش و کاهش نفوذ ایران در سوریه را دنبال می کند، اظهار کرد: آمریکا صبر و قدرت نظامی برای تشدید مواضع به صورت متقابل را نخواهد داشت. آمریکایی ها عقب نشینی خواهند کرد همانطور که ما از بیروت در سال ۱۹۸۳ عقب نشینی کردیم و از عراق نیز عقب نشینی کردیم. نفوذ ایران در سوریه از غرب این کشور و فرودگاه دمشق می آید و رابطه ای میان تهران و دمشق و حمایتی که ایران از نظام در دمشق می کند، وجود دارد.

وی در پاسخ به این سوال که چگونه می توان مانع از نفوذ ایران شد گفت: از طریق تحمیل یک راه حل مذاکره ای بر اسد و مخالفان می توان این کار را کرد اما ایران و روسیه از نظام حمایت می کنند برای نخستین بار از سال ۲۰۱۲ این نیروهای اسد هستند که در مرزهای عراق حضور دارند نه کردها.

اوباما گزینه های بسیاری برای ترامپ باقی نگذاشت

وی در پاسخ به این سوال که برنامه نهایی ترامپ چیست، اظهار کرد: همانطور که از یکی از مشاوران ترامپ در چند هفته قبل شنیدم آنها خواهان کاهش نفوذ ایران هستند. اما وی نمی داند که بازی تمام شده است. آنها بسیار دیر کرده اند. اوباما گزینه های زیادی را برای دولت ترامپ جهت تحقق هدفش باقی نگذاشت.