موسویان: نباید فرصت را از دست داد

یکی از مذاکره کنندگان سابق ایران در پایگاه المانیتور نوشت که این مسئله یک تراژدی است که مذاکرات ایران و ۱+۵ با لیستی از فرصت های از دست رفته به پایان برسد.

به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه المانیتور به قلم سید حسین موسویان، «عباس عراقچی»، معاون وزیر خارجه ایران روز 16 ماه مه بعد از پایان جدیدترین دور از مذاکرات وین اعلام کرد که مذاکرات بین ایران و 1+5 (آمریکا،انگلیس،فرانسه،روسیه،چین بعلاوه آلمان)، به کندی و با دشواری پیش می رود.

روز بعد، «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه ایران در یک پیام توییترین نوشت: بعد از مذاکرات سخت از وین بازگشتیم. توافق محتمل است اما توهمات باید از بین برود. فرصت نباید همچون سال 2005 مجدداً از دست برود.

موسویان ادامه داد که هرگز توافق جامع هسته ای بین ایران و قدرت های جهان که به سه دهه بیگانگی، دشمنی و تحریم پایان می دهد، تا این اندازه نزدیک نبوده است، اما این مسئله یک تراژدی است که گفت وگوها با لیستی از فرصت های از دست رفته بین ایران و آمریکا به پایان برسد.

یکی از ناامید کننده ترین فرصت های از دست رفته بعد از حمله 11 سپتامبر 2001 به برج های دوقلو آمریکا بود. ایران در بین اولین کشورهایی بود که این حمله را محکوم کرد و پیام تسلیت برای آمریکا فرستاد.

«محمد خاتمی» رئیس جمهور وقت ایران در پیامی نوشت: از جانب دولت و مردم ایران، تلاش هواپیماربایی و حملات تروریستی را محکوم می کنم. با ملت آمریکا ابراز همدردی می کنم.

در سال 2001، مذاکرات جامعی بین ایران و دولت آمریکا با هدف همکاری در زمینه افغانستان صورت گرفت.

جیمز دابینز» نماینده ویژه آمریکا در افغانستان و پاکستان که هیأت آمریکا را در کنفرانس ۲۰۰۱ بن برای ایجاد یک دولت بعد از طالبان برای افغانستان رهبری می کرد در حین کنفرانس پاییز ۲۰۱۲ در برلین به من (موسویان) گفت که حامد کرزی، کاندید مورد حمایت آمریکا برای هدایت دولت جدید افغانستان است و ایران نیز از ما حمایت می کند.

دابینز بر نقش محمد جواد ظریف که در آن هنگام معاون وزیر امور خارجه در امور بین الملل و قضایی بود بر موفقیت کنفرانس بن و ایجاد دولت افغانستان تأکید کرد.

حتی بعد از ایجاد دولت جدید افغانستان در کنفرانس بن، گفت وگوها با ایران ادامه داشت اما ناگهان یک بمب واقعی به وجود آمد. «جرج بوش» رئیس جمهور سابق آمریکا تنها چند هفته بعد از کنفرانس بن، ایران را در حین سخنرانی سال ۲۰۰۲ خود، محور شرارت خواند. مذاکرات ادامه داشت اما میل ایران برای همکاری از بین رفت.

بعد از یکی از نشست های شورای عالی امنیت ملی، «قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس ایران به موسویان درباره احساس بد به واکنش بوش به کمک های ارزشمند ایران گفت. او گفت، وقتی همکاری آغاز شد، مظنون شده بود که درخواست کمک آمریکا یک اقدام تاکتیکی است و آمریکا قصد همکاری طولانی مدت ندارد. اگر آمریکا صادق بود ما می توانستیم در سرنگونی القاعده به آنها کمک کنیم.

سلیمانی افزود: آمریکایی ها با پیچیدگی های افغانستان آشنایی ندارند. آمریکا منطقه را نمی شناسد. آمریکا افغانستان را نمی شناسد. آمریکا ایران را نمی شناسد. در هر صورت ما پیروز می شویم و اگر آمریکا از ایران عبور کند، مجبور است متحمل شکست شود.

خاتمی بعد از این سخنان بوش، به موسویان گفته بود که اطمینان دارم که بوش ضربه نهایی را به روابط ایران و آمریکا زده است و حدس می زنم حداقل هرگونه بهبود در روابط دو جانبه غیرممکن شده است.

آیت الله علی خامنه ای، رهبر معظم ایران نیز در همان ابتدا به برخی مقامات ایرانی هشدار داد: دعوت آمریکا برای همکاری، تاکتیکی است.

پس از آن، مذاکرات هسته ای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ ایران و ۱+۵ با شکست مواجه شد زیرا مذاکره کنندگان اروپایی به موسویان گفتند که موضع آمریکا توقف کامل غنی سازی در ایران است. من به مذاکره کنندگان اروپایی گفتم که ایران با این درخواست آمریکا موافقت نمی کند زیرا این درخواست آمریکا به شیوه گردن کلفتی بروز پیدا کرده است و این در تضاد با غرور ملی که پشت برنامه هسته ای ایران قرار دارد، می باشد.

«محمد البرادعی» مدیرکل سابق آژانس بین المللی انرژی اتمی اخیراً اعلام کرد، یک دهه طول کشید تا غرب متوجه شود که رقابت توهین آمیز برای نفوذ منطقه ای، یک استراتژی مناسب برای رویارویی با ایران نیست. توافق اخیر موقت با ایران ۱۰ سال پیش قابل دستیابی بود.

موسویان در پایان گزارش خود نوشت، وضعیت متزلزل کنونی نمی تواند پایدار باشد. اگر زمینه مشترکی بین ایران و آمریکا و دیگر قدرت های جهان بر سر موضوع هسته ای به وجود نیاید، یکی از دو سناریو با نتیجه مشابهی به وجود می آید. اگر طی زمان فشار اعمال شود، صبر برای فرایند طولانی مدت دیپلماتیک از بین می رود و تقابل نظامی جایگزین دیپلماسی می شود یا اگر آمریکا تحریم ها علیه ایران را بیش از پیش افزایش دهد، اقدامات انتقام جویانه ایران به تقابل عمدی و غیرعمدی منجر می شود. خاورمیانه نیز که هم اکنون در بحران است و پتانسیل تقابل نظامی گسترده تر می بایست این فوریت را به وجود آورد که اینبار دیگر فرصت را از دست نداد.