زیباکلام: حرف آمریکایی‌ها برای مخالفان حجت است

صادق زیباکلام در سرمقاله شرق نوشت: اینکه یک جریان سیاسی، با توافق هسته ای با غرب مخالف باشد، طبیعی ترین حقوق سیاسی آنهاست و دست کم نگارنده به شکل قرص و محکم و با همه وجود به این اصل باور دارم که این حق از هیچ شهروندی نباید گرفته شود که نسبت به توافق هسته ای و چارچوب کلی توافق با ایالات متحده بر سر برنامه هسته ای ایران اظهارنظر کند؛ از انتقاد سازنده گرفته تا کمک فکری یا مخالفت بنیادی با اساس و تار و پود آن. اینکه آیا این حق پیش از دولت روحانی وجود داشته یا نه، نمی تواند امروز ملاک قرار گیرد. اینکه کسانی که امروز بیشترین مخالفت ها را با توافق هسته ای ابراز می کنند، در دوران هشت ساله مدیریتشان کمترین اطلاع رسانی ای درخصوص مذاکرات انجام نمی دادند و احدی در کشور نمی دانست واقعا آنها چه می کنند و چه گام هایی برمی دارند و هیچ گونه نظردهی و نظرخواهی و نقد برنامه های هسته ای را برنمی تابیدند، اما امروز مخالفت با برنامه های هسته ای دولت یازدهم را حق مسلم و طبیعی خود می دانند، به هیچ روی نباید مانع از آن شود که دولت یا شورای عالی امنیت ملی مخالفتی با اظهارنظر آنها داشته و از این کار ممانعت به عمل آورد. اما سؤال اساسی آن است که این مخالفت به کدام انگیزه و در کدامین چارچوب صورت می گیرد؟ پرسش بعدی این است که آیا در مخالفت با توافق هسته ای، ملاک و معیاری به نام مصالح و منافع ملی باید لحاظ شود یا خیر؟ ممکن است برخی خوانندگان یا برخی مخالفان بیانیه لوزان، در اینجا احساس کنند که به «بهانه» منافع ملی، قرار است جلو مخالفت آنها گرفته شود.

حاشا و کلا! پای منافع ملی را به میان کشیدن به هیچ روی مستمسک و عذر و بهانه به منظور جلوگیری از حق اظهارنظر و مخالفت مخالفان لوزان نیست. اینکه چرا پای منافع ملی را به میان می کشیم، به واسطه آن است که در مواردی انسان واقعا دچار این ظن و تردید می شود که آیا مخالفت به واسطه منافع ملی و خیر و صلاح کشور صورت می گیرد یا آنکه با انگیزه های سیاسی، جناحی و حتی انتخاباتی، این روش در پیش گرفته شده است؟

این تردید از آنجا قوت می گیرد که مخالفان توافق هسته ای به عنوان یک رویه کلی، از زمان توافق ژنو و تفاهم سوئیس در فروردین تا به امروز، همواره به گفته های آمریکایی ها و اسرائیلی ها استناد کرده اند تا به گفته های اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای خودمان. برای مثال اگر جان کری، اوباما یا وندی شرمن، بنا بر دلایل و مصلحت هایی که در خاک آمریکا دارند، سخنی گفته یا اظهارنظری کرده اند -که اصل آن حسب توافق لوزان قابل بحث است- یا آن اظهارنظر نیاز به توضیحات تکمیلی دارد که بالطبع، گوینده آنها را نگفته است، بلافاصله مخالفان توافق، آن گفته را در بوق و کرنا می کنند و بر سر تیم مذاکره کننده و دولت می کوبند. در نقطه مقابل این رویه، هرگز به آنچه وزیر خارجه و معاونان ایشان می گویند استناد نمی کنند.

به بیان ساده تر، حرف آمریکایی ها و اسرائیلی ها برای آنان حجت است اما سخن ظریف یا عراقچی را اساسا نه می خواهند بشنوند، نه حاضرند بپذیرند. برای مثال، حسب پذیرش پروتکل الحاقی، آژانس از حق بازرسی های دائمی برخوردار است، چه در مورد ایران و چه هر کشور دیگری. این وضعیت، هم امروز برقرار است، هم در دوران احمدی نژاد بوده است. جان کری اما شاید جهت خوشایند مخالفان توافق در میان اعراب و اسرائیل، این موضوع را به گونه ای بیان می کند که گویی این دستاورد بزرگ دولت اوباماست.

مخالفان تفاهم هسته ای در ایران، به جای روایت اصل موضوع، آن را به گونه ای مطرح می کنند که تیم مذاکره کننده گویی امتیاز مهمی به غربی ها هدیه کرده است! این نوع رفتارها و نقل قول ها یک بار یا دوبار ظرف ماه های گذشته اتفاق نیفتاده است. متأسفانه همه هم وغم مخالفان توافق هسته ای به ویژه ظرف یک ماه گذشته این بوده که بر اساس نقل قول از غربی ها، به مردم ایران این گونه القا کنند که همه امتیازات را ما داده ایم و توافق هیچ دستاوردی نداشته است. تفاوت رفتار سیاسی ما با آمریکا را در اینجا به خوبی می توان مشاهده کرد.

هیچ یک از مخالفان توافق در آمریکا به گفته های ظریف یا عراقچی یا سخنگوی وزارت خارجه ایران استناد نمی کنند اما حتی نفس کشیدن مخالفان توافق هسته ای در ایران هم به استناد روایت آمریکایی هاست. معلوم نیست وقتی رفتار فریبکارانه آمریکا بر این دوستان آشکار است آمریکا چرا سخنان آنان درخصوص مناقشه هسته ای بی هیچ کم وکاستی برای عده ای در ایران مرجع، منبع و مستند شده است؟! هفته های بسیار حساس و سرنوشت سازی پیش روست. طبیعی است همه مخالفان جمهوری اسلامی ایران، از رهبران برخی کشورهای عربی گرفته تا رژیم اسرائیل، سلطنت طلب ها تا جمهوری خواهان تندرو آمریکا، که به چیزی کمتر از تضعیف ایران رضایت نمی دهند، همه تلاش خود را به کار خواهند گرفت تا این توافق صورت نگیرد. طبیعی است آنان ترجیح می دهند، تحریم ها، دردسر ها و فضاسازی ها علیه ایران قطع نشود و حتی کاهش هم پیدا نکند. طبیعی است آنان ترجیح می دهند حتی سایه شوم برخورد نظامی بر سر ایران همچنان مستدام باشد و در یک کلام، ایران و ایرانی روی خوش نبینند.

درک اینکه چرا کسانی که به چیزی کمتر از این وضعیت رضایت نمی دهند، این همه از توافق هسته ای آزرده و پریشان خاطرند، خیلی پیچیده نیست اما آنچه که قابل درک نیست، درک این واقعیت تلخ است که آیا برای برخی از چهره ها و شخصیت های سیاسی، مصالح و منافع جناحی و انتخاباتی آنقدر اهمیت دارد که منافع ملی را به پای آن قربانی کنند؟