الازهر در برابر آزمونی بزرگ

دیپلماسی ایرانی: با وقوع حادثه تروریستی در مدینه منوره، در نزدیک مسجد نبوی، آن هم در وقت افطار از ماه مبارک رمضان که هفته گذشته رخ داد، فشارها به الازهر برای این که داعش را یک گروه تکفیری اعلام کند و در مواضع سابق خود تجدید نظر کند و با محکومیت شدیدتری علیه آن موضع بگیرد، افزایش یافته است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ایلاف، وابسته به جریان مخالف لیبرال عربستان که مقر آن در لندن است، شماری از علمای الازهر از احمد الطیب، شیخ الازهر خواسته اند که موضع سابق خود را علیه گروه تروریستی داعش با جدیت بیشتری تکرار کند و بیانیه تندتری را علیه این شبکه تروریستی صادر کند. شبکه ای که مسئولیت حادثه هفته گذشته مدینه را بر عهده گرفته است.

از زمان ظهور داعش در عراق که توانست وارد استان های سنی عراق شود و برخی عشایر سنی را در مخالفت با دولت نوری مالکی، نخست وزیر سابق عراق با خود همراه کند، با وجود این که این شبکه تروریستی کشتارها و جنایت های گسترده ای را علیه مردم با طیف ها و جنسیت های مختلف مرتکب شد، الازهر حاضر نشد آن را "تکفیر" کند و آن را "خوارج" یا "مفسدان فی الارض" معرفی کند.

در 11 دسامبر 2014 الازهر بیانیه ای صادر کرد که در آن کافر دانستن شبکه داعش رد شده بود و تنها گفته شده بود "کارهایی که آنها می کنند کارهای پیروان اسلام نیست و مسلمانان هیچ گاه چنین کارهایی نمی کنند."

در 31 دسامبر 2014 در دیدار شیخ الازهر با سردبیرهای روزنامه های مصری، وی تاکید کرد که ممکن است عناصر داعش را به صورت صلیبی دست و پایشان را قطع کرد، "این حدود الهی در حق خوارج است" اما نمی توان آنها را تکفیر کرد و کافر دانست. این موضع گیری اعتراض های گسترده و انتقادهای شدیدری را علیه الازهر موجب شد و زمانی انتقادها به آن افزایش یافت که الازهر بیانیه ای را با همین دیدگاه بعد از زنده سوزانده شدن معاذ الکساسبه، خلبان اردنی توسط داعش صادر کرد، در آن بیانیه آمده بود "عناصر داعش سرکش هستند، مفسد فی الارض هستند، و با خدا و پیامبر او می جنگند."

در 3 دسامبر 2015 الازهر بیانیه ای در توجیه اظهارات دکتر احمد الطیب، شیخ الازهر که همچنان با کافر دانستن داعش مخالفت می کرد، صادر کرد، که در آن آمده بود "امام الاکبر بارها تاکید کرده است که داعشی ها سرکشند و با خدا و رسول او می جنگند و مفسد فی الارض هستند، و لازم است که متصدیان امر آنها را بکشند و شکست دهند و دنیا را از شر آنها خلاص کنند، حکم شرعی در حق آنها در قرآن کریم آمده است."

در ادامه این بیانیه آمده است "شیخ الازهر رهبران آنها را رسوا کرده و ادعای دروغین آنها درباره آن چه خدا نازل کرده بر ملا کرده است، آنها علیه حکام و ملت ها کفر می ورزند و تلاش می کنند در زمین فساد کنند. حکم شرعی آنها را خداوند در این آیه مشخص کرده است: ""إنما جَزَاءُ الَّذِینَ یُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیَسْعَوْنَ فِی الأَرْضِ فَسَاداً أَنْ یُقَتَّلُوا" بنابراین آنها در دنیا و آخرت مجازات می شوند."

الازهر در حالی از کافر دانستن داعش خودداری می کند که بعضی از علمای الازهر نسبت به مواضع آن انتقاد دارند. دکتر کریمه، استاد شریعت اسلامی در دانشگاه الازهر در این باره می گوید: «داعش و کسانی که پیرو آن هستند، جزئی از ملت نیستند، دلایل بسیاری از قرآن و سنت محمدی وجود دارد که نشان می دهد این جماعت تروریستی کافر هستند.»

وی در ادامه می افزاید: «از رسول الله، صلی الله علیه و سلم روایت داریم که می گویند "در آخر الزمان قومی خارج می شود که احمقانه رویاهایی را به خداوند نسبت می دهند و برای برائت خود قرآن می خوانند، و همان طور که تیر از کمان بی هدف پرتاب می شود، از حنجره های خود حرف های بی سرو تهی را بیان می کنند، برای خلاصی از فتنه شان باید آنها را کشت، در کشتن آنها اجر بزرگی وجود دارد که روز قیامت خداوند اجر آنها را خواهد داد.»

این استاد الازهر همچنین می گوید: «خداوند متعال در سوره نحل می فرماید: "ولا تقولوا لما تصف ألسنتکم الکذب هذا حلال وهذا حرام لتفتروا علی الله الکذب إن الذین یفترون علی الله الکذب لا یفلحون، متاع قلیل ولهم عذاب ألیم".»

کریمه تاکید می کند، عناصر داعش خون ها ریختند و هتک حرمت ها کردند و بی گناهان را قتل عام کردند و اموال مردم را به غارت بردند، همه اینها ثابت می کند که این جماعت مرتد و از خط صحیح اسلام خارج شده است. من الازهر می خواهم بار دیگر در نظرات خود تجدید نظر کند و این شبکه را تکفیر کند، به ویژه بعد از این که به مقدسات اسلامی در عربستان سعودی تعدی کردند.

جمعی از علمای الازهر و صوفی ها حمله تبلیغاتی گسترده ای را برای اخراج داعش و امثال آن از امت اسلامی آغاز کرده اند و در این رابطه ائتلافی موسوم به ائتلاف ائمه اوقاف ایجاد کرده اند، این ائتلاف سعی دارد حمله مردمی و دینی گسترده ای را علیه داعش صورت دهد. شیخ محمود شعلان، عضو این ائتلاف در این باره می گوید: «همه مسلمانان روی کره زمین وظیفه دارند که علیه داعش اعلام جهاد کنند، دیگر ممکن نیست علیه کارهایی که این گروه تروریستی مرتکب می شود سکوت کرد، دیگر بعد از کشتاری که علیه نمازگزاران مسجد نبوی شریف مرتکب شده اند، سکوت در حق آنها جایز نیست.»

وی از همه روسا و پادشاه های کشورهای عربی و اسلامی خواست موضعی واحد علیه تروریسم اتخاذ کنند و علیه این شبکه تروریستی وارد عمل شوند و گفت: «داعش خطر بزرگی برای دین اسلام که بر صلح و محبت و هم زیستی میان مردم تاکید کرده است، محسوب می شود.»

عبدالغنی سعد، استاد فقه دانشگاه الازهر نیز می گوید: «داعش علیه تمامی اصول اسلام عمل کرده است. این شبکه هر آن چه اسلام حرام کرده مرتکب شده است، حکم شرعی علیه اعضای این جماعت اعلام اخراج آنها از امت اسلامی به دلیل اصرار در گسترش افراط گرایی ویرانگرشان است.»

وی نیز از الازهر می خواهد که در فتوای سابق خود تجدید نظر کند و بپذیرد که داعش گروهی تکفیری است که باید به کافر بودن آن حکم داد تا بیش از این به اسلام اسائه و توهین نشود.

شیوخ راه های طریقت صوفی مصر نیز از الازهر خواستند فتوا به تکفیر داعش دهد. شیخ علاء ابو العزائم، رئیس اتحادیه جهانی طریق صوفی گری و شیخ طریقت العزمیه در این باره می گوید: «آیا این صحیح است که بگوییم داعشی ها مسلمانند. به ویژه بعد از این که انفجار در جوار حرم نبوی را مرتکب شدند؟»

وی تاکید می کند که شیخ الازهر وظیفه دارد به مسئولیت خود در جهان اسلام عمل کند و بیانیه ای صادر کند و موضع روشنی را در برابر داعشی ها اتخاذ کند و بگوید که آنها مسلمان نیستند تا هیچ کس از مسلمانان وارد اندیشه های تاریک و خبیث و ویرانگر آنها نشود.

ابو العزائم همچنین می کند: «صرف گفتن "لا اله الا الله" از سوی هر کسی ریختن خون او و غارت اموال و تعرض به ناموسش را حرام می کند. همان طور که باریتعالی گفته است: (وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَیْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَی الأُخْرَی فَقَاتِلُوا الَّتِی تَبْغِی حَتَّی تَفِیءَ إِلَی أَمْرِ اللَّهِ.)»

وی در ادامه می افزاید: «همان طور که امام علی علیه خوارج عمل کرد و رسول الله صلی الله علیه و سلم نیز گفت: ما هیچ ارتباطی با شما نداریم و هیچ کار شما شبیه ما نیست. ما هم باید همین کار را با داعش کنیم، حوادث و حقایق نشان داد که داعشی ها مشتی مزدور و خائن هستند که نه دین دارند و نه وطن، پس چگونه می توانیم بگوییم مسلمانند؟»

ترجمه: علی موسوی خلخالی

انتشار اولیه: دوشنبه 21 تیر 1395 / انتشار مجدد: شنبه 2 مرداد 1395