مسکو بیش از هر زمان دیگر به تهران نیاز دارد

نشریه آمریکایی در تحلیلی با برشمردن عوامل استحکام پیوندهای ایران و روسیه نوشت طرح دولت جدید آمریکا برای شکستن ائتلاف تهران و مسکو حاصلی جز شکست نخواهد داشت.

به گزارش فارس، «ایلان برمان»، تحلیلگر آمریکایی در گزارشی روز جمعه، به شرح دلایلی پرداخته که طرح دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا برای ایجاد تفرقه بین ایران و روسیه را ناکارآمد می کند. 

وی در این گزارش در نشریه «فارن افرز» تصریح کرده کاخ سفید به عنوان بخشی از طرح آشتی جویی با مسکو در صدد ایجاد شکاف در همکاری های دیرینه بین روسیه و ایران است. او می نویسد که مطابق این خط فکری، با دادن امتیازهای مناسب به روسیه می توان، این کشور را به انجام این کار قانع کرد.  

 یک مقام آشنا با خط فکری کاخ سفید گفت: «مطمئنا بین روسیه و ایران اختلاف هایی وجود دارد. چیزی که مشخص نیست این است که پوتین در قبال تضعیف ائتلافش با ایران چه امتیازی را مطالبه می کند.»

تحلیلگر فارن افرز می نویسد: «رئیس جمهور جدید و مشاورانش ممکن است به زودی دریابند که تفرقه افکنی سریع در روابط ایران و روسیه مطالبه ای بس زیاده خواهانه است. وقایع دهه گذشته شواهد فراوانی در اختیار قرار می دهند مبنی بر اینکه پیوندهای نظامی، سیاسی و اقتصادی که ایران و روسیه طی ربع قرن گذشته ایجاد کرده اند، فوق العاده مستحکم و ناگسستنی هستند.»

وی در ادامه ضمن اشاره به اینکه «مسکو بیش از هر زمان دیگر به تهران نیاز دارد» نوشته است: «و امروز، دلایلی وجود دارد برای اینکه باور داشته باشیم که همکاری راهبردی بین دو کشور مستحکم تر از همیشه است.»

بلند پروازی های روسیه

فارن افرز در ادامه این یادداشت مدعی شده که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه با ایجاد نهادهای موازی تشکیلات بین المللی در صدد احیای نفوذی مانند شوروی سابق برای روسیه است. 

«پوتین در یک سخنرانی مشهور در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت که فروپاشی شوروی سابق بزرگترین فاجعه قرن بیستم بوده است. او در سال های بعد، نوعی از سیاست خارجی را دنبال کرده که محور آن را تا اندازه زیادی بازسازی نسخه اصلاح شده حوزه نفوذ شوروی سابق تشکیل می دهد.»

از منظر نظامی، پوتین تشکیلات امنیتی ای مانند «سازمان پیمان امنیت جمعی» و «سازمان همکاری های شانگهای» را ایجاد کرده و یا از آنها حمایت کرده است. در عرصه اقتصادی، او در صدد تقویت نهادهای جایگزین اتحادیه اروپا، مانند «اتحادیه اقتصادی اوراسیا» است. 

روسیه در عرصه سیاسی هم سرمایه گذاری اش را روی برقراری روابط گسترده تر با بلاروس و دولت های آسیای مرکری و اروپای شرقی متمرکز کرده است. 

«ماحصل این اقدامات، ایجاد چیزی است که می توان آن را امپراطوری پسامدرن روسی نامگذاری کرد.»

تحلیلگر فارن افرز مدعی شده که ایران نقش زیادی در این برنامه های روسیه دارد: «این کشور، متحدی دلخواه برای اوراسیاگراهای روسیه است - یعنی آن دسته از کسانی که قائل به این ایده هستند که روسیه دارای هویت تمدنی متمایز است. از مشهورترین نمونه معاصر پیروان این تفکر می توان از الکساندر دوگین نام برد که در اثرش به نام 'بنیان های جغرافیای سیاسی' خواستار ائتلاف با ایران شد.»

از نظر دوگین و هم سلفانش موقعیت راهبردی ایران در منطقه خاورمیانه، در کنار فرهنگ و تاریخ متمایزش، این کشور را به شریکی جذاب - البته به صورت موقت- برای روسیه ای که خواستار تجمیع قدرت برای به دست آوردن نقش جهانی است، تبدیل می کند.  

«برمان» در ادامه استدلال کرده تلاش های مداوم مسکو برای ارتقاء جایگاه ایران از عضو ناظر به عضو سازمان همکاری شانگهای نشان دهنده ارزش راهبردی ای است که تهران برای مسکو دارد. 

پیوندهای اقتصادی ایران و روسیه

ایران، علاوه بر این از اهمیتی حیاتی برای اقتصاد روسیه برخوردار است. طی سال های اخیر قیمت پایین نفت و تحریم های کشورهای غربی علیه روسیه سلامت اقتصادی روسیه را به خطر انداخته است. در چنین شرایطی، ایران از اهمیت ویژه ای برای اقتصاد روسیه برخوردار شده است.

تحولات سوریه

روسیه برای حفظ حضورش در خاورمیانه نیز به ایران نیاز دارد. روسیه نیز همانند ایران به بازیگری حیاتی در جنگ ادامه دار سوریه تبدیل شده است. 

احیای تجربه کلینتون

تحلیلگر فارن افرز می نویسد تمامی این عوامل حاکی از این هستند که علی رغم تمایلات شدید کاخ سفید، ائتلاف ایران و روسیه هم مستحکم و هم بادوام است. در واقع، تلاش دولت ترامپ، بی شباهت به تلاش های مکرر دولت بیل کلینتون در دهه 1990 برای جداکردن سوریه از ایران و وارد کردنش به محور غربی نیست. این تلاش ها با شکستی مفتضحانه رو به رو شدند، چرا که واشنگتن تا اندازه زیادی اهمیت استراتژیکی که سوریه برای تهران قا ئل بود را نادیده گرفت.

برمان در پایان این مقاله به دولت ترامپ پیشنهاد کرده است که با در نظر گرفتن این عوامل برای ایجاد شکاف در روابط تهران و مسکو تلاش نکند.