اردن به بهانه پناهندگان سوری پول می‌گیرد

دیپلماسی ایرانی: امسال سومین سالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی را که ماحصل سفر هر ساله وی به امریکا است، با هماهنگی او ترجمه و منتشر می کند. یادداشت هایی که در پی دیدارهای او با مقام های امریکایی در واشنگتن و نمایندگی های جامعه جهانی در نیویورک نوشته شده اند و به دلیل به روز بودن آنها اهمیت خاصی دارند. همانند همیشه نعوم نامی از مصاحبه کننده نمی آورد اگر چه سمت او را ذکر می کند، و به رویه همیشگی اش مصاحبه اش بیش از آن که مصاحبه باشد، گفت وگو و بحثی خواندنی است.

نعوم در مقدمه امسال یادداشت های خود آورده است: در طول 15 سال شاید هم بیشتری که هر سال در ماه مارس به واشنگتن سفر می کنم و نزدیک به پنج هفته ای را که هر سال در آن جا می گذرانم، به اداره های مختلف امریکایی و مراکز پژوهشی متنوع و صاحب نامی که ارتباطات بسیاری با سیاست خارجی و داخلی امریکا دارند، سر زده ام. امسال نیز به عادت هر ساله نزد همه آنها رفتم و به نیویورک که بعضی ها به آن لقب جهان داده اند، نیز سر زدم. با مقام های عالی رتبه نهادهای بین المللی چه اعضای سازمان ملل، چه دیپلمات های کشورهای مختلف و چه پژوهشگران مشهور مراکز پژوهشی فعال در ایالات متحده نیز دیدار کردم و همانند همیشه با برخی از چهره های ذی نفوذ در نهادهای امریکایی و حتی صهیونیستی هم دیدار کردم و به گفت وگو نشستم. در سلسله جدید از یادداشت هایم درباره شرق و غرب جهان عرب و همچنین تحولات خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج فارس، همچنین ایران اسلامی و ترکیه به طور مفصل خواهید خواند. البته افغانستان و پاکستان و کشوری که به تازگی تهدیدی برای امنیت ملی امریکا شده، یعنی کره شمالی نیز از قلم نینداخته ام. درگیری های فلسطینی – اسرائیلی را نیز فراموش نکرده ام.

در زیر پنجاه و سومین بخش از سلسله نوشته های جدید سرکیس نعوم را می خوانید:

مقام عالی رتبه مسئول امریکایی که به طور مستقیم در کاخ سفید با پرونده خاورمیانه در ارتباط است، حرفش را با عمان آغاز کرد و گفت: «سلطان قابوس تلاش کرد راه حل هایی برای مشکلات موجود در کشورش بیابد و حکیمانه آنها را حل کرد. روابط خوبی با ایران برقرار کرده است و روابط بردرانه ای با کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس ایجاد کرده است. از این طریق حکومت های پادشاهی در دنیا می توانند به مطالبه های اصلاح طلبانه پاسخ دهند، گسترش و همکاری با مردم و پاسخ به نیازهای آنها. این تصور وجود دارد که این کشور در منطقه باثبات است. حکومت قدرتمندی دارد و امنیت آن تامین است.»

وی در ادامه به منطقه خاورمیانه پرداخت و گفت: «بعد از فجایعی که جنگ های مذهبی به وجود آوردند، اقلیت ها احساس ترس کردند. جنگ شدیدی میان سنی و شیعه درگرفته است. این کینه از کجا آمده است؟ برای چه به وجود آمده است؟ با وجود این که همه می دانیم که ارتباطات و اختلاط های آنها واقعا گسترده و همکاری مشترک میان آنها نیز بسیار گسترده است. راه حلی که شورای همکاری خلیج فارس و امریکا در یمن در پیش گرفتند، صحیح است. نمونه نیست ولی تا اندازه بسیاری خوب است. علی عبدالله صالح به "خانه اش" رفت. اما الحوثی ها و مشکلات آنها به قوت خود باقی است. آنها مورد حمایت ایران هستند.»

نظر دادم: «جنوبی های یمن هم تلاش می کنند که جدا شوند.» جواب داد: «مثل کردهای عراق دنبال فدرالیسم هستند.»

نظر دادم: «شاید بتوان گفت که یمن شمالی آنها را "استعمار" کرد. در منطقه رویارویی ای میان اعراب سنی به رهبری عربستان با ایران شیعی وجود دارد. هر کدام از این دو محور نیز ابزارها و یاران و "مردم" خود را در کشورهای عربی دارند.» سپس گفتم: «شما قبلا می گفتی که اقلیت ها در عراق در وضعیت خوبی به سر می بردند. به هیچ وجه وضعیت خوبی نداشتند. نگاهی به تاریخ بینداز. مسیحیان بارها مورد ستم قرار گرفتند. فقط در صورت وفاداری شان به حکومت نهادی حاضر به حمایت از آنها می شد. در حالی که هیچ مشارکتی در تصمیم گیری های ملی نداشتند.»

سپس پرسیدم: «روسیه به نظر شما با تایید حکومت اسد به دنبال چیست؟» جواب داد: «روسیه کشوری است که مصالح نظامی در سوریه دارد، می خواهد به آن سلاح بفروشد. مواضعی هم دارد.»

سپس به پناهندگان سوری مستقر در لبنان پرداخت و گفت: «آمارهای مربوط به آنها کم است و بسیاری از افرادی که به لبنان آمده اند را شامل نمی شود. مثل اردن و ترکیه اردوگاهی برای آنها بر پا نشده است. کسی نمی خواهد که اردوگاهی برای آنها تاسیس شود. می ترسند که تعدادشان بیشتر شود و همانند فلسطینی ها شوند که 25 درصد از جمعیت ساکن در لبنان را تشکیل می دهند.»

نظر دادم: «چنین ترسی صحیح و به جا است. اما مقایسه آورگان سوری با پناهندگان فلسطینی قابل قبول نیست. فلسطینی ها جایی ندارند تا بتوانند به آن سمت لبنان را ترک کنند. سوری ها کشورشان را دارند و می توانند پس از پایان جنگ به کشورشان برگردند. البته این به معنا نیست که بازگشت آنها به خانه و کاشانه شان به سرعت انجام خواهد گرفت.»

جواب داد: «در اردن اردوگاه هایی بر پا شدند که وضعیتشان اسف بار است. پادشاه و دولت وضعیت آنها را در رسانه های محلی و عربی و جهانی بازتاب داده اند که همه در جهان از آن خبر دارند. پول هایی به اردن داده شده است. لبنان این کار را نکرد، از رسانه ها استفاده نمی کند تا کمک های مالی به آن متوقف نشوند. بعضی از لبنانی ها از جمله مسئولانشان خواهان گسترش نیروهای حافظ صلح بین المللی در مرزهای جنوبی لبنان در مرزهای لبنان – سوریه هستند. این صحیح است که جامعه جهانی به موجب بند 1701 سازمان ملل اجازه انجام چنین کاری را داده است اما مساله این است که چه کسی شورای امنیت را برای بحث در این زمینه دعوت کند؟ دولت لبنان به دلایلی که همه می دانند چنین کاری نمی کند. جامعه جهانی هم به دلیل این که خود دو دسته است، چنین کاری نمی کند. حتی دوستان سنتی لبنان نیز از شورای امنیت نمی خواهند که جلسه ای بر سر این موضوع برگزار کند به دو دلیل، اول برای این که یک هم صدایی میان دولت و ارتش وجود ندارد و ثبات در این کشور همچنان در سطح حداقل ممکن است. فقط در صورتی که لبنان ملتهب شود و امنیتشان از بین برود و به ثبات برسد ممکن است یکی از شورای امنیت بخواهد که تشکیل جلسه دهد و اوضاع یا قضایای موجود در آن را بررسی کند. دوم اوضاع داخلی لبنان و سوریه و کلا جامعه عربی و منطقه و جامعه جهانی به اندازه ای آشفته است که به سادگی نمی توان شورای امنیت را به صدور قطعنامه ای بین المللی در این زمینه ترغیب کرد.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11