انتحار سیاسی در توافق ژنو

مهدی محتشمی مدیرکل پیشین آمریکای وزارت خارجه درباره اتفاقات اخیر پرونده هسته ای ایران به خبرنگار فرارو گفت: «توافقی که دیروز حاصل شد نتیجه تلاشی چندین ساله و به خصوص 4 ماه اخیر بود.»

وی ادامه داد: «پس از انتخابات 24 خرداد وقتی جامعه بین المللی عزم جمهوری اسلامی ایران را در حل و فصل قطعی این پرونده احساس کرد و متوجه شد ایران خواهان این است که با یک راه حل بینابینی هر دو طرف منتفع بشوند وارد یک فضای جدید و جدی در مناسبات بین المللی شدیم.»

این کارشناس مسائل بین الملل اظهار کرد: «گرچه این موضوع پروسه بسیار طولانی و پیچیده ای بود و از ژنو1 تا ژنو2 هر از چندی وارد یک پیچ و دست انداز سختی می شد که یک نمونه آن در ژنو 1 روی داد که فرانسوی ها در آخرین لحظات که توافق در حال دسترسی بود زیر میز مذاکرات زدند.»

وی ادامه داد: «پس از ژنو 2 نیز که توافق حاصل شد شرایط بسیار سخت و پیچیده بود و مخالفین بسیار جدی در عرصه منطقه ای و بین المللی عزم خود را جزم کردند که نگذارند مسیر این توافق به سرانجام برسد.»

وی افزود: «حال که توافق ژنو وارد فاز اجرایی شده است می توان گفت وارد ابتدای یک پروسه بسیار طولانی شده که اکنون قدم اولیه آن برداشته شده است.»

محتشمی گفت: «آنچه طرفین قصد دارند به آن برسند توافق جامعی است که در برگیرنده تمام خواسته های طرفین خواهد بود که مسلما این امر یک پروسه زمان بر خواهد بود.»

وی ادامه داد: «طرف ایرانی دو خواسته اساسی در این مذاکرات دارد. اول اینکه حق غنی سازی در داخل خاک ایران به رسمیت شناخته شود که خواسته ای لایتغیر و غیرقابل اغماضی است و دوم اینکه تحریم های نامشروعی که بر اساس سوءاستفاده قدرت های بین المللی علیه ایران وضع شده است در یک بازه زمانی مناسب قابل محاسبه لغو شود.»

وی افزود: «در عین حال ایران حاضر است در راستای اثبات راستی آزمایی اهداف صلح آمیز برنامه هسته ای خود تمام همکاری های جامع و اساسی در چارچوب پروتکل های پذیرفته شده بین المللی را انجام دهد.»

مدیرکل پیشین آمریکای وزارت خارجه اظهار کرد: «اما اینکه آیا این روند و توافق دیگر دستخوش گزند و آسیبی نخواهد شد، باید گفت قطعا می شود.»

وی ادامه داد: «ظرف 2 ماه گذشته جریانات بازدارنده و مخالف توافق به مراتب قوی تر از جریانات موافق بودند و متاسفانه حتی در داخل کشور خودمان آنقدر که صدای مخالف برای توقف این روند شنیده شد صدای موافق وجود نداشت.»

وی افزود: «این در حالی است که اگر ما عزم خود را برای افزایش حداکثری منافع ملی جزم کنیم و از یک هدف پشتیبانی کنیم زودتر به مقصود می رسیم تا اینکه متفرق شویم و پشت جبهه داخلی را سست کنیم.»

محتشمی گفت: «این توافق در بعد منطقه ای و بین المللی مخالفین جدی دارد که اساسا می خواهند ایران در معادلات منطقه ای و بین المللی بازیگر مهم و قابل اعتمادی نباشد. لذا موضوع پرونده هسته ای ایران را به عنوان بهانه قرار دادند تا ایران وارد سایر معادلات منطقه ای و بین المللی و بحران هایی که اکنون در منطقه وجود دارد نشود.»

وی ادامه داد: «به همین دلیل سنای آمریکا علی رغم دفاع دولت آمریکا و سایر کشورهای 1+5 و همچنین افکار عمومی آمریکا از روند دیپلماتیک کنونی، بر طبل جنگی می کوبد که می دانند در نهایت جز پشیمانی و شکستی دیگر برای آمریکا نتیجه ای در بر نخواهد داشت.»

وی افزود: «این امر به دلیل تضاد منافعی است که در آمریکا وجود دارد که با عقل سیاسی و دیپلماتیک سازگاری ندارد و این موضوع در روند ادامه کار بروز و ظهور خواهد داشت.»

این کارشناس مسائل بین الملل تصریح کرد: «بنده حتی خیلی خوش بین نیستیم که در داخل ایران نیز این صداهای مخالف کماکان ادامه پیدا نکند؛ علی رغم اینکه مجموعه نظام یکپارچه پشت این روند ایستاده اند و از آن حمایت می کنند؛ چرا که این روند آزمون بسیار مهمی در معرکه بین المللی است که بسنجیم جامعه بین المللی تا چه میزان در ادعاهای خود صادق است.»

محتشمی در پاسخ به این سوال که آیا سنای آمریکا قادر است با وضع تحریم های جدید روند کنونی را مختل سازد؟، گفت: «تا اینجا به نظر می رسد بخشی از سنای آمریکا حداکثر تلاش خود را به کار برده تا تحریم های جدید علیه ایران را با دو سوم آرا تصویب کند تا مانع وتوی اوباما شود، اما هنوز موفق نشده اند.»

وی ادامه داد: «با توافق دیروز ما شاهد بودیم که اوباما و کری در بیانات خود ضمن استقبال از توافق دیروز اعلام کردند که مصمم هستند اجازه ندهند روند کنونی آسیب ببیند.»

وی افزود: «به نظر من در مجموع یک قوه عاقله ای وجود دارد که اجازه نمی دهد تحریم های جدید علیه ایران وضع شود؛ ضمن آنکه اگر اعضای سنای آمریکا بخواهند چنین کاری انجام دهند یقینا در مقابل افکار عمومی آمریکا خواهند ایستاد.»

محتشمی در پایان تصریح کرد: «لذا به نظر من با توجه به اجرایی شدن توافق ژنو به نظر می رسد مواضع سنا تضعیف شده و اساسا این انتحار سیاسی خواهد بود که آنها در چنین میدان مینی پا بگذارند.»