حل مسئله باغ قلهک با مذاکره

روابط ایران و انگلیس همواره یکی از مهم ترین امور سیاست خارجی هر دو کشور تلقی می شود که در دو سال گذشته با فراز و نشیب هایی زیادی همراه بوده است.

به نوشته اعتماد، ورود برخی دانشجویان با حمایت تعدادی از چهره های اصولگرای مجلس به سفارت انگلیس در تهران و به دنبال آن اخراج سفیر و مسوولان جمهوری اسلامی از سفارت ایران در لندن و همچنین مصوبه مجلس شورای اسلامی مبنی بر کاهش روادید بین تهران _ لندن مجموعه اتفاقاتی بودند که باعث شد روابط دو کشور به مدت دو سال متوقف شده و به یکی دیگر از نقاط تاریک سیاست خارجی احمدی نژاد تبدیل شود.

با آمدن دولت روحانی و تعیین تیم مذاکره کننده دولت با نظارت و حضور محمد جواد ظریف و همچنین تغییر رویکرد سیاست خارجی تحت عنوان «نرمش قهرمانانه »، یک جهش چشمگیر و مهم در عرصه سیاست خارجی اتفاق افتاد. از یک سو، تغییر گفتار اعضای تیم مذاکره کننده و جلب حمایت گروه 1+5 و از سوی دیگر تغییر موضع اعضای گروه 1+5 و حمایت انگلستان در طول مذاکرات منجر به این نتیجه شد که روابط متوقف شده ایران و انگلستان از پایین ترین سطح ممکن یعنی حضور کاردار غیر مقیم در جهت بازگشت و ترمیم قرار بگیرد.

اما، احیای روابط تهران- لندن با توجه به جایگاه مهم ایران در خاور میانه و نقش تعیین کننده انگلستان در اتحادیه اروپا مساله یی نیست که با حضور کاردار غیرمقیم توجیه پذیر باشد. از همین در طول چند هفته اخیر از سوی هر دو کشور زمزمه هایی مبنی بر ارتقای سطح روابط دو کشور از کاردار غیر مقیم به سفیر شنیده می شود. این در حالی است که با توجه به مصوبه مجلس برای کاهش روادید با لندن در سال 90، برخی نمایندگان، دولت را جهت ارتقای سطح روابط با لندن موظف به ارائه لایحه به مجلس می دانند. حسین سبحانی نیا، عضو هیات رییسه مجلس شورای در گفت وگویی با «اعتماد» به بررسی همین موضوع می پردازد. او ارائه لایحه دولت برای ارتقای سطح روابط تهران- لندن را ضروری نمی داند. این عضو فراکسیون روحانیون مجلس شورای اسلامی براین نظر است که اختلافات چند سال اخیر دو کشور از جمله باغ قلهک و موضوع کنسولگری ایران با مذاکره و گفت وگو حل شدنی است . سبحانی نیا همچنین تاکید می کند که بدون مذاکره و گفت و گو نمی توان اختلافات بین کشورها را حل کرد. در ادامه مشروح این گفت وگو را می خوانیم.

برخی از نمایندگان مجلس ارتقای سطح روابط تهران- لندن را ملزم به ارائه لایحه دولت می دانند.

بحث سطح روابط در مساله یی است که از سوی سفارتخانه ها و وزارت امور خارجه پیگیری می شود ولی از آنجایی که در تقلیل رابطه ایران و انگلستان، مجلس شورای اسلامی به دولت دهم مصوب ابلاغ کرده بود حالا نمایندگان از دولت می خواهند که برای ارتقای سطح روابط تهران – لندن لایحه به مجلس ارائه کند و مجلس در این زمینه اظهارنظر نهایی را انجام دهد.

منظور شما از اظهارنظر مجلس چیست؟

در مجلس اختلاف نظرهایی در این زمینه وجود دارد لذا نمایندگان مخالف تقاضای لایحه از دولت کرده و اظهارنظر خود را ضروری می دانند و در مقابل نیز موافقان این ارتقای سطح بر این نظر هستند که ارائه لایحه از سوی دولت ضروری نیست. البته این مخالفت ها به معنای مخالفت اکثریت مجلس شورای اسلامی با ارتقای سطح روابط دو دولت نیست.

نظر شما در این رابطه چیست؟ آیا دولت ملزم به ارائه لایحه است؟

بنده این مساله را ضروری نمی دانم و موافق گسترش روابط متقابل و توام با احترام و حفظ منافع کشورها هستم. ولی این موافقت به معنای تایید سیاست های گذشته دولت انگلیس نیست بلکه به نظر من و سایر نمایندگان موافقان ارتقای سطح روابط تهران-لندن، دولت انگلیس برای بهبود روابط با ایران، موظف است که در روش ها و روابطش با ایران اصلاحاتی را مد نظر قرار دهد وگرنه کسی با توسعه و همکاری بین المللی مخالف نیست و مجلس نیز به عنوان یکی از نهادهای مهم نظام جمهوری اسلامی بر این اصل تاکید دارد.

منظور شما از ضرورت اصلاح رفتار انگلیسی ها چیست؟

در جریان فتنه و برخی موارد دولت انگلیس بد عمل کرد و مواضع بدی نسبت به این اتفاقات داشت که باید برای توسعه روابط با تهران، از تکرار آنها پرهیز کند. ما معتقد به احترام متقابل در روابط بین المللی و دو جانبه هستیم که این گونه رفتار ها، دخالت در امور داخلی و نقض کننده اصل احترام متقابل بین تهران و لندن است.

فارغ از اتفاقات بین ایران و انگلستان در زمان احمدی نژاد، در دولت روحانی به ویژه در طول مذاکرات ژنو و همچنین سفر جک استراو به تهران، شاهد استقبال لندن از جمهوری اسلامی بودیم. نظر شما در رابطه با تغییر موضع چیست؟

این مسائل می تواند مثبت تلقی شود و برای تعامل بیشتر و توسعه همکاری ها نشانه ها خوبی است. اساسا در دولت روحانی ما شاهد بودیم که تعداد زیادی از کشورها، حتی دولت هایی که با جمهوری اسلامی اختلاف نظر و مشکل دیپلماتیک داشتند همچون فرانسه و انگلیس، رفتار و رویکرد خودشان را نسبت به ایران تغییر دادند. اعزام هیات های پارلمانی و اقتصادی برای ارتقای همکاری های دوجانبه از نشانه های خوب این تغییر رویکرد است که امیدواریم این تغییر رویکردها پایدار و منظم تا حسن نیت آنان اثبات شود.

بعد از اتفاقات 90 و قطع همکاری ایران و انگلستان، مسائلی همچون باغ قلهک و امور کنسولگری ایران در لندن، مسکوت مانده که حل این مسائل از الزامات ارتقای سطح همکاری دو کشور است.

هنوز بحث های جدی در این زمینه مطرح نشده است. مساله باغ قلهک و همچنین حقوق ایران در رابطه با امور کنسولگری جمهوری اسلامی در لندن جزو مسائلی هستند که دیر یا زود باید برای حل مناقشات بین تهران و لندن حل شود. البته این مسائل، لاینحل و صعب العلاج نیستند که توسعه همکاری دو کشور را تحت تاثیر قرار دهد. با مذاکره و گفت وگو این مسائل را می توان حل کرد و جای نگرانی ندارد. ما بدون مذاکره نمی توانیم به نتایج مطلوب دست پیدا کنیم و تنها باعث می شویم که مسائل حل نشده باقی مانده و حتی حاد شوند.