نادیده گرفتن ایران یعنی خودکشی

دیپلماسی ایرانی: بسیاری از تحلیلگران معتقدند که دور کردن روسیه و ایران به ویژه ایران از ائتلاف بین المللی حمله به داعش در عراق و سوریه تاثیرات سلبی خواهد داشت.

ارزیابی ها می گویند که دور کردن این دو کشور از این ائتلاف گریزناپذیر است، چرا که مسکو و تهران سیاستی را در منطقه پیش می برند و بر آن اصرار دارند که باعث می شود بسیاری از کشورهای منطقه به دنبال عدم حضور آنها در این ائتلاف باشند. روسیه در بحران اوکراین دخالت دارد و بر سر این مساله مورد تحریم غرب قرار گرفته است و ایران نیز سیاستی را مغایر با سیاست های اعراب و غرب در عراق و سوریه پیش می برد. عده ای از سنی های تندرو حتی از این بالاتر به دفاع از داعش می پردازند و ادعا می کنند که نفوذ داعش در عراق سبب شد تا نفوذ ایران در عراق تحت تاثیر قرار بگیرد و مجبور شود در آن امتیاز دهد.

از سوی دیگر عده ای می گویند که ائتلاف بین المللی حمله به داعش بیش از آن که متوجه عراق باشد، متوجه سوریه است، و این مساله باعث بروز اختلاف میان دیدگاه های کشورهای عضو این ائتلاف با تهران و مسکو شده که تاکید دارند حمله به داعش بدون هماهنگی دولت دمشق یا صدور قطعنامه ای از سوی شورای امنیت مردود است.

در صورت حمله به داعش روسیه چیزی برای از دست دادن در مناطقی که داعش در شمال عراق تصرف کرده است، ندارد. حتی می توان گفت که مسکو شریک نیمی از این ماجرا است، در حالی که از آن سو واشنگتن به موجب قطعنامه 2170 سازمان ملل و به تقاضای دولت عراق حمله به داعش را آغاز کرده است. از سوی دیگر ایران به همراه امریکا و دیگر کشورهای غربی کار مسلح کردن گروه های پیشمرگ را در پیش گرفته و تلاش می کند تا ارتش عراق را بازسازی کند و مجددا به میدان نبرد بفرستد. بعد از کنار رفتن نوری مالکی از قدرت حتی کشورهای عربی نیز به فکر بازگشت به عراق افتاده اند برای همین هم از در همکاری با ایران در آمده اند.

می توان گفت دور کردن مسکو و تهران از ائتلاف جنگ علیه داعش نیمه کاره است، اعتراض آنها به حمله به داعش در سوریه در صورت عدم هماهنگی با دمشق در حالی که تلاش می شود راه ارتباطی آنها با دمشق قطع شود، سبب شده است تا اندازه ای دعوت آنها به جمع این ائتلاف تحت تاثیر قرار بگیرد. ایران و روسیه هر دو به همکاری با حکومت بشار اسد اصرار دارند و اگر بنا باشد که از این ائتلاف دور شوند قطعا به کمک برگه های بازی خود به حمایت بیشتر از بشار اسد و نیروهای آن ادامه خواهند داد. کما این که تا کنون نیز بشار اسد به کمک این دو کشور بوده که حفظ شده و توانسته است به روی پای خود بایستد.

ایران برگه های برنده بسیاری در اختیار دارد، تازه ترین آنها یمن است، کشوری که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نسبت به اوضاع آن حساسیت بسیاری دارد و ایران با نفوذ خود در آن توانسته است به نیرویی موثر و تاثیرگذار تبدیل شود. لبنان دیگر برگ برنده ایران در تعامل با جهان عرب و غرب است. اگر بنا باشد غرب و اعراب با برگه داعش به ایران فشار بیاورند ایران برگه های برنده بسیاری دارد که می تواند تمامی این فشارها را دفع کند.

اگر غرب با ایران و روسیه وارد همکاری می شد پیمان بین المللی مبارزه با داعش زودتر از این ها در سوریه تشکیل می شد و می توانست موفقیت های بسیار بیشتری به دست آورد. در حالی که به نظر می رسد با دور کردن این دو کشور از این پیمان غرب می رود دوباره اشتباهی استراتژیک را در خاورمیانه مرتکب شود. آیا این صحیح است که به صرف رقابت با تهران و مسکو و بهانه تراشی برای همکاری با آنها اجازه داده شود که دولت اسلامی یا همان داعش در سوریه به حال خود رها شود؟ آیا غرب گمان نمی کند با این کار پیمان مبارزه با داعش می تواند آن قدر ضعیف شود که این شبکه را رو در روی کشورهای غربی قرار دهد و در نهایت این ائتلاف را به شکست بکشاند؟ البته بدیهی است اگر غرب نخواهد با ایران در مبارزه با داعش همکاری کند، تهران خود استراتژی و دستور العمل خود را در مبارزه با آن حتی به تنهایی ادامه خواهد داد.

منبع: الحیات / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه : پنجشنبه 3 مهر 1393 / باز انتشار : سه شنبه 8 مهر 1393