بشار هیچ وقت تسلیم غرب نشد

دیپلماسی ایرانی: "خاطرات سیاسی" مجموعه برنامه هایی است که شبکه العربیه از نیمه های اکتبر سال 2011 روزهای جمعه پخش آن را آغاز کرده است. در این برنامه، طاهر برکه، روزنامه نگار و خبرنگار لبنانی العربیه با چهره های سیاسی مطرح دنیا مصاحبه هایی را انجام می دهد که عموما بازگوکننده خاطرات آنها در دوران قبول مسئولیتشان است. خاطراتی که با همراهی و تعاملشان با رهبران سیاسی مختلف جهان همراه است.

طاهر برکه، یکی از مصاحبه هایش را با برنار کوشنر، وزیر امور خارجه اسبق فرانسه انجام داده است. چهره ای که علاوه بر سیاستمداری از جمله روشنفکران مشهور فرانسه و اروپا نیز محسوب می شود. برنار کوشنر متولد 1939 در آوینیون فرانسه است. پدرش یهودی و مادرش پروتستان است. همسرش کریستین اوکرانت، یکی از روزنامه نگاران مشهور فرانسوی است. کوشنر تا سال 1966 عضو حزب کمونیست فرانسه بود اما در این تاریخ از این حزب اخراج شد و از همین جا بود که فعالیت های ضدکمونیستی اش را نیز آغاز کرد. در سال ۱۹۷۱ سازمان پزشکان بدون مرز را بنیان نهاد اما براثر اختلاف با رئیس آن، سازمان دیگری به نام پزشکان دنیا را راه اندازی کرد. در سال ۲۰۰۳ از حامیان براندازی صدام حسین بود. او مدتی را در حزب سوسیالیست نیز عضو و از طرفداران خانم سگولن رویال بود اما بعدا از آن حزب نیز اخراج شد. تحصیلاتش علوم پزشکی است و متخصص بیماری های داخلی است. از آوریل ۱۹۹۲ تا مارس ۱۹۹۳ وزیر بهداشت و از می ۲۰۰۷ تا نوامبر ۲۰۱۰ وزیر امور خارجه فرانسه بوده است. دیپلماسی ایرانی در نظر دارد هر هفته به طور مرتب این سلسله مصاحبه ها را منتشر کند. اکنون دهمین بخش از این مصاحبه ها پیش رویتان قرار می گیرد:

اسد عملا چه کاری را برای شما (فرانسه و غرب) انجام داد؟ آخر آن چه دیدیم این بود که بشار اسد هیچ امتیازی نداد و از هیچ چیز کوتاه نیامد و هیچ نرمشی از خود نشان نداد. بنابراین بر چه اساس به پرزیدنت سارکوزی گفتی که به تو دروغ می گوید؟

او ابدا مطالبات ما را قبول نکرد. و عبور اسلحه از خاک سوریه برای حزب الله ادامه یافت. شاید یک هم پیمانی احتمالی در آینده به وجود می آمد که خوشایند بود اما هیچ کس آن را قبول نمی کند. منظورم هم پیمانی میان سنی و شیعه است. من نه سنی هستم نه شیعه ولی آن چه می دانم این است که شیعیان با سنی ها به توافق نمی رسند و سنی ها نیز همواره به دنبال جنگ با شیعیان بوده اند. از این رو محور شیعی که از ایران شروع می شود و از سوریه عبور می کند، یعنی همان نظام علوی در سوریه که به حزب الله شیعی در لبنان ختم می شود در پیچیده کردن امور سهم داشت.

درباره رئیس جمهور اسد، آیا او به شما وعده می داد که چیزی را عملی می کند؟

خیر. او می گفت که تلاش هایی می کند اما عملا هیچ وعده ای نمی داد و به هیچ چیز عمل نمی کرد. این دقیقا مساله ای بود که باعث شد به رئیس جمهور سارکوزی بگویم که او جدی نیست تا بخواهیم به فکر نزدیک شدن به او بیافتیم. او می گفت که از خودش در برابر حملات اسرائیل دفاع می کند. در حالی که اسرائیل هیچ حمله ای به آن نمی کرد. البته اسرائیلی ها یک بار به تاسیساتی در سوریه حمله کردند که می خواستند سلاح هسته ای در آن بسازند. او به این مساله اعتراضی نمی کرد.

آن چه سوری ها می گویند این است که سوریه تنها کشور در جهان عرب و خاورمیانه عربی است که همچنان در برابر اسرائیل مقاومت می کند و از حزب الله حمایت می کند و قبلا هم، یعنی قبل از این تحولات اخیر سوریه، از حماس در برابر اسرائیل حمایت می کرده است و سوریه تنها کشوری است که در راس مقاومت و ایستادگی در برابر اسرائیل ایستاده است؟ نظر شما در این زمینه چیست؟

بله این حرف صحیح است. رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس مقیم دمشق بود. اما بعد از آغاز حوادث آن جا را ترک کرد. این هم صحیح است که سوریه به حزب الله کمک تسلیحاتی می کرد. همه این را می دانستند. ما دستاوردهای خوبی در این زمینه به دست آوردیم که هیچ کس حتی حسابش را هم نمی کرد. ما توانستیم به تمامیت ارضی لبنان به عنوان یک کشور مستقل اعتراف شود و آن را به رسمیت بشناسند. سفیر سوریه برای لبنان و سفیری لبنانی برای سوریه تعیین شد. و فصل تازه و خوبی در روابط دو کشور به وجود آمد. این موفقیتی بسیار در خور توجه بود زیرا لبنان برای فرانسه بسیار مهم است. برای این که جامعه ای تکثرگرا است. متاسفانه امروز این کشور به دو بخش تقسیم شده است و امیدوارم که تحت تاثیر جنگ در سوریه قرار نگیرد.

از همین جا صحبت هایمان را ادامه دهیم، به رغم روابط نزدیک فرانسه و لبنان که رابطه ای استثنائی است و حداقل با بخشی از جریان های سیاسی لبنانی ارتباطات نزدیک دارد، زمانی که تو صاحب پست و مقام بودی، می خواستی که سوریه کنار شما باشد. به رغم این که بعد از ترور نخست وزیر، رفیق حریری روابط پاریس و دمشق قطع شده بود، و به رغم این که هم پیمان شما در لبنان، 14 مارس، سوریه را متهم می کرد که این ترور را انجام داده یا این که در آن داشته است. این مساله را چگونه تفسیر می کنی، آیا در آن تناقضی وجود ندارد؟

به این سوال پاسخ داده ام. گفتم که او به ما دروغ می گفت. طبیعتا او آمادگی نداشت که به چنین چیزی اعتراف کند. آنها نمی خواستند اعتراف کنند که رفیق حریری را ترور کرده اند. کما این که به ترور ژنرال وسام الحسن در لبنان اعتراف نمی کنند. الحسن رئیس دایره اطلاعات در نیروهای امنیت داخلی بود و بر پرونده ترور رفیق حریری نظارت داشت. برای همین در آن جا مواجهه ای میان سنی ها و علوی ها وجود داشت که در اصل در همان چارچوب مواجهه میان سنی و شیعه گنجانده می شود. برای همین رغبتی برای ترور وجود دارد. و این را هم نباید فراموش کنیم که سفیر ما در بیروت دولامار نیز مورد سوء قصد قرار گرفت. ما می دانیم کسانی که این ترور را انجام دادند ردشان به سوریه می رسد و با اذن سوریه عمل می کنند. و زمانی که من در لبنان در زمان جنگ در سال 1975 بودم و به عنوان پزشک کار می کردم و در همه جنگ ها حضور داشتم، با همه طرف ها از جمله شیعیان کار می کردم که در جنوب قبل از ظهور حزب الله حضور داشتند. هم زمان از صور و صیدا دیدن کردم که شهرهای سنی نشین هستند. بر اساس سیاست بین المللی برای من مهم نبود که چه کسی چه مذهب و دینی دارد، من می بایست با همه آشنا می شدم و تماس می گرفتم. این اتفاقی بود که افتاد و آنها را دوست می داشتم و می پذیرفتم و تعامل می کردم و با آنها برخورد می کردم و حتی اگر لازم می شد ازشان متنفر می شدم. من شناختی حسی در امور آن جا دارم.

ادامه دارد...