نامه‌های احمدی نژاد و پیاده‌روی ظریف

مصطفی داننده در ابتکار نوشت:

 

پیاده روی را هم می شود زین پس در ادبیات سیاسی ایران وارد کرد و برای آن تحلیل نوشت، گفت وگو کرد، کتاب نوشت و یا حتی محکوم کرد. این روزها اما بیشتر از تحلیل و گفتمان شاهد محکوم کردن هستیم. محکوم کردن یک پیاده روی در ژنو میان ظریف و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا کاری است که امروز بسیاری آن را انجام می دهند بدون آنکه دلیل خاصی برای آن پیدا کنند آن را توهین به شهدا، زمخت، ضعیف و... خواندند. شاید علت بزرگ این انتقادها به خاطر این است که هنوز در ایران برداشت درستی از دیپلماسی وجود ندارد.

 

دیپلماسی در عرصه جهانی ابزاری برای کسب منافع ملی برای کشورهای مختلف است. سیاستمداران در گفت گوهای دو جانبه یا چند جانبه خود سعی می کنند از این سلاح کارآمد به نفع خود استفاده کنند و منافع ملی کشورشان که همان خواست مردم است را تامین کنند. پیاده روی ظریف و جان کری نیز در همین چارچوب تعریف می شود. یک فعالیت دیپلماتیک برای کسب منافع ملی در مقابل کشورهای 1+5.

 

مردم با رای به حسن روحانی در مقابل تفکر ضد مذاکره یعنی سعید جلیلی، نشان دادند که دوست دارند پرونده هسته ای ایران از طریق مذاکره حل شود و آنها هرچه زودتر تاثیر آن را در زندگی خود ببینند. دولت یازدهم در این میان با یک استراتژی بزرگ تصمیم گرفت مذاکره بیهوده با مسئول اتحادیه اروپا را به تصمیم گیرنده اصلی 1+5 یعنی آمریکا منتقل کند. تقریبا همه جریان های سیاسی ایران و دنیا می دانند که چشم 5 کشور عضو این گروه به دهان آمریکاست و آنها هیچگاه بدون جلب نظر مثبت ایالات متحده، کاری را در عرصه مذاکرات هسته ای انجام نمی دهند.

 

روحانی، ظریف و تیم دیپلماسی جمهوری اسلامی تصمیم گرفته است به جای دوباره کاری های سیاسی، یک راست به سراغ رهبر این گروه برود و با آنها سرمنافع ملی ایران مذاکره کند. پیاده روی ظریف هم در این چارچوب تعریف می شود. او برای عکس انداختن یا استفاده از هوای ژنو به پیاده روی نرفته است بلکه او برای مذاکره و تامین منافع ملی حاضر به رایزنی با طرف آمریکایی شده است. می شود این پیاده روی را به شناسایی های اطلاعاتی قبل از عملیات های مقدس تشبیه کرد. حاصل این مذاکرات را می شود در نطق رئیس جمهور آمریکا مشاهده کرد. اوباما رو در رو با جمهوری خواهان کنگره از وتو کردن تحریم های تازه علیه ایران می گوید و به آینده مذاکرات امیدوار است.

 

نمی دانم چرا می خواهیم به بهانه های مختلف و البته سیاسی تیم مذاکره کننده هسته ای را تضعیف کنیم و آن را برخلاف منافع ملی می دانیم و مذاکره با کری را زیر پاگذاشتن خون شهدا می نامیم. مگر نه اینکه در دهه 70، مرندی وزیر بهداشت دولت هاشمی با صدام دیدار کرد در حالی که صدام خون هزاران ایرانی را به زمین ریخته بود؟ این دیدار حاصل تصمیم سران کشور بود که در آن به دنبال تامین منافع ملی ایران بودند. آیا آنها هم خون شهدا را زیر پا گذاشتند و با صدام دیدار کردند؟

 

امروز وقتی می بینیم اتحاد آل سعود و اسرائیل علیه ایران شکل می گیرد، نشان می دهد که گفتمان تازه ایران به خوبی جواب داده است. امروز عربستان و اسرائیل از توافق ایران و آمریکا وحشت دارند و تمام تلاش خود را می کنند تا این معنا اتفاق نیفتد اما در گذشته آنها از تصمیمات دولت احمدی نژاد در عرصه سیاست خارجی راضی بودند. تصمیماتی که باعث می شد کشورهای مخالف ایران بدون هیچ زحمتی شاهد منزوی شدن ایران در منطقه وجهان باشند. با روی کارآمدن روحانی اما این خواب شیرین کشورهای مخالف ایران به پایان رسید و آنها امروز با کابوسی به نام ایران روبرو هستند.

 

بهتر بود کسانی که امروز نگران از بین رفتن منافع ایران هستند، در زمان نامه نوشتن احمدی نژادبه سران آمریکا و کشورهای غربی کمی نگران بودند. نامه هایی که حتی با کوچک ترین واکنشی روبرو نشد بلکه زمینه ساز تمسخر ایران را نیز فراهم کرد. آن روز آن نامه ها به نامه پیامبران تشبیه شد اما وقتی درست فکر کنیم می بینیم که عزت ایران در آن نامه ها زیر پاگذاشته شد.

 

به نظر می رسد حمله هایی که امروز به ظریف می شود نه از سر نگرانی برای منافع ملی بلکه از سر منافع سیاسی باشد. منافعی که از خرداد 92 در خطر افتاده است و ممکن است در اسفند 94 به پایان خود برسد. باید بدانیم که ظریف در چارچوب گفتمان جمهوری اسلامی و برای تامین منافع ملی در حال مذاکره با آمریکا در پشت میز با پیاده روی های ژنو است!