5 احتمال اگر توافق هسته‌ای حاصل نشود

ک دیپلمات پیشین ایران مذاکرات هسته ای ایران و غرب را نشان دهنده تمایل و آمادگی ایران برای اجرای مفاد معاهده NPT و حتی بیش از آن است.

به گزارش ایسنا، در مقاله ای به قلم حسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان نوشت: دستیابی به یک توافق هسته ای میان ایران و کشورهای گروه 1+5 تا پایان ماه مارس کاملاً به واقعیت نزدیک است. ایران مایل است محدودیت های را در مورد برنامه هسته ای اش بپذیرد که ضمن شفاف تر شدن ابعاد برنامه هسته ای اش راه های دستیابی به تسلیحات هسته ای را از بین می برد.

اما در صورتی که فشارهای سیاسی از سوی کنگره یا اسراییل منجر به دست نیافتن دو طرف به هر گونه توافق هسته ای تا پایان ماه مارس شود دو طرف پنج گزینه احتمالی پیش روی خود دارند.

نخستین احتمال تمدید دوره توافق کوتاه مدتی است که در سال 2013 در ژنو میان دو طرف به امضا رسید که تاکنون نیز 2 دوره تمدید شده است. اگرچه احتمال تمدید دوباره توافق ژنو غیرممکن به نظر می رسد به خصوص از سوی ایران چرا که در آن صورت ضمن این که بخش زیادی از تحریم ها علیه ایران هم چنان باقی می ماند از گسترش برنامه هسته ای ایران نیز جلوگیری می کند و در نتیجه باعث خواهد شد تا روحانی نتواند به وعده هایی که در مورد مناسب شدن اوضاع اقتصادی داده است، عمل کند.

گزینه دیگر، احتمال دستیابی دو طرف به یک توافق هسته ای کوتاه مدت دیگر است. اگرچه این توافق، توافق جامعی نخواهد بود که دو طرف انتظار آن را دارند اما ابعاد آن نسبت به توافق ژنو گسترده تر است. در این توافق احتمالاً از ایران در ازای برداشته شدن بخش دیگری از تحریم ها که حداقل شامل برداشته شدن تحریم های اتحادیه اروپا بر صادرات نفت و بانک مرکزی ایران است خواسته خواهد شد تا میزان غنی سازی اورانیوم خود را از 5 درصد بالاتر نبرد.

در ادامه این مقاله آمده است: احتمالات جدی تر دیگری نیز وجود دارند. در دوره ای که تحریم ها علیه ایران به طور پیوسته در حال افزایش بود، تعداد سانتریفیوژهای ایران از 164 به 20 هزار سانتریفیوژ رسید. اگر تلاش های نتانیاهو و کنگره برای جلوگیری از دستیابی به یک توافق با ایران به نتیجه برسد احتمال بروز تنش ها و اختلافات گسترده میان دو طرف بسیار بالاست و در آن صورت ممکن است آمریکا نتواند دیگر اعضای گروه 1+5 را به صدور تحریم های جدید علیه ایران متقاعد کند. چرا که اتحادیه اروپا و چین خواستار برداشته شدن هرچه سریع تر تحریم ها هستند و با توجه به تنش های موجود میان مسکو و غرب در مورد بحران اوکراین، به نظر نمی رسد که روسیه از هیچ یک از تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل در مورد ایران حمایت کند.

در هر صورت تنها گزینه پیش روی آمریکا در صورت شکسته کلی مذاکرات صدور تحریم های چندجانبه علیه ایران است و از سوی دیگر نیز ایران در نتیجه این اقدام برنامه هسته ای خود را گسترش خواهد داد. در نهایت ایران خواهد توانست از مرحله گریز هسته ای عبور کند. در این صورت آمریکا دوباره مجبور به بازگشت به میز مذاکرات با ایران است با این تفاوت که دیگر ایران از مرحله گریز هسته ای عبور کرده و آمریکا مجبور به اعطای امتیازات بیش تری به ایران خواهد بود. اما گزینه دیگری که پیش روی آمریکا خواهد بود، آغاز جنگ علیه ایران است.

نتیجه اقدام نظامی آمریکا علیه تأسیسات هسته ای ایران باعث خواهد شد تا ایران با تمام توان خود به سمت ساخت تسلیحات هسته ای پیش رود.

نتایج حمله نظامی آمریکا علیه تأسیسات هسته ای ایران، وارد شدن صدمات جبران ناپذیری به آمریکا، ایران و اسراییل و نیز بروز یک بی ثباتی غیرقابل تصور در منطقه خاورمیانه است. در نهایت آمریکا دوباره مجبور خواهد بود تا برای پایان دادن به این اوضاع با ایران مذاکره کند.

در آن صورت ایران خواستار امتیازات بیش تری مثل برداشته شدن تهدید وجود همه گزینه ها بر روی میز، توقف سیاست های تغییر رژیم ایران، لزوم برخورد یکسان با ایران مثل دیگر اعضای معاهده (NPT)، برداشته شدن سریع همه تحریم ها و لزوم پیوستن اسراییل به معاهده NPT از آمریکا خواهد بود.

موسویان مدعی شد: جنگ علیه ایران که در نتیجه باعث دستیابی ایران به بمب اتمی شود، در واقع موضعی که ایران برای اطمینان از دستیابی به اهدافش را نیاز دارد تضمین خواهد کرد.

گزینه احتمالی پنجم نیز در صورت شکست مذاکرات، خروج ایران از معاده NPT و دیگر پیمان ها و محدودیت های بین المللی در مورد تسلیحات کشتار جمعی است. از این رو آمریکا و غرب در واقع از معاهده NPT به عنوان ابزاری برای صدور تحریم ها و محدودیت ها علیه ایران استفاده می کند، در حالی که اسراییل به دلیل آن که معاهده NPT را امضا نکرده است به راحتی می تواند تعداد زیادی کلاهک هسته ای در اختیار داشته باشد.

مذاکرات هسته ای ایران و غرب در واقع نشان دهنده تمایل و آمادگی ایران برای اجرای مفاد معاهده NPT و حتی بیش از آن است.