سرنخ فساد مالی در روسیه به پوتین می‌رسد

دیپلماسی ایرانی: پیگیری شبکه هایی از معاملات خارجی و وام های کلان به ارزش 2 میلیارد دلار، سرنخ را به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه رسانده است. افشاگری بی سابقه ای از اسناد نشان می دهد که این مبالغ توانسته به شکل قابل توجهی باعث ثروتمند شدن نزدیکان پوتین گردد.

اگرچه نام شخص رئیس جمهور در هیچ کجا ثبت نشده، اما اطلاعات بدست آمده الگویی را نشان می دهد که بر اساس آن دوستان و نزدیکان رئیس جمهور به ثروتی کلان دست یافته اند. بدیهی است که این امر بدون حمایت رئیس جمهور ممکن نبوده است. این اسناد تنها بخشی از میلیون ها سندی است که در اختیار پایگاه اطلاعات «موساک فونسکا» چهارمین شرکت بزرگ حقوقی برون مرزی قرار گرفته است.

ردپای برون مرزی این پولشویی از پاناما آغاز شده و از روسیه، سوئیس و قبرس می گذرد و شامل یک پیست اسکی خصوصی- جایی که دختر کوچک پوتین کاترینا در 2013 ازدواج کرد- نیز می شود.

اسناد مربوط به پاناما توجه عمومی را به شخصی به نام «سرگئی رولدوگین» نزدیکترین دوس پوتین جلب می کند. وی کسی است که رئیس جمهور روسیه را به «لیومیلا» همسر سابقش معرفی کرد و پدرخوانده «ماریا» دختر بزرگ پوتین است.

ردپای پول

رولدوگین که یک موسیقی دان حرفه ای است به تدریج توانسته ثروتی عظیم نزدیک به ارزش حداقل 100 میلیون دلار انباشت کند.

به احتمال زیاد رولدوگین به این دلیل برای ایفای این نقش مهم انتخاب شده است که توجه عمومی را چندان به خود جلب نمی کرد. طبق این اسناد، وی نزد مقامات بانک های سوئیس و لوکزامبورگ نزدیکی به هر یک از مقامات و چهره های روسیه را انکار می کرده است. وی همچنین مدعی بوده که تاجر نیست.

با این وجود اسناد نشان می دهد که این دوست نزدیک آقای رئیس جمهور نزدیک به 12.5 درصد از سهام بزرگترین شرکت تبلیغاتی تلویزیون در روسیه را در دست داشته است. درآمد ماهانه این شرکت بیش از 800 میلیون یورو است. پیش از این، برخورداری وی از سهام این شرکت ثروتمند مخفیانه بود.

رولدگین همچنین اجازه خرید سهام اندکی در کلزخانه تراکتورسازی کاماز روسیه را داشته است. این کارخانه خودروهای نظامی نیز تولید می کند و 15 درصد از سهام شرکت ریتار قبرس را نیز در دست دارد.

3.2 درصد از سهام بانک روسیا نیز به دوست رئیس جمهور تعلق داشته است. این بانک، بانکی خصوصی در سن پترزبورگ است که به دلیل نزدیکی به پوتین در 2014 و پس از لشگرکشی روسیه به اوکراین از سوی آمریکا تحریم شد. این دارایی ها تنها بخشی از مجموعه طرح های مالی افشا شده مربوط به این بانک هستند.

ریاست این بانک به عهده «یوری کوالچوک» است که آمریکا مدعی است بانکدار شخصی بسیاری از مقامات روس از جمله پوتین می باشد. اسناد پاناما نشان می دهد که کوالچوک و بانک روسیه توانستند حداقل 1 میلیارد دلار به شرکتی برون مرزی به نام سندلوود کانتیننتال منتقل کنند.

این وجوه با وام هایی از سوی بانک تجاری روسیه که بانکی دولتی است و در قبرس واقع شده تامین شده است. هیچ توضیحی در مورد چرایی تامین این مبلغ از سوی این بانک در اسناد ارائه نشده است.

معادل مبلغی که از این بانک دولتی دریافت شده، در روسیه با نرخی بسیار بالا قرض داده شده و سود آن مخفیانه به حسابی در سوئیس منتقل شده است. قایقی به مبلغ 6 میلیون دلار از سوی سندلوود خریداری شده و به بندری در نزدیکی سن پترزبورگ منتقل شده است.

این مبلغ همچنین مستقیما و با نرخ بهره 1 درصد و بدون ضمانت به حلقه نزدیکان پوتین واگذار شده است. در مورد بازپرداخت این وام ها و یا عدم بازپرداخت آن سندی وجود ندارد.

در سال های 2011 و 2012 سندلوود سه وام به ارزش 11.3 میلیون دلار به شرکتی برون مرزی به نام «اوزون» واگذار کرد که مالک پیست اسکی مجلل ایگورا واقع در منطقه لنینگارد بود. شرکت اوزون به کوالچوک و شرکتی در قبرس تعلق داشت. پوتین از مهم ترین چهره هایی است که دائما به این پیست می رود.

18 ماه پس از این، رئیس جمهور از این پیست برای برگزاری مراسم ازدواج دخترش استفاده کرد. داماد وی «کریل شامالوو» پسر یکی دیگر از دوستان پوتین در سن پترزبورگ بود. اخبار مربوط به این مراسم که در آن هرگونه فیلم برداری ممنوع شده بود، در سال 2015 افشا شد.

اسناد از سوی منبعی در روزنامه آلمانی زود دویچه زایتونگ جمع آوری شده و با کنسرسیوم بین المللی خبرنگاران محقق، بی.بی.سی و گاردین به اشتراک گذارده شده است.  

اسناد نشان دهنده موارد دیگری از تلاش های حلقه نزدیکان پوتین برای انتقال پول به خارج از کشور است. در اساس استفاده از شرکت های برون مرزی غیرقانونی نیست.

با این وجود به نظر می رسد که نقل و انتقالات شامل معاملات جعلی سهام، تخصیص میلیون ها دلار برای ارائه خدمات مشاوره ای نامشخص و پرداخت مبالغ هنگفتی برای جبران خسارت معاملات لغو شده است. در سال2011 یکی از شرکت های رولدگین حقوق مالکیت معنوی وامی 200 میلیون دلاری را در ازای 1 دلار خریداری کرد. به گفته «اندرو میشل» کارشناس امور پولشویی، چنین موردی تجارت نیست، بلکه به وجود آوردن ظاهری تجاری برای مخفی کردن دارایی ها و ثروت است.

امور مخفیانه مربوط به معاملات برون مرزی

کارکنان بانک روسیه همه دستورالعمل های مربوط به معاملات برون مرزی خود را به واسطه ای محرمانه - شرکتی حقوقی در زوریخ سوئیس- می فرستادند.

در مقابل، این شرکت سوئیسی ترتیب تاسیس شرکت های صوری در جزایر ویرجین انگلیس، با نام های ساختگی برای مدیران آن جهت امضای این قراردادها را می داد. حتی اسناد محرمانه موساک در مورد مالکان حقیقی این شرکت ها نیز خود سندی دیگر بر صوری بودن این شرکت ها است.

گمانه زنی ها در مورد میزان دارایی های شخص پوتین بیش از یک دهه است که ادامه دارد. در سال 2007 و بر اساس اطلاعاتی که از درون دولت درز کرد، دارایی وی بالغ بر 40 میلیارد دلار بود.

منبع: گاردین / ترجمه : تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25