دودستگی سناتورهای آمریکایی بر سر ایران و عربستان در یمن

در حالی که جنگ یمن تبدیل به یک جنگ فرسایشی برای عربستان سعودی شده است که روزانه تلفات و خسارات مالی و جانی فراوانی برای این کشور و شهروندان غیر نظامی یمن به همراه دارد، اکنون سناتورهای آمریکایی نیز به تدریج به شکلی جدی تر به این سمت حرکت میکنند که انتقادات صریح و بی پرده ای را از سیاست های آمریکا در خاورمیانه و جنگ یمن مطرح کنند. این در حالی است که آمریکا در صدد است تا حضور نظامی خود در یمن را به بهانه مبارزه با تروریسم افزایش دهد.

به گزاش «تابناک» سناتور مورفی هفته گذشته در جلسه بررسی شرایط جنگ یمن در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا بیان کرد: از نظر من سیاس آمریکا در خاورمیانه یک سابقه شکست خورده است و این سابقه با عنوان افزایش نیروی نظامی معرفی میشود. من بارها و بارها در این جلسه شرکت کرده ام و همواره به سیاست خارجی آمریکا در یمن، سوریه و عراق احترام گذاشته ام. هر بار ما میگوییم که تنها کمی مداخله نظامی بیشتر در این کشورها در نهایت ما را به ثمره مورد نظر خود میرساند، اما هر بار که این سخن را زده ایم، کاملا در اشتباه بودیم.

جلسات رسیدگی به وضعیت جنگ در سنای آمریکا معمولا به عنوان یکی از مهمترین جلسات در راستای ارزیابی منافع و خطرات سیاست خارجی آمریکا در خاورمیانه و این جنگ تلقی میشود و از آنجلایی که عادت این جلسات است، معمولا تبدیل به جلساتی میشوند که طی آن ایراها هراسان سنای آمریکا رشته سخن را به دست گرفته و ضمن پررنگ کردن مداخلات و خطرات ایران در یمن همزمان نقش عربستان سعودی در این کشور را به شدت نا دیده میگیرند.

طی جلسه اخیر سنا در این زمینه، «جرالد فیرشتین» سفیر سابق آمریکا در یمن شهادت داد که ایران تنها کشوری است که از جنگ در یمن به سود خود بهره میبرد و حتی به شکلی جالب توجه بیان کرد که در نتیجه این امر چهره عربستان سعودی در یمن به شدت تخریب شده است.

وی گفت: دولت ایران یکی از کشورهای بزرگی است که از جنگ در یمن با کمترین هزینه ممکن بهره برداری حداکثری میکند. ایران یک جنگ تمام عیار پر هزینه و فرسایشی را با عربستان سعودی و متحدان این کشور در یمن آغاز کرده است. عربستان سعودی اکنون به خاطر جنگ یمن دچار یک تخریب چهه و شهرت بین المللی شده است و بسیاری از متحدان خود در کشورهای غربی را از دست داده است.

در این جلسه همچنین سناتور باب کورکر که یکی از سناتورهای به شدت مخالف و منتقد ایران است، گفت که ایران در نهایت با توسعه دادن به جنگ یمن دچار یک اشتباه بزرگ شده است. وی ایران را متهم کرد که با توسعه دادن به جنگ یمن به دنبال افزایش نفوذ خود در خاورمیانه است و گفت: ایران به تجهیز حوثی ها ادامه میدهد و این علیرغم قطعنامه شورای امنیت در ممنوعیت این عمل است. حوثی ها از این سلاح ها برای حمله به کشتی های آمریکایی در سواحل یمن و شلیک موشک به خاک عربستان استفاده میکنند.

به شکلی جالب توجه سناتورهای در سنای آمریکا سعی بر آن کرده اند که جنگ یمن را با پروپاگاندا کردن دیدگاه و روایت عربستان سعودی از این جنگ تفسیر کنند و اما در عین حال تاریخچه ای به وسعت نیم قرن را در مورذد این جنگ به فراموشی سپرده اند. قبل از هر چیز این عربستان سعودی بود که در سال 2015 تحریم دریایی را علیه یمن به اجرا گذاشت و اقدام به حمله هوایی به حوث ها در یمن کرد در حالی که ایران بارها به حوثی ها هشدار داد که از تسخیر صنعا پایتخت یمن خودداری کنند. در تابستان سال 2016 – 1395 نشریه نیویورک تایمز اقدام به انتشار اسنادی کرد که نشان دهنده وسواس و تفکر معیوب وزارت خارجه عربستان سعودی در مورد ایران و یمن و البته آمیخته با دیدگاه های توطئه آمیز بود. اسنادی که به خوبی نشان میداد که عربستان سعودی خود مسئول تخریب چهره بین المللی خود، آن هم با حمله به کشور همسایه است.

در حالی که بسیاری تلاش دارند تا جنگ یمن را جنگی برای خارج کردن ایران از یمن نشان دهند، در واقع ریشه های جنگ باز میگردد به نزاع های قبیله ای و مذهبی در خود یمن. از زمان تشکیسل یمن جنوبی در سال 1967 به بعد و سپس اتحاد یمن مشمالی و جنوبی در 1990 این کشور درگیر یک نزاع داخلی سطح پایین بوده است. حتی قبل از انقلاب اسلامی ایران در یمن نزاع های بیشمار قبیله ای و مذهبی رخ داده بود. حتی فیرشتین نیز خود به این موضوع در جلسه سنا اذعان کرده است که اکنون جنگ قبیله ای در بسیاری از نقاط یمن در حال رخ دادن است و القاعده از گروه های قومی و مذهبی سنی به شدت حمیات میکند.

حتی در همین جلسه «توماس جاسلین» محقق ارشد نهاد دفاع از دموکراسی – که خود یدی طولی در انتقاد از ایارن دارد – بیان کرد که حوثی ها در واقع پراکسی و نایبان ایران در منطقه و یمن نیستند. وی گفت: برخی بر آن هستند که حوثی ها مانند حزب الله پراکسی و نایب ایران در منطقه نیستند. این مساله صحیح است. من آنها را به چشم نایبان ایران نگاه نمیکنم. اما آنها به شدت در این جنگ با ایران متحد هستند پس اهمیتی ندارد که نایب ایران باشند یا نه.

اما بر خلاف نظر جاسلین، این موضوع بسیار اهمیت دارد که آیا حوثی ها بنا به ادعای عربستان و برخی دیگر نایبان ایران در یمن هستند یا نه زیرا این بود و نبود به معنی کنترل یا عدم کنترل ایران بر جنگ یمن است. صرف نظر از همه ادعاها مبنی بر حمایت ایران از حوثی ها، جنگ یمن برای خود یمنی ها موضوعیت بسیاری دارد و قطعا خواهان یک پاسخ کاملا یمنی است.

حتی جاسلین نیز به این موضوع شهادت داده است . بیان کرده که شبکه علی عبدالله صالح نیز اکنون نقش بسیار اساسی در جنگ یمن ایفا میکند و الزاما به دنبال آن نیست که از دستور کار ایران در یمن پیروی کند.

در این جلسه همچنین سناتور «رند پاول» که پیش از این به همراه سناتور مورفی تلاش هایی برای توقف حمایت و کمک نظامی به عربستان در جنگ یمن داشته است، بسیاری از دیدگاه های همکاران خود را در مورد جنگ یمن به چالش کشید و تعهدات عربستان سعودی و آمریکا برای کاهش دادن به وسعت جنگ و تلفات آن را زیر سوال برد. وی گفت: ایالات متحده این توان را دارد که هرکسی را در هر زمانی و هرجایی به هلاکت رساند. داشتن این توان به معنی آن نیست که ما باید به این کار دست بزنیم.

وی به صراحت بیان کرد: من فکر میکنم ما تا کنون به اندازه کافی در این مورد که آیا بیش از آنکه تروریست ها را بکشیم آنها را ایجاد کرده ایم، بحث و تبادل نظر نداشته ایم. فکر میکنم یمن یکی مثال خوب برای این مساله است. ما سعودی ها را با بمب های خود تجهیز میکنیم، هواپیماهای آنها را سوخت رسانی میکنیم، اهداف را به آنها نشان میدهیم. فکر میکنم که ما مراسم ختم در صنعا را به عنوان هدف به سعودی ها نشان ندادیم، اما در نهایت 500 نفر را زخمی و 140 نفر را کشته ایم. میگویم ما، به این خاطر که سعودی ها این کار را انجام دادند اما با تسلیحاتی که ما به آنها داده ایم. شما فکر میکنید یمنی ها نمیدانند بمب های که بر سرشان میریزد از کجا می آید؟