دیپلمات باسابقه ایرانی، سفیر پیشنهادی در سازمان ملل

نویسنده: کالم لینچ

دیپلماسی ایرانی: پس از گذشت بیش از یک سال از ممانعت دولت آمریکا از ورود سفیر ایران در سازمان ملل به نیویورک (مقر اصلی این سازمان)، دولت ایران غلامعلی خوشرو دیپلمات این کشور را که گفته می شود روابط نزدیکی با اصلاح طلبان دارد، به عنوان جایگزین سفیر پیشین معرفی کرد.

انتخاب خوشرو به عنوان سفیر جدید در سازمان ملل متحد طبق بیانیه رسمی روز چهارشنبه 28 ماه ژانویه وزارت امور خارجه ایران، به معنی انتصاب دیپلمات ایرانی نزدیک به محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین و فرد نزدیک به حسن روحانی رئیس جمهور کنونی در یکی از مهمترین سمت های دیپلماتیک در این کشور است.

انتصاب خوشرو به عنوان فرستاده جدید به سازمان ملل متحد در شرایطی صورت گرفت که کنگره آمریکا و دیگر منتقدان ارتباط با ایران، گفتگوهای هسته ای قدرت های جهانی با تهران را هدف گرفته اند و سعی داشتند لایحه جدید تحریم علیه ایران را اعمال کنند که به گفته کاخ سفید، می توانست مذاکرات را فرو پاشد.

از سوی دیگر، جان بوهنر رئیس جمهوری خواه مجلس نمایندگان آمریکا، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل را برای سخنرانی در کنگره دعوت کرده است که انتظار می رود در این سخنرانی از گفتگوهای هسته ای تحت حمایت کاخ سفید انتقاد کند. نتانیاهو بر این باور است که آمریکا در مذاکرات هسته ای از موضع ضعف برخورد می کند. در عین حال، اوباما در واکنشی غیرمنتظره اعلام کرد دیداری با نتانیاهو نخواهد داشت.

انتصاب خوشرو به عنوان فرستاده جدید به سازمان ملل برای تحلیلگران نیز غیرمنتظره بود. خوشرو چند ماه پیش به عنوان سفیر دولت ایران در سوئیس انتخاب شده بود.

ناصر هادیان استاد علوم سیاسی در دانشگاه تهران در مصاحبه تلفنی با فارن پالسی گفت: «غیرمعمول است که وی اکنون به نیویورک فرستاده شود.» وی در ادامه تصریح کرد انتصاب ناگهانی خوشرو در این سمت نشان می دهد که دولت ایران در توافق بر سر نامزدی مناسب برای این سمت درگیر بوده است: «این مسئله (انتصاب خوشرو) نشان می دهد که آنها نتوانسته اند در مورد شخص دیگری به توافق نظر برسند.»

به گفته هادیان، سفیر ایران در سازمان ملل باید از سوی آیت الله سید علی خامنه ای رهبر معظم ایران، حسن روحانی رئیس جمهور و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه مورد تایید قرار گیرد.

هادیان افزود: «آنچه اهمیت دارد این است که هر سه نفر از وی (خوشرو) حمایت می کنند. خوشرو سابقه همکاری با علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه پیشین را داشته که روابط نزدیکی با رهبر معظم ایران دارد. روابط نزدیک و شخصی با محمدجواد ظریف دارد و با روحانی نیز رابطه خانوادگی دارد.»

انتصاب خوشرو به عنوان سفیر جدید در سازمان ملل همچنین حاکی از تمایل ایران به پشت سر گذاشتن ناراحتی های ناشی از خودداری آمریکا از اعطای روادید به حمید ابوطالبی سفیر پیشنهادی پیشین است. واشنگتن به این دلیل که دیپلمات کهنه کار ایرانی در گروگان گیریسفارت آمریکا در تهران در سال 1979 مترجم نیروهای ایرانی بود، از اعطای روادید به وی خودداری کرد.

با این حال ایران اعلام کرد هنوز آمادگی پشت سر گذاشتن دلخوری از آمریکا را ندارد. وزارت امور خارجه ایران در بیانیه ای که از انتصاب خوشرو در سمت جدید خبر می داد، تصریح کرد: «جمهوری اسلامی ایران همچنان مراتب اعتراض خود را نسبت به عدم صدور روادید برای نماینده معرفی شده قبلی اعلام می دارد و پیگیری رویه های غیرحقوقی دولت میزبان از طریق سازوکارهای قانونی در سازمان ملل در دستور کار نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.»

خوشرو که پیشتر به عنوان سفیر ایران در استرالیا و سوئیس فعالیت کرده است، مدت هفت سال دومین دیپلمات رده بالای تهران در سازمان ملل بود. وی همچنین با ظریف وزیر امور خارجه ایران روابط نزدیکی دارد.

وزارت امور خارجه ایران در بیانیه خود اعلام کرد: «جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که باید برای حفظ منافع ملی کشور و ارتقاء جایگاه ایران در عرصه های بین المللی فرصت سازی کرد تا حداکثر منافع ملی تامین گردد و حضور موثر و فعال ایران در سازمان ملل بویژه با توجه به شرایط بحرانی منطقه ای و بین المللی بیش از پیش ضرورت دارد.»

به گزارش وزارت امور خارجه ایران، خوشرو «نقشی فعالانه در گفتگوهای هسته ای ایران» با آمریکا و قدرت های جهانی ایفا و مدت زمانی را به عنوان معاون وزیر امور خارجه ایران فعالیت کرده است. خوشرو همچنین مشاور محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین ایران بود و در روند «گفتگوی تمدن ها» که هدف از آنها غلبه بر اختلاف نظرهای مذهبی و فرهنگی میان کشورهای اسلامی و غرب و دیگر مناطق جهان بود، نقش شایانی داشت.

خوشرو تاکنون در مورد انتظاراتش از دستاوردهای یک دیپلمات ایرانی در آمریکا، اظهار نظر نکرده است. با این حال، وی در پروژه «دایره االمعارف اسلام معاصر» در مورد گفتگوهای هسته ای نوشته است طبق انتظار تهران دولت اوباما می بایست در اجرای توافق نهایی، در راستای لغو تحریم های کنگره این کشور و سازمان ملل متحد علیه ایران تلاش کند.

خوشرو در این پروژه که ویرایش آن توسط سید محمدصادق خرازی یکی از مشاوران ارشد دولت خاتمی صورت گرفته، تصریح کرد لازم است در مورد لغو تحریم ها علیه ایران تصمیم نهایی گرفته شود؛ اگر ایران مجبور شود برای لغو تحریم ها از سوی کنگره و سازمان ملل متحد مدت زمان زیادی را انتظار بکشد، این مسئله خلاف ماهیت توافقنامه نهایی خواهد بود.

از سوی دیگر، غلامعلی خوشرو با رئیس جمهور کنونی ایران روابط خانوادگی دارد. پسر خوشرو با دختر حسین فریدون برادر حسن روحانی ازدواج کرده است که یکی از مشاوران نزدیک به رئیس جمهور محسوب می شود.

یکی از مقامات ارشد سازمان ملل تصریح کرد: «من شنیده ام که وی (خوشرو) به خاتمی، روحانی و ظریف نزدیک است. اگر این مسئله صحیح باشد، جالب است که روحانی قادر است این فرد را در سمتی چنین بالا منصوب کند.»

یک دیپلمات غربی که سابقه فعالیت در تهران را داشته است، گفت خوشرو نیز همان سرنوشتی را داشت که بسیاری از مقامات وفادار به خاتمی، با پایان دوره ریاست جمهوری وی تجربه کردند. به گفته این دیپلمات غربی، خوشرو نیز همانند دیگر دیپلمات های فعال در دوران خاتمی در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد رئیس جمهور تندرو، به کلی در حاشیه قرار گرفته بود.

منبع: فارن پالسی / مترجم: طلا تسلیمی

انتشار اولیه: جمعه 10 بهمن 1393 / انتشار مجدد: چهارشنبه 15 بهمن 1393